وجه مشترك «پايتخت»، «ايران برگر»، «سرزمين كهن» و «در حاشيه» ظرفيت بهانه‌جويي براي اعتراض به آنهاست. اما چه مي‌شود كه اين اتفاق در مورد هركدام به گونه‌اي متفاوت رقم مي‌خورد و سرنوشت ديگري مي‌يابند؟
1- سرزمين كهن يك سريال پرخرج تاريخي است. اين اثر كمال تبريزي كه در سال‌هاي اخير ركورد بيشترين فيلم‌ها و سريال‌هاي توقيفي را به نام خودش ثبت كرده بالاخره توانست با اعمال اصلاحات و خرج دوباره از كيسه صدا وسيما براي اضافه كردن بخش‌هاي جديد و برخي حذفيات روي آنتن برود. همه منتظر اين سريال پرخرج و پرحاشيه بودند تا علت ماندن در محاق توقيف صدا و سيما را بدانند. با پخش چند قسمت مشخص شد سريال حرف خاصي براي گفتن ندارد اما آرام آرام صداهايي از جايي كه كسي پيش‌بيني نمي‌كرد برخاست. قوم لر و به خصوص بختياري‌ها به يكي از شخصيت‌هاي منفي سريال اعتراض داشتند و كار به تجمع اعتراض‌آميز كشيد كه البته بايد به دغدغه اين قوم اصيل به شكل اصولي پاسخ داده مي‌شد اما قضيه با شانتاژ منفي رسانه‌هاي حامي دولت كه آن زمان به دنبال اهرم فشار بر عزت‌الله ضرغامي بودند رنگ ديگري گرفت. توضيحات منفعلانه صدا وسيما و كارگردان در خصوص اينكه تازه اول قصه است و اين شخصيت در ادامه سريال آدم خوبي مي‌شود اثر نكرد تا نمايش سريال متوقف شود و هنوز هيچ كس پاسخگوي حاشيه‌ها و هزينه هنگفت ساخت اين سريال نيست.
2- صدا و سيما در اسفند ماه پخش تيزرهاي فيلم سينمايي ايران برگر را متوقف كرد. گمانه‌زني‌ها نشان مي‌دهد رسانه ملي از واكنش احتمالي واهمه دارد و ترس از يك «سرزمين كهن» ديگر آنها را دست به عصا كرده است. ايران برگر يك فيلم طنز است كه داستان آن در بستر جغرافياي لرستان اتفاق مي‌افتد. فيلم ماجراي انتخابات محلي يك روستا را نشان مي‌دهد كه تمثيلي طنزگونه از وقايع سياسي سال‌هاي اخير ايران است. سازنده فيلم مسعود جعفري جوزاني است كه از قضا يك لر است و فيلم را با هزينه شخصي خود ساخته است. او از ابتدا اعلام كرد فيلم تماماً با لهجه لري ساخته مي‌شود و گفته است: «فيلمسازي كه اهل لرستان است وقتي حرف مي‌زند با افتخار با گويش خود حرف مي‌زند.» جالب آنكه فيلم در جشنواره فجر سيمرغ بهترين چهره‌پردازي را دريافت كرد و نامزد 5 رشته ديگر هم شد. علاوه بر آن در زمره آثار برگزيده منتقدان جبهه رسانه‌اي سينماي انقلاب هم قرار گرفت. ايران برگر در اكران نوروزي 94 بدون تبليغات تلويزيوني آغاز خوبي در فروش پيدا مي‌كند و از بقيه فيلم‌ها جلوتر است. فيلم حتي در شهرهاي استان لرستان از جمله خرم‌آباد با استقبال گسترده اهالي روبه‌رو مي‌شود. پس از انتشار برخي مطالب در رسانه‌ها بالاخره رسانه ملي با احتياط پخش تيزرها را آغاز مي‌كند. فروش فيلم بهتر مي‌شود، ايران برگر اولين فيلم ميلياردي 94 لقب مي‌گيرد و با فاصله زماني كوتاه به يك و نيم ميليارد فروش دست پيدا مي‌كند. بدون هيچ اعتراضي و بدون هيچ حاشيه‌اي.
3-«پايتخت» سيروس مقدم سريال نوروزي سه سال رسانه ملي است. اين سريال موفق داستان يك خانواده روستايي اهل مازندران است كه شخصيت‌ها با لهجه آن ديار تكلم مي‌كنند. با وجود تم طنز سريال هيچ اعتراض جدي به فيلم وجود ندارد، نمايندگان شمالي مجلس سر صحنه مي‌روند و از آن تشكر مي‌كنند. «پايتخت» حتي رضايت رهبر معظم انقلاب را در پي دارد و آن را «يك فيلم ايراني كامل و درست» و «الگوي خوبي براي سريال‌سازي» مي‌دانند. هم‌اكنون هم سري چهارم سريال براي پخش در ماه رمضان 94 در حال ساخت است.
