جوان آنلاین: «اقتصاد مقاومتی» همان اقتصاد مردمی است که می‌توان با این روش بسیاری از مشکلات را در کمترین زمان از بین برد. وقتی در هر استان و منطقه‌ای مردم ابتدا ظرفیت‌ها را ببینند و با بهره‌مندی از آن دست به تولید و کارآفرینی بزنند، چرخ‌های اقتصاد به حرکت در می‌آید و به سرعت محرومیت‌ها از بین می‌رود. همدان یکی از استان‌هایی است که به همین روش به بزرگ‌ترین تولیدکننده مبلمان تبدیل شده است؛ استانی که امروز جهادگرانش به فکر یاددادن هنر منبت و مبلمان‌سازی به جوانان روستایی افتاده‌اند تا علاوه بر اشتغال‌زایی در مناطق محروم و کم‌برخوردار، راه کسب درآمد پایدار به روستا‌ها را هم باز کنند.
ایران طی سال‌های اخیر وضعیت بسیار متغیری را تجربه کرده است. در حال حاضر ارزش صادراتی در حوزه صنعت مبلمان متغیر است و به خاطر برخی نوسانات قیمتی تولیدکنندگان نمی‌توانند به راحتی برای آینده تصمیم بگیرند.
بر اساس داده‌های شورای ملی مبلمان و دکوراسیون ایران و صنایع وابسته، کشورهای عراق، قزاقستان، آذربایجان، ارمنستان، ازبکستان، افغانستان، تاجیکستان، کشورهای عربی حوزه خلیج‌فارس و اوکراین به عنوان عمده کشورهای مقصد صادرات مبلمان ایران شناخته می‌شوند.
وجود پاره‌ای از مشکلات و چالش‌ها در این بخش مانند عدم‌تأمین مواد اولیه با کیفیت با وجود تعرفه بالا، حضور قدرتمند رقبا و تأثیر مالیات بر ارزش‌افزوده در قیمت تمام‌شده کالا از جمله موانع توسعه صادرات صنعت مبلمان است. تأسیس ۱۱فروشگاه دائمی عرضه محصولات صنعت مبلمان ایران در کشورهای هدف صادراتی، حضور تولیدکنندگان مبلمان در نمایشگاه‌های تخصصی مبلمان در بازار‌های هدف و میزبانی از فعالان حوزه صنعت مبلمان کشورهای هدف در نمایشگاه‌های مبلمان و مصنوعات چوبی کشور از جمله راه‌های بازاریابی موفق به نظر می‌رسد.
پیشینه ۴ هزار ساله مبل ایران
مطالعات اتحادیه صادرکنندگان مبلمان منزل و اداری نشان می‌دهد حجم واردات مواد اولیه از کل واردات در بخش مبلمان و مصنوعات چوبی به داخل کشور در این صنعت ۹۵درصد و حجم واردات محصول نهایی تنها ۵درصد است، اما چه ماده اولیه‌ای وارد می‌شود و کدام تولید داخل است؟ نئوپان تولید داخل نیاز این صنعت را پاسخگو است. در زمینه تأمین ام‌دی‌اف افزون بر ۳۰درصد از تولید داخل و ۷۰درصد از خارج کشور وارد می‌شود. در تأمین مواد اولیه پارچه و یراق‌آلات نیز بخش عمده‌ای از خارج وارد می‌شود.
نخستین فرم صندلی ریشه در ۴هزار سال پیش دارد و در حفاری‌های باستان‌شناسی از املش گیلان به دست آمده است. نقوش باستانی در ظروف، ابزار و دیواره‌های کاخ‌ها نشان می‌دهد انواع نشیمن و مبلمان ایران دارای اصالتی دیرینه است. در حال حاضر در کل کشور حدود ۱۰۰ هزار واحد صنفی تولیدی در این صنعت فعال هستند و برای بیش از ۱۹۰ هزار نفر در این کارگاه‌ها امکان اشتغال‌زایی فراهم شده است، این مسئله در حالی است که مهم‌ترین فعالان بازار و صنعت مبلمان ایران کارگاه‌های کوچکی هستند که در گوشه و کنار استان‌ها مشغول کارند.
