فائو: بهاي مواد غذايي سقوط كرد

موادغذايي در دنيا ارزان می‌شود در ايران گران!

دو مقام دولتی: علت ناکامی صنایع غذایی ایران در فتح بازارهای صادراتی قیمت‌های بالا، کیفیت و نو‌آوری پایین است...

هادی غلامحسینی

قيمت‌هاي بالا و كيفيت پايين موجب شده صنايع غذايي در داخل و خارج از كشور چندان با اقبال مصرف كننده مواجه نباشد، در همين راستا دو مقام دولتي به طور تلويحي خطاب به صنايع غذايي كه 90 درصدش در اختيار بخش غير دولتي است توصيه كردند به جاي افزايش قيمت‌هاي غير منطقي به دنبال نوآوري و رشد كيفيت باشند تا در اين صورت در‌هاي بازارهاي صادراتي نيز به رويشان باز شود. 

به گزارش «جوان» در حالي كه حوزه غذا بخش قابل ملاحظه‌اي از سبد هزينه خانوار ايراني را تشكيل مي‌دهد، ناتواني اين بخش در فتح بازارهاي صادراتي نشان از اشكال در كيفيت و قيمت مواد غذايي در ايران دارد، اين در حالي است كه 90 درصد صنعت غذايي در اختيار بخش غير دولتي است، با اين حال عدم رضايت از قيمت و كيفيت مواد غذايي در ايران كاملاً مشهود است و بايد روي راهكارهاي كاهش قيمت مواد غذايي در ايران جهت اخذ رضايت بازار داخل و خارج تمركز كرد. 

در صورتي كه 90 درصد بخش مواد غذايي ايران در اختيار بخش غير دولتي است اما در اين حوزه بازارهاي داخل شاهد كالاي گران و بي‌كيفيت و بازارهاي خارجي هم شاهد غيبت توليدات داخلي به دليل عدم رقابت پذيري بخش خصوصي فعال در اين حوزه هستند، اين در حالي است كه بخش خصوصي فعال در بخش مواد غذايي به رغم تمام رانت هايي كه تا كنون از دولت دريافت كرده است اما حرفي براي صادرات ندارد. 

ناتواني در مديريت، عقب ماندگي در فن توليد، فرسودگي خط توليد و ماشين آلات، عدم سرمايه‌گذاري جهت آموزش و ارتقاي نيروي كار و ريخت وپاش‌هاي مديريتي و ... از جمله مواردي است كه بخش‌هاي توليدي كشور سال هاست اين ضعف‌ها را در قالب رشد قيمت كالا پوشش داده‌اند، همين امر موجب شده تا كالاهاي ايراني قدرت رقابت با كالاهاي خارجي را نداشته باشند و به سهولت بازار داخلي را به كالاهاي قاچاق و وارداتي نيز واگذار كنند. از سوي ديگر اعتراضات مردمي در رابطه با گراني‌ها مسئله‌اي است كه ضرورت صدور مجوز افزايش قيمت‌ها را تا اطلاع ثانويه به دولت و همچنين اتاق‌هاي بازرگاني و صاحبان صنايع و انجمن و اتحاديه و... گوشزد مي‌كند زيرا شعار «نه» به گراني موردي است كه هسته اوليه اعتراضات مردمي را شكل داد. 

در اين ميان نه تنها بايد رشد قيمت‌ها در حوزه كالايي و خدماتي متوقف شود بلكه راهكارهاي كاهش قيمت نيز كشف و دنبال و عملياتي شود. 

   

امكان كاهش دهها درصدي قيمت مواد غذايي در ايران

در حالي كه سهم مواد غذايي در بودجه خانوار ايراني بسيار قابل ملاحظه است، چندي پيش يكي از اعضاي اتاق بازرگاني مدعي شد با حذف درج قيمت از روي كالا امكان كاهش 40 تا 45 درصدي بهاي مواد غذايي در كشور وجود دارد زيرا قيمت از در كارخانه تا در مغازه به دلايل غير منطقي رشد مي‌يابد، حال عضو هيئت علمي مؤسسه مطالعات و پژوهش‌هاي بازرگاني مي‌گويد سهم بسته‌بندي در قيمت تمام شده محصولات ايراني حدود معادل 35 تا 50درصد است. در اين بين، افسانه شفيعي، عضو هيئت علمي مؤسسه مطالعات و پژوهش‌هاي بازرگاني درنشست بررسي عوامل كاهش رقابت‌پذيري صنايع غذايي و آشاميدني در اتاق تهران گفت: نخستين فشار وارد آمده به بنگاه‌هاي صنايع غذايي و آشاميدني در سطح خرد، ساختار رقابت در بازار و دومين فشار رقابتي نيز تدارك نهاده‌هاست. 

