
محمد بابايي
توافق پوتين و ترامپ بــراي برقراري آتشبس در جنوب سوريه از روز گذشته اجرايي شد. در حالي كه مقامات رژيمصهيونيستي تلاش ميكنند اين توافق را به نفع خود تفسير كنند اما منابع غير رسمي در تهران ميگويند برقراري آتشبس در جنوب سوريه منجر به تأمين امنيت رژيم اسرائيل نخواهد شد. مقامهاي اسرائيلي نيز خود به طور غيررسمي ابراز نگراني كردهاند كه ممكن است روسيه به عنوان چتر پوششي براي فعاليتهاي نيروهاي مقاومت در جنوب سوريه عمل كند.
همزمان با اجرايي شدن آتشبس در جنوب سوريه، بنيامين نتانياهو نخست وزير رژيمصهيونيستي اعلام كرد تلآويو از اين آتشبس حمايت ميكند. نتانياهو مدعي شد اين توافق ميتواند ايران و حزبالله را از جولان دور نگه دارد. اين اولين واكنش رسمي مقامات اسرائيلي به توافقي است كه روز چهارشنبه بين ولاديمير پوتين رئيسجمهور روسيه و دونالد ترامپ همتاي امريكايياش به دست آمد. بر اساس اين توافق روسيه تضمين خواهد كرد دولت سوريه و نيروهاي مقاومت به آتشبس پايبند باشند و در همين حال امريكا، نيز متعهد شده رژيمصهيونيستي و گروههاي تروريستي از جمله جبهه النصره (شاخه سوري القاعده) مجبور به اجراي آتشبس شوند. جنوب غرب سوريه كه هم مرز سرزمينهاي اشغالي است به يكي از گرههاي جنگ سوريه تبديل شده است. پس از شروع بحران سوريه و آشكار شدن نقش امريكا، رژيم صهيونيستي و كشورهاي منطقهاي از جمله عربستان در اين بحران، نيروهاي مقاومت بهصورت جدي بهحمايت از دولت سوريه آمدند و جبهه جديدي عليه رژيمصهيونيستي براي آزادسازي جولان گشودند. ارتش رژيمصهيونيستي از سال 1967 و پس از پيروزي در جنگ شش روزه با اعراب در ژوئن آنسال، منطقه بلنديهاي جولان را از سوريه اشغال كرده و بهكنترل خود در آورده است.
تجربه لبنان
تجربه تلخ تلآويو از ايجاد جبهه مقاومت در جنوب لبنان كه منجر به عقبنشيني بدون قيد و شرط اسرائيل از لبنان شد، باعث شده مقامات صهيونيستي تمام تلاش خود را به كار گيرند تا ازتكرار تجربه لبنان جلوگيري كنند. علاوه بر حمايت از گروههاي تروريستي كه در رأس آنها جبهه النصره شاخه سوري القاعده قرار دارد، ارتش رژيمصهيونيستي طي چند هفته گذشته حملات خود را در اين منطقه افزايش داده و به صورت صريح اعلام ميكند حضور نيروهاي ايراني و حزبالله در مناطق مجاور جولان خط قرمز تلآويو است. حالا مقامات اين رژيم تلاش ميكنند توافق امريكا و روسيه را به نفع خود تفسير كنند. نتانياهو ضمن بيان اين ادعا كه روسيه و امريكا تضمين كردهاند كه منافع اسرائيل را در آتشبس سوريه در نظر بگيرند، گفت: « نبايد خلأ ايجاد شده در مناطق نزديك به مرز اسرائيل و سوريه از سوي ايران و نيروهاي تحت حمايتش پر شود.»
اين اظهارات مقامات اسرائيلي در حالي است كه رسانههاي امريكايي گزارش دادند كه مقامات امنيتي اسرائيل به كاخ سفيد گفتهاند به روسيه اعتمادي ندارند و مسكو ميتواند به عنوان چتر پوششي براي فعاليت ايران و حزبالله در جنوب سوريه عمل كند. «چاگاي زوريل» مدير كل وزارت اطلاعات اسرائيل گفت: «نگراني از اين است كه حكومت سوريه، ايران و حزبالله لبنان از طرح آتشبس براي تثبيت موقعيت خود در منطقه جنوب غربي سوريه استفاده كنند.» در همين حال، منابع غيررسمي در ايران ميگويند حتي برقراري آتشبس در جنوب سوريه منجر به تأمين امنيت رژيمصهيونيستي نخواهد شد.