جوانی که صنعت مبلمان را متحول کرد
شهرستان تویسرکان واقع در ۸۵کیلومتری مرکز استان همدان به عنوان قطب تولید مبل و منبت در کشور شناخته می‌شود. تبدیل‌شدن تویسرکان به الگو و قطب تولید موفق مبل و منبت بی‌ارتباط با برخورداری این شهرستان از درختان بیشمار گردو نیست. در تویسرکان بیش از ۴هزار کارگاه تولید مبل و منبت مشغول کار است و بالغ بر ۱۰هزار نفر از مردم شهرستان در این کارگاه‌ها مشغول امرار معاش هستند.
اینکه تویسرکان چطور به قطب تولید مبل و منبت در ایران تبدیل شده است هم خود داستان جالبی دارد. حدود ۵۰ سال قبل دو جوان جویای کار تویسرکانی راهی تهران می‌شوند، اما به زودی به زادگاه‌شان باز می‌گردند. آقای مرتضی ترکاشوند یکی از آن دو جوان است و ادامه ماجرا را خودش اینگونه بیان می‌کند: در تهران مدت زیادی دوام نیاوردیم، چون از کارگری و زیر دست دیگران بودن خوش‌مان نیامد، با این حال در مدت‌زمانی که در پایتخت بودیم با کار تولید مبل و منبت آشنا شدیم و آنقدر ماندیم تا همه فوت و فن‌هایش را آموختیم. وقتی به تویسرکان برگشتیم، یک کارگاه تأسیس کردیم و تولید مبل و منبت را به اعضای خانواده آموزش دادیم. به دلیل وجود درختان گردو در تویسرکان که بهترین چوب برای صنعت مبلمان است و نیز سودآوری کار، علاقه‌مندان به یادگیری این حرفه به سرعت زیاد شدند. هر یک از اعضای خانواده و دوستان و آشنایان کارگاهی تأسیس کردند و به نزدیکان‌شان آموزش دادند. به مرور کار به اینجا رسید که در حال حاضر حدود ۴ هزارو ۵۰۰ کارگاه کوچک تولید مبل و منبت در تویسرکان مشغول فعالیت است.
این تولیدکننده متعهد به آب و خاکش ادامه می‌دهد: در کارگاه ما سالانه ۱۰۰دست مبل فاخر تولید می‌شود که با شرایط بازار قیمت بالایی دارند. تا همین چند سال قبل مبلمان تولیدی را خودمان به صورت مستقیم به مردم عرضه نمی‌کردیم. از زمانی که خودمان شعبه فروش در کرج دایر کرده‌ایم، سوددهی چندبرابر شده است. تهران، اصفهان، مشهد، ارومیه و کرج مشتری‌های اصلی مبلمان تولیدشده با چوب درجه یک و استثنایی گردو هستند. در تویسرکان سالانه بیش از ۶۵هزار دست انواع مبل تولید می‌شود. این شهرستان یکی از الگو‌های موفق تولید مبلمان با تکیه بر کارگاه‌های کوچک و زودبازده است. توسعه تولید مبلمان مبتنی بر حمایت از کارگاه‌های کوچک و زودبازده راهبردی است که می‌تواند در کوتاه‌مدت واردات چندصدمیلیون دلاری را به حداقل برساند و در وهله بعد ارزآوری حاصل از صادرات را در پی داشته باشد.
آموزش منبت‌کاری در روستا‌ها
یکی از اتفاقات خوب در استان همدان این است که گروهی از جهادگران درصدد هستند ابتدا خودشان نحوه تولید مبلمان را آموزش ببینند و بعد از آن این کار را به جوانان روستا‌های کم‌برخوردار یاد بدهند؛ کاری که می‌تواند اشتغال‌زایی و درآمد خوب به همراه داشته باشد و اقتصاد مناطق مختلف این استان را پویا کند.
حمید مختارپور یکی از همین جهادگران است که در مورد برنامه‌های‌شان می‌گوید: وقتی دیدیم صنعت مبلمان یکی از کار‌های بسیار خوب درآمدزاست، با مشورت دوستانم تصمیم گرفتیم ابتدا خودمان در کارگاه‌های مختلف کار کنیم و این هنر را بیاموزیم. الان حدود یک سال است این کار را شروع کرده‌ایم و بعد از آموزش مهارت‌های لازم سراغ روستانشینان و جوانان جویای کار این مناطق می‌رویم، ضمن اینکه با چند نفر از تولیدکنندگان بزرگ هم توافق کرده‌ایم وقتی کارمان به حد استاندارد رسید، آن‌ها بخشی از کارهای‌شان را برون‌سپاری کنند تا چرخ کارگاه‌های روستایی هم بچرخد.
