ولاديمير پوتين رئيس‌جمهور روسيه روز پنج‌شنبه دوم‌دي در جمع فرماندهان نظامي اين كشور، فرمان افزايش توان هسته‌اي روسيه را صادر كرد. پوتين در اين نشست تأكيد كرد كه روسيه نيازمند موشك‌‌هايي است كه بتواند در هر نوع سپر ضد‌موشكي نفوذ كند. روسيه اخيراً از جديد‌ترين موشك هسته‌اي قاره‌پيماي خود موسوم به «سارمات» رو‌نمايي كرد كه به گفته مقامات نظامي قادر به گذر از هر چتر موشكي خواهد بود.
تهديدات فزايندهفرمان پوتين به فرماندهان ارتش روسيه در زمينه افزايش توانمندي هسته‌اي استراتژيك روسيه در چارچوب مقابله با تهديدات فزاينده غرب در قالب توسعه‌طلبي ناتو و استقرار سامانه‌هاي ضد‌موشكي از سوي اين پيمان در اروپاي شرقي صورت گرفته است. از نگاه مقامات ارشد روسي از جمله سرگئي شويگو وزير دفاع اين كشور، تهديدات ناتو اكنون در سه محور مختلف عليه روسيه مطرح شده است. محور اول تلاش امريكا به عنوان سردمدار ناتو براي بهسازي بمب‌هاي هسته‌اي تاكتيكي و استقرار آنها در تركيه و برخي كشورهاي ديگر ناتو است. محور دوم افزايش فعاليت‌هاي اطلاعاتي ناتو در اطراف قلمروي روسيه است. در اين زمينه وزير دفاع روسيه تأكيد كرد كه پروازهاي شناسايي ناتو افزايش يافته و در نزديكي مرزهاي روسيه تقريبا سه برابر و در جنوب غرب اين كشور هشت برابر شده است. محور سوم افزايش حضور نيروها و تجهيزات ناتو در نزديكي مرزهاي روسيه است. چنانكه شويگو تصريح كرد كه در يك سال گذشته تهديدات ناتو عليه روسيه گسترش يافته به نحوي كه اكنون ناتو بزرگ‌ترين تهديد براي روسيه محسوب مي‌شود. به طور كلي در سال‌هاي اخير طرح مسائلي مانند گسترش ناتو به سوي شرق، ادامه استقرار سامانه‌هاي ضد‌موشكي در اروپا از سوي ناتو، دخالت‌هاي مكرر در امور داخلي روسيه به بهانه حمايت از حقوق بشر و ديگر اقدامات غير‌دوستانه غربي‌ها عليه روسيه موجب واگرايي فزاينده روسيه و غرب شده است. روس‌ها در‌يافته‌اند كه غرب اساساً به دنبال تضعيف روسيه است و به ويژه امريكا به دليل بيم از آينده سياسي روسيه به‌دنبال اقدامات و تدابيري براي كاهش هر چه سريع‌تر و بيشتر زرادخانه هسته‌اي استراتژيك روسيه است. در عين حال بحران اوكراين منجر به وخامت بي‌سابقه روابط دوجانبه شده و شكاف فزاينده‌اي بين روسيه و غرب را موجب شده است. با افزايش اين تنش‌ها، دو طرف به نوعي به نمايش قدرت در برابر يكديگر پرداخته‌اند و در اين ميان ناتو به عنوان بازوي نظامي غرب بيشتر حالت تهاجمي و تهديد‌كننده عليه روسيه به خود گرفته است.
رويكرد خصمانه ناتودر دو دهه اخير اقدامات ناتو به عنوان اصلي‌ترين پيمان نظامي غربي در تضاد كامل با منافع و امنيت ملي روسيه قرار داشته است. به ويژه توسعه ناتو به سوي شرق و تلاش براي به عضويت درآوردن كشورهاي اروپاي شرقي و به ويژه جمهوري‌هاي شوروي با واكنش شديد مسكو مواجه شده است. روسيه بارها اعلام كرده است كه هدف اصلي ناتو در گسترش به‌سوي شرق، دربرگيري و محاصره مسكو است. به ويژه روسيه نسبت به پيوستن دو كشور يعني گرجستان و اوكراين به ناتو حساسيت زيادي دارد و با سياست‌ها و اقدامات خود تاكنون مانع از عضويت اين دو كشور در ناتو شده است. با اين همه در اوضاع و شرايط جديد ناتو بهانه مناسبي براي گسترش حضور نظامي در مرزهاي شرقي اروپا به بهانه بحران اوكراين به‌دست آورده است. در عين حال ناتو به بهانه افزايش تهديدات روسيه عليه اعضاي شرقي خود، در‌صدد افزايش حضور نظامي در شرق اروپاست. مجموع اين تحولات زنگ خطر را براي روسيه به‌صدا در‌آورده است. به ويژه اينكه رويدادهاي جديدي به‌وقوع پيوسته كه صرفاً باعث افزايش سوءظن روس‌ها به غربي‌ها شده است. در دو سال اخير ناتو حضور نظامي خود را در اروپا و به خصوص كشورهاي شرق اين