وي افزود: سهم بسته‌بندي در قيمت تمام شده محصولات ايراني حدود معادل 35 تا 50درصد است در حالي كه اين سهم در سطح جهاني به حدود 10 تا 15درصد كاهش ‌مي‌يابد. 

شفيعي با اشاره به تمركز عمده فروش صادراتي بر معدودي از بازارهاي منطقه‌اي در صنايع غذايي گفت: بهره‌گيري محدود از ظرفيت‌هاي صادراتي به دليل توجه محدود بنگاه‌ها به خدمات متصل به توليد به ويژه در بخش بسته‌ بندي و بازاريابي رخ داده است. 

 

بي‌اعتنايي به صادرات

ابوالحسن خليلي فعال صنايع غذايي عنوان كرد: من با اين موضوع موافق نيستم كه صنعت غذا به دليل وابستگي بالا به بازار داخل نوآوري نداشته است. 

خليلي ادامه داد: يكي از مسائل صادراتي صنايع غذايي ايران تمركز به دو كشور عراق و افغانستان بوده و تاكنون نتوانسته‌ايم، در مورد اين مسئله راهكار جايگزيني بيابيم. دولت به بهانه تأمين امنيت غذايي و دسترسي به مواد غذايي به صورت مستقيم يا غيرمستقيم در قيمت‌گذاري دخالت ‌مي‌كند. در چنين شرايطي، نوآوري در توليد معنايي پيدا ‌نمي‌كند. 

رئيس اداره صنايع غذايي وزارت صنعت، معدن و تجارت با بيان اينكه با 10هزار واحد توليدي صنايع غذايي در كشور ظرفيت‌ها در حال اشباع است، گفت: اكنون نيازمند ظرفيت‌هايي هستيم كه دنبال نوآوري و كاهش قيمت باشد، در مقابل يك مقام از سازمان غذاو دارو، بر ارتقای كيفيت محصولات غذايي تأكيد كرد و گفت: اگر توليدكنندگان صنايع غذايي به دنبال ارتقاي كيفيت باشند، به طور طبيعي درهاي بازارهاي صادراتي نيز به رويشان باز خواهد شد. 

  

ضرورت ارتقاي كيفيت محصولات غذايي

بهمن منصوريان كه از سازمان غذاو دارو در اين نشست حضور يافته بود، بر ارتقای كيفيت محصولات غذايي تأكيد كرد و گفت: اگر توليدكنندگان به دنبال ارتقاي كيفيت باشند، به طور طبيعي درهاي بازارهاي صادراتي نيز به رويشان باز خواهد شد. اينكه 70 درصد صادرات توليدات ايراني در بخش محصولات غذايي به دو كشور صورت ‌مي‌گيرد، به منزله نوعي شكست است. اين بدان معناست كه ما نتوانسته‌ايم بازار كشورهاي توسعه‌يافته را باز كنيم. در چنين شرايطي، اگر نهادي نظير سازمان غذا و دارو به كيفيت محصولات ايرادي وارد كند، چنين تصور ‌مي‌شود كه ظلمي به صنايع غذايي وارد شده است. 

 

صنايع غذايي اشباع شده است

فاطمه توفيق، رئيس اداره صنايع غذايي از وزارت صنعت، معدن و تجارت با بيان اينكه حدود 10هزار واحد توليدي صنايع غذايي در كشور وجود دارد كه ظرفيت جذب 100ميليون تن مواد اوليه كشاورزي را دارد، گفت: اين ظرفيت‌ها در حالت اشباع قرار دارد و شايد اكنون نيازمند ظرفيت‌هايي هستيم كه نوآوري داشته باشند. 

