درسها و عبرتهای عاشورا سالیان درازی است در تاریخ جاری است. با وجود اینکه تبلیغ بسیاری برای زنده نگهداشتن این مکتب صورت میگیرد، اما جامعه همواره نیازمند فراگیری آموزههایی است که تا ابد باقی خواهد ماند. بخش مهمی از آنچه در حوزه آسیب در جامعه شیوع دارد، ناشی از بیتوجهی به فضیلتهایی است که در قیام عاشورا وجود دارد. همه موضوعاتی که منجر به تراکم جمعیت کیفری و انباشت پروندهها در محاکم قضایی میشود، میتواند به نوعی با سرپیچی از همان آموزههای اخلاقی باشد. تأکید بر موضوع گذشت و فداکاری، پایبندی به اصول انسانی و اخلاقی و تأکید بر حفظ عفت و پاکدامنی از موضوعات مورد تأکید است. این موضوع صرفاً بدنه اجتماعی را شامل نمیشود، بلکه ساختار مدیریت دینی و سیاسی کشور را هم دربر میگیرد، چه بسا خطای مدیران دینی و سیاسی تبعات اجتماعی بیشتری هم به دنبال داشتهباشد؛ مثلاً وقتی برادر رئیس یک دولت، دست به اختلاس میزند، عمل او با اخلاق منافات دارد و شایسته مجازاتی عبرتآموز است، اما وقتی مجازات نمیشود یا مجازاتش جامعه را قانع نمیکند، در واقع خدشه بیشتری به اخلاق اجتماعی وارد میشود.
اگر به موضوع عمده پروندههای تشکیلشده مراجعه شود، روشن میشود گذشت یکی از طرفین میتوانست از شکلگیری پرونده جلوگیری کند، اما سماجت دو طرف روی یک موضوع، منجر به شکلگیری پرونده و ضایعشدن فرصتهای بسیار در ساختار قانونی میشود. بسیاری از اختلافهای بین زوجین هم ناشی از ضعف گذشت طرفین در زندگی مشترک است که منجر به تقویت خشونت میشود. خشونت شکل گرفته هم به اختلافهای شدید خانوادگی، طلاق و در مواردی هم به قتل یکی از طرفین منجر میشود و تبعات سختتری هم در ادامه هویدا میشود.
این روزها جامعه با انحطاط اخلاق هم مواجه است. موضوعاتی که در بستر جامعه از خیانتها و روابط غیراخلاقی و شرب خمر تولید میشود، ناشی از فاصله گرفتن از همان آموزههای اخلاقی است که از دوستیهای مجازی و خیابانی شروع میشود و به انحطاط اخلاقی منجر میشود.
خواندن نماز، قرائت کلام خداوند، حفظ عفت و پاکدامنی، تأکید بر صداقت و گسترش گذشت، دستگیری از نیازمندان و پیروی از سیره پیامبر که در مکتب عاشورا بر آن تأکید میشود، فرجامی جز رستگاری دنبالکنندگان آن ندارد و اگر جامعه با آسیبها و معضلات اجتماعی دست به گریبان است، یکی از عمدهترین دلایلش میتواند دوری و بیتوجهی در عمل به همین آموزهها باشد.