قاره كه همسايه روسيه هستند، تقويت كرده است. اين اقدام به ويژه در حوزه بالتيك و درياي سياه، به بهانه دخالت روسيه در شرق اوكراين انجام شده است. افزايش حضور ناتو در كشورهاي شرق اروپا در شرايطي است كه روسيه بارها نسبت به اين اقدام هشدار داده است. در اين چارچوب، سران اين سازمان در نشست ورشو در ژوئيه 2016 در چارچوب برنامه‌هاي از قبل مشخص شده، افزايش حضور نظاميان ناتو در كشورهاي حوزه بالتيك و نيز لهستان را تصويب كردند كه اين مسئله واكنش متقابل مسكو را با افزايش حضور نظاميان روسي در مرزهاي غربي اين كشور به‌دنبال داشته است. همچنين اعلام تصميم ناتو براي حضور دائمي در درياي سياه با تشكيل ناوگان دائمي كه به طور سنتي حوزه نفوذ روسيه محسوب مي‌شود، نوعي مبارزه‌جويي ناتو با مسكو در اين حوزه آبي مهم است. از ديدگاه روس‌ها حضور ناوها و نيروهاي نظامي غربي در اين دريا به منزله تهديدي عليه امنيت ملي روسيه است و بارها در اين زمينه به ناتو و امريكا هشدار داده‌اند. در عين حال امريكا به عنوان عضو اصلي ناتو و كشوري كه داعيه ابر‌قدرتي دارد از بعد نظامي نيز موضعي خصمانه عليه روسيه اتخاذ كرده و آشكارا چه در قالب اسناد نظامي مانند سند استراتژي نظامي ملي2015 امريكا و چه به‌صورت اظهارات مقامات بلند پايه سياسي و نظامي خود، مدام دم از جديت تهديد روسيه عليه امريكا و متحدان اروپايي آن مي‌زند.
اهميت زرادخانه هستهايدر مقابل اين مواضع و اقدامات خصمانه از جانب غربي‌ها، مقامات ارشد روسيه ضمن تأكيد بر افزايش توان نظامي متعارفي اين كشور، بر نوسازي و گسترش هر چه سريع‌تر زرادخانه هسته‌اي استراتژيك روسيه به عنوان ركن اصلي بازدارندگي آن تأكيد مي‌كنند. همچنين اين تحولات، واكنش شديد ولاديمير پوتين رئيس‌جمهور روسيه را باعث شده است. با توجه به اينكه روسيه در بعد جنگ متعارفي قادر به هماوردي با ناتو نيست، لذا پوتين به غربي‌ها توانمندي هسته‌اي روسيه را يادآور شده است كه از حيث شمار كلاهك‌هاي هسته‌اي و وسايل پرتاب آنها اعم از سيلوهاي زيرزميني، زير‌دريايي‌ها و بمب‌افكن‌هاي استراتژيك نيروي قابل توجهي به‌شمار مي‌رود. در اين چارچوب پوتين در دسامبر 2015 اعلام كرد كه روسيه به عنوان يك كشور هسته‌اي، به تقويت زرادخانه هسته‌اي خود به عنوان عنصر اصلي بازدارنده ادامه خواهد داد. به گفته وي، سه‌گانه هسته‌اي روسيه يعني موشك‌هاي هسته‌اي بالستيك قاره‌پيماي زمين پايه، بمب‌افكن‌هاي استراتژيك حامل موشك‌هاي هسته‌اي و زير‌دريايي‌هاي هسته‌اي حامل موشك‌هاي هسته‌اي قاره‌پيما شالوده سياست امنيت هسته‌اي روسيه را تشكيل مي‌دهند. به‌رغم خواسته سران كرملين براي افزايش قدرت هسته‌اي نظامي و تبديل روسيه به يك قدرت بين‌المللي تأثير‌گذار اما واقعيات اقتصادي به ويژه كاهش شديد درآمدهاي دولت از محل صادرات نفت و نيز اعمال تحريم‌هاي گسترده از جانب غرب، عملاً تأثير منفي خود را بر سياست دفاعي و ساختارهاي نظامي روسيه گذاشته است. در اين چارچوب دوماي دولتي روسيه چندي قبل كاهش بودجه نظامي سال 2017 روسيه را تصويب كرد كه اين كاهش تا سال 2019 ادامه خواهد يافت. بودجه دفاع ملي روسيه در سال جاري ميلادي ۳تريليون و ۸۸۸ ميليارد روبل است كه
7 /4درصد از توليد ناخالص ملي اين كشور است اما در سال ۲۰۱۷ ميلادي به 3 /3 درصد كاهش مي‌يابد و تا سال ۲۰۱۹ ميلادي به 8 /2 درصد تنزل خواهد كرد. كاهش قيمت جهاني نفت و گاز و همچنين افزايش هزينه‌هاي روسيه در مبارزه با تروريسم و مناقشات اوكراين و سوريه از مهم‌ترين علل كاهش بودجه نظامي روسيه است. مسلماً اين كاهش بر برنامه‌هاي مسكو به منظور تقويت تسليحات هسته‌اي استراتژيك اين كشور و در نهايت بر توانمندي راهبردي آن تأثير منفي خواهد گذاشت.