  

قیمت تمام‌شده شرکت‌های کوچک بالاست 

وي افزود: اكنون بنگاه‌هاي بزرگ صاحب برندي در صنعت غذا وجود دارد كه با توليد انبوه به قيمت تمام‌شده پايين‌تر رسيده‌اند. در عين حال، صادرات ‌مي‌تواند چرخ واحدهاي توليدي را روغن‌كاري كند. افزايش صادرات به يكي از اصلي‌ترين دغدغه‌هاي وزارتخانه تبديل است و جلسات متعددي در اين زمينه برگزار شده است، بنابراين اگر مشكلي در زمينه صادرات وجود دارد واحدهاي توليدي با وزارتخانه درميان بگذارند كه در جهت رفع آنها برآييم، ضمن اينكه ما در وزارتخانه نسبت به توسعه و صادرات صنايع غذايي حلال و نيز ايجاد شركت‌هاي مديريت صادرات تأكيد داريم.

  

فائو: شاخص کل بهای مواد غذایی کاهش یافت

شاخص بهاي مواد غذايي فائو كه تغييرات ماهانه قيمت‌هاي بين‌المللي سبد مواد غذايي را رصد مي‌كند، با كاهش 3/3درصدي نسبت به ماه نوامبر (10 آبان تا 10آذر) به رقم 169/8 واحد در ماه دسامبر(10 آذر تا 10دي) رسيد.

در اين ميان با وجودي كه ايران كشوري وارداتي به شمار مي‌رود قيمت كالا‌هاي وارداتي نيز برخلاف افت قيمت جهاني باز هم در ايران افزايش مي‌يابد كه رشد غيرمنطقي و دستوري بهاي دلار يكي از علت‌هاي رشد هزاران قيمت كالاو خدمات در ايران به شمار مي‌رود. 

به گزارش فارس به نقل از دفتر نمايندگي سازمان خواربار و كشاورزي ملل متحد(فائو) در ايران، شاخص بهاي مواد غذايي فائو در ماه دسامبر (10آذر تا 10دي) در پي افت شديد قيمت روغن نباتي و محصولات لبني، كاهش يافته است. 

افزايش صادرات و كاهش تقاضا براي پودر شير خشك و شير كامل و همچنين پنير و كره سبب افت 9/7درصدي شاخص بهاي لبنيات فائو در ماه دسامبر شد اما به رغم اين افت قيمت، شاخص فرعي در سال 2017 نسبت به سال قبل 31/5درصد رشد نشان مي‌دهد. 

شاخص بهاي روغن نباتي فائو نيز در پي افزايش ذخاير روغن پالم در مالزي و اندونزي و كاهش قيمت اين ماده، شاهد افت 5/6درصدي قيمت نسبت به ماه نوامبر بود. اين امر به نوبه خود قيمت روغن سويا را نيز كاهش داد. در سال 2017 اين شاخص فرعي نسبت به سال قبل 3درصد افزايش يافت. شاخص بهاي شكر نيز در پي عوامل فصلي و پيش‌بيني مازاد عرضه در سال جاري ميلادي، نسبت به ماه نوامبر 4/1درصد كاهش يافت. قيمت شكر در سال 2017 به‌طور ميانگين 11/2درصد نسبت به سال 2016 افت داشته كه ناشي از افزايش برداشت در برزيل، به عنوان بزرگ‌ترين توليدكننده شكر جهان، بود. شاخص بهاي غلات فائو براي سومين ماه متوالي ثابت مانده است. 

در اين ماه (دسامبر) قيمت گندم كاهش يافته اما بهاي ذرت و برنج روند رو به رشدي داشته است. شاخص بهاي غلات در سال 2017 نسبت به سال قبل 3/2 درصد افزايش نشان مي‌دهد اما 37درصد از رقم بي‌سابقه سال 2011 پايين‌تر است. شاخص بهاي گوشت فائو نيز در پي افزايش عرضه و افت قيمت گوشت گاو در بازارهاي بين‌المللي كاهش اندكي را در ماه دسامبر تجربه كرد. در سال گذشته ميلادي، شاخص فرعي بهاي گوشت به ميزان 9درصد نسبت به سال 2016 افزايش يافته است.