يك منبع نزديك به مقامهاي غيررسمي امنيتي در تهران كه خواست نامش فاش نشود بدون ذكر جزئيات بيشتر به «جوان» گفت: «اسرائيليها اميدوارند كه توافق بين امريكا و روسيه شرايط امنيتي سوريه در مرز با سرزمينهاي اشغالي را به شرايط پيش از جنگ داخلي در سوريه برساند، در حالي كه صهيونيستها بايد بدانند كه موازنه قبل از جنگ، ديگر به مرزهاي جنوب غربي سوريه بازنخواهد گشت، چه با توافق چه بيتوافق.» بر اساس گزارشها توافق شده روسيه براي نظارت و كنترل آتشبس نيروهاي نظامي در منطقه مستقر كند. يك مقام ارشد اردني به شرط افشا نشدن نامش روز شنبه به خبرنگاران گفت، قرار است آتشبس توافقي از طريق تصاوير ماهوارهاي، هواپيماهاي بدون سرنشين و همچنين گروهي از ناظران روي زمين تحت نظارت قرار گيرد. قرار است روسها به منظور دوام آتشبس نيروهاي پليس نظامي در اين منطقه مستقر كنند. ناظران معتقدند استراتژي پاياني روسيه در سوريه سياسي است و ولاديمير پوتين تلاش زيادي براي متقاعد كردن دولتهاي حامي مخالفان براي اتخاذ رويكرد سازنده به كار گرفته است.
وي درباره توافق در جنوب سوريه براي ايجاد مناطق كاهش تنش به تجربه مثبت مذاكرات آستانه اشاره كرده كه در آن مسكو، تهران و آنكارا براي ايجاد مناطق كاهش امن در سوريه مكانيزم سه جانبهاي را مشخص كردهاند. رئيسجمهور روسيه در گفت وگو با خبرنگاران در باره ديدارهاي خود در حاشيه اجلاس سران 20 كشور صنعتي در هامبورگ آلمان گفت: «با تكيه و كاربرد تجربه مثبت به دست آمده و اتكا بر حسن نيت ايران و تركيه و البته دولت بشار اسد در سوريه ميتوانيم گامهاي بعدي را براي حل مسائل اين كشور برداريم.» پوتين در ادامه خاطر نشان كرد: «تماميت ارضي و يكپارچگي سوريه مهمترين نكته اين طرح محسوب ميشود كه در اسناد مربوط به تشكيل منطقه امن در جنوب اين كشور تا مرز اردن و بلنديهاي جولان هم قيد شده است، تا اين محدوده الگويي براي مناطق كاهش تنش شود و با يكديگر و دولت مركزي در دمشق همكاري كنند.» پيشتر سخنگوي دولت اردن با اشاره به توافق روسيه، اردن و امريكا درباره آتشبس در جنوب غربي سوريه، گفته بود كه به موجب ترتيبات صورت گرفته، آتشبس در امتداد خطوط تماس توافق شده بين نيروهاي دولت سوريه و نيروهاي مرتبط با آن از يكسو و گروههاي مسلح از سوي ديگر برقرار خواهد شد.
اعتراف ماكرون
رئيسجمهور فرانسه تأكيد كرد قابل قبول نيست كه حل بحران سوريه را در گرو بركناري بشار اسد بدانيم. امانوئل ماكرون، رئيسجمهور فرانسه در كنفرانس مطبوعاتي در پايان نشست گروه۲۰ در هامبورگ گفت: قابل قبول نيست كه خواهان تغيير اين رهبر يا آن رهبر شويم، مانند آن كاري كه در عراق و ليبي كرديم و بعد از پنج يا ۱۰ سال با شرايطي بسيار بدتر از قبل مواجه شديم. اين اظهارت رئيسجمهور فرانسه در حالي است كه پاريس از ابتداي بحران نقشي فعال در حمايت از گروههاي مسلح به عهده گرفت و هرگونه راه حل سياسي براي حل بحران را به بركناري بشار اسد منوط كرد. اما حالا به نظر ميرسد براي مقامات فرانسوي مسجل شده كه دولت سوريه از طريق اقدامات مسلحانه سقوط نخواهد كرد و در نتيجه مجبور شدهاند مواضع خود را عوض كنند. تحليلگران معتقدند تغيير مواضع پاريس نقش مهمي بر تصميمگيريهاي اتحاديه اروپا خواهد گذاشت. دكتر سيدرضا ميرطاهر كارشناس مسائل اروپا به جوان گفت: «اهميت تغيير نگاه مكرون به تحولات سوريه در اين است كه اين تغيير به مثابه تغيير موازنه اتحاديه اروپا تلقي ميشود.»