جوان آنلاین: طی دهه گذشته، آمار‌های رسمی گمرک ایران حکایت از تغییر چشمگیر ترکیب صادراتی کشور با تأکید بیشتر بر خام فروشی دارد. این روند در سال‌های اخیر ادامه داشته است و نیاز مبرم به تغییر مسیر منابع به سمت توسعه زنجیره ارزش در صنایع ایران را نشان می‌دهد. با تمرکز تلاش‌ها و استفاده از معافیت‌های مالیاتی هدفمند، به‌ویژه از طریق اعتبارات مالیاتی تحقیق و توسعه (R&D)، ایران می‌تواند از دام صادرات مواد با ارزش افزوده پایین رهایی یابد و سرمایه‌گذاری صنعتی در توسعه فناوری را ارتقا دهد.
توسعه زنجیره ارزش برای صنایع بسیار مهم است، زیرا آن‌ها را قادر می‌سازد تا پله‌های تولید را بالا ببرند، ارزش افزوده به محصولات خود و افزایش رقابت در بازار جهانی را افزایش دهند. با تمرکز بر تکمیل زنجیره ارزش صنعتی، صنایع می‌توانند از فروش مواد خام به محصولات با ارزش افزوده بالاتر گذر کنند و رشد اقتصادی را تقویت کنند و قابلیت‌های صادراتی کشور را افزایش دهند. این تغییر برای ایران ضروری است تا وابستگی خود به فروش نفت خام را کاهش دهد و سبد صادراتی خود را متنوع کند و در نهایت اقتصاد پایدارتر و مقاوم‌تری ایجاد کند.
نقش اعتبارات مالیاتی تحقیق و توسعه
اعتبارات مالیاتی تحقیق و توسعه به عنوان محرک اصلی سرمایه‌گذاری صنعتی در توسعه فناوری شناخته می‌شود و آن‌ها را به ابزاری قدرتمند برای دولت‌ها تبدیل می‌کند تا منابع را به سمت توسعه زنجیره ارزش هدایت کنند. این اعتبارات با ارائه مشوق‌های مالیاتی که هزینه‌های مرتبط با فعالیت‌های تحقیق و توسعه را جبران می‌کند، صنایع را تشویق می‌کند تا در نوآوری سرمایه‌گذاری کنند، قابلیت‌های تکنولوژیکی خود را افزایش دهند و به سمت تولید با ارزش افزوده بالاتر حرکت کنند.
مزایای اعتبارات مالیاتی تحقیق و توسعه
۱- افزایش سرمایه‌گذاری در توسعه فناوری: دولت با ارائه اعتبارات مالیاتی، صنایع را تشویق می‌کند تا منابع بیشتری را به تحقیق و توسعه اختصاص دهند. این سرمایه‌گذاری در توسعه فناوری منجر به ایجاد محصولات جدید، بهبود فرآیند‌ها و افزایش رقابت در بازار بین‌المللی می‌شود.
۲- ایجاد بازار مطلوب برای شرکت‌های فناوری دانش بنیان: اعتبارات مالیاتی تحقیق و توسعه نه تنها به نفع صنایع بزرگ است، بلکه بازاری مساعد برای شرکت‌های فناوری دانش بنیان ایجاد می‌کند. این شرکت‌ها، متخصص در راه‌حل‌های نوآورانه و فناوری‌های پیشرفته، می‌توانند در محیطی که از تلاش‌های تحقیق و توسعه حمایت و تشویق می‌کند، پیشرفت کنند.
۳- حرکت به سمت صنایع دانش بنیان: اعتبارات مالیاتی تحقیق و توسعه نقش حیاتی در تسهیل تبدیل صنایع به نهاد‌های دانش بنیان دارد. این اعتبارات با تشویق سرمایه‌گذاری در تحقیق و توسعه، صنایع را قادر می‌سازد تا فناوری‌های پیشرفته را به دست آورند و به کار گیرند و نوآوری و توسعه مالکیت فکری را تقویت کنند.
۴- افزایش رشد اقتصادی و پتانسیل صادرات: توسعه زنجیره ارزش که توسط اعتبارات مالیاتی تحقیق و توسعه هدایت می‌شود، منجربه افزایش رشد اقتصادی و گسترش قابلیت‌های صادراتی می‌شود. با حرکت به سمت تولید با ارزش افزوده بالاتر، صنایع می‌توانند سهم بیشتری از بازار جهانی را به خود اختصاص دهند، سبد صادراتی خود را متنوع کنند و اتکا به فروش مواد خام را کاهش دهند.
برای خلاص شدن از تله صادرات مواد کم ارزش افزوده، ایران باید توسعه زنجیره ارزش در صنایع خود را در اولویت قرار دهد. استفاده از معافیت‌های مالیاتی هدفمند، به ویژه از طریق اعتبارات مالیاتی تحقیق و توسعه، می‌تواند به طور مؤثر منابع را به سمت توسعه فناوری هدایت کند و از گذار به صنایع دانش بنیان حمایت کند. این اعتبارات با ایجاد انگیزه در فعالیت‌های تحقیق و توسعه، باعث نوآوری، تقویت رقابت و رشد اقتصادی می‌شود. برای ایران ضروری است که رویکردی متمرکز در ترویج توسعه زنجیره ارزش اتخاذ کند و از پتانسیل اعتبارات مالیاتی تحقیق و توسعه برای باز کردن منافع صنایع خود استفاده کند. از طریق این استراتژی، ایران می‌تواند یک سبد صادرات متنوع‌تر و انعطاف‌پذیر‌تر ایجاد کند و از رونق اقتصادی بلند مدت اطمینان حاصل کند.
