جوان آنلاین: با اینکه بوشهر با بیش از ۹۰۰ کیلومتر ساحل، خلیج‌فارس را در آغوش گرفته، اما سال‌هاست با کمبود و قطعی آب رو به روست و این مسئله‌ای کاملاً جدی است. قطعی‌های مکرر که تا چندین روز متوالی و حتی یک هفته به طول می‌انجامد؛ بحرانی بود که شهروندان را مجبور می‌کرد تا به ناچار برای تأمین آب مورد نیاز خود از آبی که از طریق تانکر توزیع می‌شود؛ استفاده کنند. آبی که برای شرب مناسب نیست. آنطور که مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای بوشهر اعلام کرده، با هدف مدیریت و بهره‌برداری از حداکثر ظرفیت منابع آب استان، هم اکنون شش‌کارگاه سدسازی در استان فعال است و مطالعات چهار سد دیگر نیز به اتمام رسیده که می‌توانند مرهمی بر درد کم آبی ساکنان این استان باشند.
بوشهر از دهه‌های گذشته تاکنون با کمبود آب در بخش‌های مختلف به ویژه آب شرب و آب کشاورزی روبه‌رو بوده است. کم‌آبی در استان بوشهر در شرایطی است که این استان در کنار خلیج‌فارس قرار گرفته و بخش عمده آب‌های ناشی از بارندگی در استان و همچنین رواناب‌های استان‌های همسایه بدون استفاده راهی دریا می‌شوند. احداث سازه‌های آب‌خیزداری و همچنین احداث سد در مسیر رواناب‌ها می‌تواند نقش مهمی در تأمین آب مورد نیاز در استان داشته باشد و از مخاطراتی همچون سیلاب و فرسایش زمین نیز جلوگیری می‌کند. طی سال‌های اخیر تلاش‌های گسترده‌ای به منظور رفع مشکل تاریخی استان بوشهر یعنی تأمین آب صورت گرفته است و پروژه‌های متعددی نیز در دست اجراست که تکمیل این طرح‌ها و اجرای طرح‌های جدید می‌تواند دوای این درد باشد.
توزیع آب نظارت می‌خواهد
هم اکنون دو خط انتقال آب کوثر و کازرون روی هم رفته ۸۵ درصد آب شرب مورد نیاز مردم استان را تأمین می‌کنند. اما گزارش‌ها حاکی است که نظارت دقیق و درستی بر نحوه توزیع آن در شهر‌ها و روستا‌های در مسیر این خط انتقال صورت نمی‌گیرد چراکه همین مقدار آب شرب تخصیصی که از استان‌های مجاور به دست شهروندان استان بوشهر می‌رسد؛ تنها به مصرف شرب نمی‌رسد. به گفته کارشناسان شرکت آبفای استان، انشعابات غیرمجاز آب، فرسودگی شبکه آبرسانی و همچنین به مصرف رسیدن آن برای دام و کشاورزی، دلایلی است که می‌تواند بر قطعی‌های مکرر آب در این استان صحه بگذارد. هم اکنون هدر رفت آب در شبکه به دلیل فرسودگی، رقمی نزدیک به ۱۸ درصد است یعنی پرتی آب در آن حدی نیست که مشکل قطعی آب را به یک موضوع بحرانی در استان تبدیل کند. بلکه هدررفت‌های پنهان آب همچون انشعابات غیرمجاز، استفاده از آب شرب تخصیصی استان برای مصرف دام و طیور، آبیاری خانه باغ‌ها در شهر‌هایی مانند گناوه و همچنین کشت‌های پرمصرف در بخش کشاورزی از جمله مهم‌ترین دلایل آن است.
هر چند که پروژه‌هایی همچون طرح نشت‌یابی برای جلوگیری از هدر رفت آب در شهر‌های دارای آب شیرین کن در حال اجراست، اما این طرح که برای یک افق شش‌ساله طراحی شده مشخص نیست که تا چه میزان از قطعی‌های مکرر آب مصرفی مردم جلوگیری کند.
احداث سد‌ها برای تأمین آب
اکثر رودخانه‌ها در بوشهر فصلی هستند و رودخانه‌های دائمی نیز در این شرایط کم بارانی، آورد کمی دارند. با این حال طرح‌های سدسازی در چنین اقلیمی همچنان رونق دارد و به عنوان منبعی پایدار برای حفظ آب در نظر گرفته می‌شود. در این منطقه پروژه‌های سدسازی متعدد با پیشرفت فیزیکی متفاوت در حال ساخت است. از جمله سد مخزنی دالکی، سد مخزنی دشت پلنگ، سد مخزنی باغان و سد مخزنی خائیز.
