بيژن يانچشمه
چند روزي است كه فصل تابستان آغاز شده است و ميليون‌ها دانش‌‌آموز در مقاطع مختلف تحصيلي از درس و مدارس فارغ شده‌اند و بايد براي اوقات فراغت آنان برنامه‌ريزي مناسب و پرمحتوايي صورت گيرد، اما دستگاه‌هاي متولي امسال، برنامه‌ريزي راهبردي براي اوقات فراغت جوانان و نوجوانان را به دست فراموشي سپرده‌اند.
متأسفانه اين بي‌برنامگي سبب شده است تا بسياري از قشر جوان و نوجوان نيز نتوانستند از امكانات و فضاهاي آموزشي، تفريحي، ورزشي و حتي خدماتي استفاده كنند. اتلاف وقت اين قشر پر انرژي در شرايطي است كه به دليل گسترش شبكه‌هاي مجازي، بسياري از جوانان و نوجوانان به گوشي‌هاي همراه خود روي آورده‌اند و ساعت‌ها وقت خود را در شبكه‌هاي اجتماعي طي مي‌كنند.
شبكه‌هاي مجازي و اجتماعي همانند تيغ دو لبه است كه اگر درست مديريت و هدايت نشود مي‌تواند اثرات مخرب بسياري را در لايه‌هاي جامعه برجا بگذارد و تبعات آن نيز به ساير حوزه‌هاي اجتماع كشيده شود. نبود چشم‌انداز مناسب در حوزه فراغت همچنين سبب شده است تا برنامه‌هاي خانواده‌محور كه مي‌تواند به رشد و شكوفايي شخصيت نوجوان و جوانان بعد دهد نيز ناديده گرفته و حتي حذف شود.
در حقيقت دولت و دستگاه‌هاي دولتي و ساير بخش‌ها كه در اين زمينه متولي هستند نتوانسته‌اند پس از سال‌ها برنامه‌هاي منسجم و حساب‌شده‌اي ارائه كنند، بر اين اساس بسياري از دستگاه‌ها فقط به دنبال برنامه‌هاي نمادين هستند تا اعلام كنند كه كاري در حوزه جوانان و نوجوانان و فراغت آنان انجام داده‌اند. بسياري از دستگاه‌هاي متولي در حوزه اوقات فراغت فقط نامي را در اين زمينه به يدك مي‌كشند و عملاً بودجه‌هاي مصوبه را با موازي‌‌كاري و برنامه‌هاي سطحي و بدون محتوا به هدر مي‌دهند.
هستند دستگاه‌ها و بخش‌هايي هم كه با اندك بودجه و برنامه‌ريزي‌هاي صحيح و اصولي و استفاده از اساتيد صاحبنام و كارشناس بيشترين بهره را براي گروه‌هاي سني درگير فراهم كنند.
در حقيقت تفريحات سالم و آموزش‌هاي مهارت زندگي در استفاده از اوقات فراغت زمينه مناسب ر شد و تعالي فرد و خانواده را مي‌تواند فراهم كند و اين تحول سبك زندگي در شرايط حاضر را به دنبال خواهد داشت تا آينده‌سازان كشور، تجربه‌هاي بسياري كسب كنند.
شناخت تهديد و فرصت در ايام اوقات فراغت خود لازمه شناخت صحيح از شرايط حاضر جامعه است كه برنامه‌ريزان بايد براي آن نقشه راهبردي ارائه دهند و اگر غفلتي در اين بخش صورت گيرد، لطمات بسياري ناخواسته به سرمايه‌هاي كشور كه در سنين نوجواني و جواني هستند، وارد خواهد شد كه جبران آن تقريباً غيرممكن خواهد بود. كم‌كاري و ناكارآمدي در اين بحث اوقات فراغت سبب خواهد شد تا عوامل آسيب‌زايي بيشتر در لايه‌ها و طبقات جامعه رشد كند و جامعه جوان كنوني از مسير اصلي زاويه پيدا كند.