4- مهران مديري بالاخره به تلويزيون بازمي‌گردد. در اخبار نام اين مجموعه طنز شبكه سوم سيما «اتاق عمل» اعلام شده و داستان آن در يك بيمارستان مي‌گذرد. مديران رسانه ملي در مراحل مختلف ساخت بر داستان و فيلمنامه اين سريال طنز نظارت داشته‌اند و بخش‌هاي بسياري از آن طي اين نظارت سختگيرانه اصلاح مي‌شود. حتي براي كاهش حساسيت‌ها نام سريال به «در حاشيه» تغيير مي‌كند و طبيعتاً كسي نمي‌تواند به سريالي كه هنوز پخش نشده و كسي آن را نديده واكنش نشان دهد اما مقام عالي وزارت بهداشت با نامه‌اي به مديران رسانه ملي علاوه بر گسترش حواشي، حساسيت‌ها را بيشتر مي‌كند. پاسخ معاون سيما به نامه وزير منطقي و قانع‌كننده به نظر مي‌رسد. «در حاشيه» روي آنتن مي‌رود و جزو پرمخاطب‌ترين برنامه‌هاي نوروزي قرار مي‌گيرد. در گذر 9 قسمت از سريال «در حاشيه» هنوز نكته جنجالي ندارد اما به نظر مي‌رسد سازمان نظام پزشكي بيشتر علاقه‌مند جنجال است. دعوت غيرمستقيم به حضور پزشكان در تجمع اعتراض‌آميز مقابل صدا‌و‌سيما در قالب يك نظرسنجي در سايت سازمان نظام پزشكي مسئله را وارد فاز جديدي مي‌كند. بايد منتظر شد و ادامه سريال و ادامه واكنش نهادهاي صنفي را به نظاره نشست.
5- در تحليل رفتارهاي جمعي نسبت به محصولات رسانه‌اي عوامل مهمي نقش دارند. يكي از آنها ظرفيت گروه‌هاي اجتماعي و ديگري نگاه منصفانه فيلمساز و مخاطب به مسائل است. مصداق‌هاي فوق نشان مي‌دهد در چنين مواردي بيشترين حساسيت در مورد آثار رسانه ملي وجود دارد كه حكايت از ضريب بالاي نفوذ و مخاطب گسترده آن دارد. حقيقت ديگر اعتماد جامعه مخاطب به توليدكننده اثر است. مردم به فيلمسازي كه همه چيز را به تمسخر مي‌گيرد و آثار توقيفي زياد در كارنامه دارد بي‌اعتماد هستند اما به همان اندازه به كسي كه هم‌قوم آنهاست يا آثار مشابه و موفق ديگري در همين فضا ساخته، اعتماد دارند. معمولاً آنچه فضا را در چنين مواردي حاد مي‌كند عملكرد و نحوه برخورد مديران و نهادهاي مسئول با اتفاق است. تجربه نشان داده در صورت دامن زدن مسئولان به افزايش حساسيت‌ها و همراهي برخي رسانه‌ها با انگيزه‌هاي سياسي، مسائل ساده تبديل به معضل جدي مي‌شوند. اما آنچه بر همه عوامل مقدم است روح حاكم بر اثر توليد شده و زاويه برخورد آن با مسئله است. مهران مديري و مديران اكنون رسانه ملي تجربه‌هاي عملي موفقي در اين مورد ثبت كرده‌اند كه در موقعي با واكنش تند نمايندگان مستعفي تحصن‌كننده در مجلس ششم مواجه شده و در برهه ديگر با شكايت كارمندان اداره ثبت احوال فلان شهرستان؛ اما رضايت عامه مردم را در پي داشته كه دستگاه‌هاي نظارتي مسئول نيز بر آن صحه گذاشته‌اند. به نظر مي‌رسد در مورد اخير وجه ديگر ماجرا يعني سازمان و وزارت مربوطه به جاي آرام كردن فضا و نقد منصفانه در مقابل يك سريال تلويزيوني، تحمل حتي يك طنز و نقد ساده را نيز ندارند و معلوم نيست با كدام انگيزه سعي دارند بدنه جامعه پزشك و پيراپزشك را به واسطه اهرم‌هاي موجود با خود همراه كنند. به هرحال بايد منتظر شد و ديد با ادامه سريال وزنه انصاف در كفه كدام طرف سنگين‌تر خواهد بود.
