جوان آنلاین: دکتر شهاب اسفندیاری در صفحه توئیترش نوشت: یادداشت سایمون تیسدال، تحلیلگر ارشد روزنامه گاردین، در شماره امروز هفتهنامه آبزرور؛ بخشهای مهم این یادداشت را در ادامه آوردهام. با یک توضیح ضروری در ابتدا.
نویسنده قطعاً از سر علاقه به ایران این مطلب را ننوشته. مواضع ضد ایرانیاش روشن است. خشم او از قدرت گرفتن ایران هم در لابهلای سطور همین یادداشت آشکار است. ایرانهراسی هم کرده، اما میداند که با جنگ مشکلی حل نمیشود؛ لذا در پایان بر ضرورت «یک راه حل دیپلماتیک جدید» تأکید میکند.
و، اما بخشهایی از یادداشت او:
«این واقعیت که ایالات متحده با همراهی بریتانیا ناچار به استفاده از نیروی نظامی در پاسخ به حوثیها شده... حقیقتی ناخوشایند را منعکس میکند: اهرمهای سیاسی واشینگتن رو بهزوال است، دیپلماسی آن ناکارآمد است، اقتدارش مورد تمسخر قرار گرفته است».
این تشدید بیپایان تنشها، حقیقت ناخوشایند دیگری را هم آشکار میکند: قدرت مسلط در خاورمیانه دیگر امریکا نیست. مصرِ متحد غرب نیست. عربستان سعودی یا حتی اسرائیل نیست. این قدرت جدید همان متحد اصلی حوثیها، یعنی ایران است».
«از نظر راهبردی، واضح است که چه کسی از این بحران پیروز بیرون آمده است. در یک نبرد نیابتی، جایگاه ایران... با هر موشکی که توسط حزبالله شلیک میشود، با هر حمله به پایگاههای امریکا در عراق و سوریه، و با هر حمله پهپادی حوثیها تقویت میشود.»
«ایران با هوشیاری بیشتر نسبت به گذشته، سال گذشته گامهای عملگرایانهای برای ترمیم روابط با رقبای عرب خلیج فارس برداشت و روابط دیپلماتیک با عربستان سعودی را احیا کرد. البته رابطه عاشقانهای بین ریاض و تهران ایجاد نشده؛ مهمترین جنبه این توافق این بود که میانجی آن چین بود.»
«چین و روسیه بهترین دوستهای جدید ایران شدهاند. این مسئله بیش از سایر عوامل اقبال ایران را دگرگون کرده و آن را به قدرتی که باید آن را به حساب آورد، تبدیل کرده است. حمله روسیه به اوکراین و «پیمان همکاری نامحدود چین و روسیه» کاتالیزور این دگرگونی بود.»
«ایران از طریق همکاری با پکن برای دور زدن تحریمها، هر ماه میلیونها بشکه نفت خام را از طریق یک ناوگان نامریی از تانکرها به چین میفروشد. پس از سالها رکود و با عبور از ناآرامیهای سیاسی و اجتماعی داخلی، اکنون اقتصاد ایران در حال رشد است.»
«ایران به زودی جنگنده بمب افکنهای پیشرفته سوخوی ۳۵ و بالگردهای تهاجمی روسیه را به دنبال یک توافق دفاعی بیسابقه تحویل میگیرد. صادرات روسیه به ایران در حال افزایش است. مسکو به ۴۰ میلیارد دلار سرمایهگذاری برای توسعه میادین گاز طبیعی ایران متعهد شده است».
«علاوه بر همه اینها، برنامه... غنیسازی هستهای ایران طبق گزارشها به سرعت در حال پیشروی است؛ امری که ناشی از یک گل به خودی ترامپ و خروج از توافق برجام در سال ۲۰۱۵ است. بایدن امیدوار بود که آن توافق را احیا کند، اما منصرف شد. روسیه و چین هم دیگر همراه نیستند.»
«پس از ۴۵ سال تلاش، ایران بالاخره قدرت بزرگ منطقه شده است. تحریم، طرد و تهدید تهران جواب نداده است. ایالات متحده، بریتانیا – و اسرائیل – با یک رقیب سرسخت روبهرو هستند که بخشی از یک اتحاد سه ضلعی جهانی است، توسط شبه نظامیان قدرتمند حمایت میشود و قدرت اقتصادی هم دارد.»
«اگر میخواهیم از یک درگیری گستردهتر اجتناب کنیم، به یک رویکرد دیپلماتیک تازه نیاز است.»