مشخص نیست این سد‌ها چه زمانی به مرحله بهره‌برداری و آبگیری برسند و در آن زمان چه شرایط اقلیمی بر منطقه حاکم خواهد بود و آیا اساساً ساخت سد در چنان شرایطی که منطقه، تنش شدید آبی را تحمل می‌کند، قابل توجیه است...!
بر اساس گزارشی که شرکت آب منطقه‌ای بوشهر منتشر کرده و به منظور مدیریت و بهره‌برداری از حداکثر ظرفیت منابع آب استان بوشهر، هم اکنون شش‌کارگاه سدسازی در استان فعال است و مطالعات چهارسد دیگر نیز به اتمام رسیده است. در همین رابطه مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای با تأکید بر اینکه به منظور تأمین و افزایش بهره‌وری منابع آب و همچنین صیانت و حفاظت این مایع ارزشمند، طرح‌های متعددی در دست اجرا و برنامه‌ریزی است؛ می‌گوید: «سد خائیز تنگستان یکی از پروژه‌های مهم در توسعه کشاورزی و اقتصادی این شهرستان می‌باشد. این در حالیست که تنگستان یکی از قطب‌های نخل داری در استان بوشهر است و شبکه آبیاری و زهکشی اهرم با قدمتی بیش از ۱۴۰سال گواهی بر این مدعاست.»
علی محمدی ادامه می‌دهد: «آبیاری بیش از هزارو ۲۰۰ هکتار از نخلستان‌های اهرم از طریق منابع آب زیرزمینی یا سد انحرافی اهرم به صورت فصلی انجام می‌شد؛ اما با رهاسازی آب از سد خائیز در تابستان ۱۴۰۲، این نخل‌ها برای نخستین بار از آبی پایدار و با کیفیت بهره‌مند شدند و این آبیاری به صورت دوره‌های برنامه‌ریزی شده ادامه دارد.»
افزایش ظرفیت آب شیرین‌کن‌ها
درحال حاضر ظرفیت تولید آب‌شیرین‌کن‌های استان بوشهر ۱۰۵هزار مترمکعب در روز است که قرار بود تا پایان دولت سیزدهم به ۲۲۰هزار مترمکعب در روز برسد. به گفته استاندار بوشهر، دولت سیزدهم برای تأمین آب مورد نیاز برنامه‌های زیادی داشت که تأمین آب شرب، کشاورزی و صنعتی از اولویت‌های آن در این استان بود و طرح‌های متعددی در این زمینه اجرا شده است. احمد محمدی‌زاده با بیان اینکه بزرگ‌ترین تأسیسات آب‌شیرین‌کن از سوی سازمان انرژی اتمی در جوار نیروگاه اتمی بوشهر در حال ساخت است؛ گفت: «ظرفیت این آب‌شیرین‌کن ۷۵هزار مترمکعب است که روند اجرایی آن مطلوب است.»
وی بیان کرد: «تا قبل از تشکیل دولت سیزدهم ظرفیت تولید آب از تأسیسات آب‌شیرین‌کن ۳۵هزار مترمکعب بود که با تکمیل طرح‌های در دست اجرا در ۵/۲ سال گذشته اکنون ظرفیت تولید آب شرب از این تأسیسات به ۱۰۵هزار مترمکعب رسیده است.»
محمدی‌زاده، اضافه کرد: «در کنار این تأسیسات واحد‌های جدید آب‌شیرین‌کن در نقاط مختلف شهری و روستایی استان بوشهر مجموعاً به ظرفیت ۱۲۵هزار مترمکعب طراحی و اجرایی شد.» وی از ساخت آب‌شیرین‌کن در شهر‌های دیر، بنک، عسلویه، هلیله، تنگستان، بوشهر، سیراف - جم خبر داد و خاطرنشان کرد: «در موضوع آب‌شیرین‌کن تا شهریور ۱۴۰۴ ظرفیت تولید از این تأسیسات به ۲۲۰ هزار مترمکعب خواهد رسید که ضمن حل مشکلات آب شرب شهر‌ها و روستا‌های استان بوشهر می‌توان آب برخی نقاط دیگر استان‌ها را تأمین کرد.» محمدی‌زاده، با بیان اینکه توجه ویژه‌ای برای حل مشکل تأمین آب شرب، کشاورزی و صنعتی در دولت سیزدهم شده است اظهار داشت: «رودخانه حله که سه شهرستان بوشهر، دشتستان و گناوه را تحت پوشش دارد برای احیای آن اقدامات لازم با مشارکت بسیج سازندگی انجام شد.»
