جوان آنلاین: خرید‌های آنلاین از شبکه‌های اجتماعی غیربومی مانند تلگرام و اینستاگرام بدون آگاهی از تهدیدات امنیتی، کاربران را در معرض کلاهبرداری‌های اینترنتی قرار می‌دهد. با فزونی خرید‌های آنلاین و گنجاندن آنها در زندگی روزمره، تهدیدات امنیتی این حوزه به یکی از نگرانی‌های جدی تبدیل شده است. تجارت الکترونیک به‌رغم مزایای فراوانی که در تسهیل خرید و فروش کالا و خدمات دارد، در بعضی موارد به محیطی مناسب برای کلاهبرداری‌ها و سوءاستفاده‌ها نیز تبدیل شده است. کاربران و خریداران در فضای مجازی ممکن است به دلیل ناآگاهی یا اطلاعات نادرست از فروشگاه‌های غیرمجاز و خطرناک خرید کنند و در معرض کلاهبرداری‌های آنلاین قرار بگیرند. پلیس فتا به عنوان نهاد مسئول در حفظ امنیت فضای مجازی در بررسی تهدیدات امنیتی مرتبط با خرید‌های آنلاین، آسیب‌های ناشی از کلاهبرداری‌های اینترنتی را بیان می‌کند و توصیه‌هایی برای حفاظت از کاربران ارائه می‌دهد تا آنها بتوانند با آگاهی بیشتر خرید‌های خود را به شکلی امن‌تر انجام دهند. از این رو با سرهنگ رامین پاشایی، رئیس مرکز امداد و فوریت‌های سایبری پلیس فتا گفت‌وگویی داشتیم.
هشدار پلیس فتا برای خرید آنلاین در شبکه‌های غیربومی
سرهنگ پاشایی با اشاره به شکاف‌های امنیتی موجود در فضای مجازی تأکید دارد، رعایت اصول امنیتی در خرید‌های آنلاین می‌تواند از وقوع کلاهبرداری‌ها جلوگیری کند. او گفت: «تهدیدات امنیتی خرید‌های آنلاین در کشور ما به دلیل عدم مرزبندی مشخص بین فروشگاه‌های مجاز و غیرمجاز، چالش بزرگی محسوب می‌شود. متأسفانه بسیاری از مردم به دلیل ناآگاهی، هر فروشنده‌ای را در فضای مجازی فروشگاه اینترنتی یا آنلاین شاپ می‌دانند. نکته قابل تأمل این است که در شبکه‌های اجتماعی غیربومی مانند اینستاگرام و پیام‌رسان‌هایی مثل تلگرام، فروشگاه‌هایی در قالب صفحات یا حساب‌های کاربری فعالیت می‌کنند که به هیچ عنوان قابل قبول نیستند. توصیه نمی‌شود که هموطنان از این فروشگاه‌ها خرید کنند. بیش از ۹۳درصد جرائم مربوط به خرید‌های اینترنتی که منجر به کلاهبرداری می‌شود از طریق همین شبکه‌های اجتماعی اتفاق می‌افتد.»
وی در ادامه افزود: «طبق آخرین پیمایش، حدود ۳/۱ میلیون کسب و کار در بستر اینستاگرام فعالیت می‌کنند که هیچ‌کدام اعتبارسنجی نشده‌اند. کلاهبرداران معمولاً با ارائه کالا‌های مورد نیاز جامعه در مناسبت‌های مختلف (مانند روز مادر، روز پدر، نوروز) با قیمت‌های پایین‌تر و تبلیغات کاذب، اقدام به فریب مردم می‌کنند. آنها اغلب از طریق درگاه‌های بانکی غیرمجاز یا شماره حساب‌های شخصی با مشتریان ارتباط
برقرار می‌کنند.»
ویژگی فروشگاه‌های اینترنتی مجاز از نگاه پلیس فتا
رئیس مرکز امداد و فوریت‌های سایبری پلیس فتا در توضیح ویژگی‌های فروشگاه‌های اینترنتی مجاز اظهار
داشت: «این فروشگاه‌ها باید دارای وب‌سایت رسمی باشند. نماد اعتماد الکترونیکی (ای‌نماد) دریافت کرده و از درگاه بانکی معتبر برای تراکنش‌های مالی استفاده کنند نه شماره تلفن
یا حساب شخصی. این فروشگاه‌ها ممکن است به صورت وب‌سایت یا اپلیکیشن ارائه شوند و کاربران می‌توانند از طریق موتور‌های جست‌وجو به آنها دسترسی پیدا کنند. با کلیک روی نماد اعتماد الکترونیکی، اطلاعات مهمی درباره فروشگاه نمایش داده می‌شود، از جمله نام صاحب کسب و کار، تاریخ شروع فعالیت.
نوع فعالیت (صنفی، اقتصادی، کالایی یا خدماتی)، آدرس فیزیکی فروشگاه و سایر اطلاعات مرتبط با فروشنده. این اطلاعات به خریداران کمک می‌کند تا با اطمینان بیشتری خرید خود را
انجام دهند.»
انواع کلاهبرداری‌های آنلاین
سرهنگ پاشایی درباره انواع کلاهبرداری‌های آنلاین گفت: «کلاهبرداری در خرید‌های آنلاین به سه شکل اصلی رخ می‌دهد: «۱- فروشگاه و کالا که کاملاً دروغین است و پس از دریافت پول، ارتباط قطع شده و کالایی تحویل داده نمی‌شود. ۲- کالای اصل تبلیغ می‌شود، اما کالای تقلبی و نامرغوب تحویل داده می‌شود. ۳- خریدار به درگاه‌های جعلی (فیشینگ) هدایت می‌شود و اطلاعات بانکی‌اش سرقت می‌شود.»
توصیه پلیس فتا برای خرید امن از فروشگاه‌های اینترنتی
پاشایی همچنین توصیه‌هایی برای خرید امن از فروشگاه‌های اینترنتی ارائه داد و گفت: «فروشگاه‌های مجاز باید دارای وب‌سایت رسمی، نماد اعتماد الکترونیکی و مجوز شورای صنفی باشند. با این حال، حتی برخی از این فروشگاه‌ها ممکن است در میانه راه شروع به تبلیغات فریبنده کنند.
از این رو توصیه‌های مهم برای خرید ایمن عبارت است از: ۱- خرید از فروشگاه‌های معتبر و شناخته شده؛ ۲-خودداری از پرداخت بیعانه؛ ۳- همزمانی دریافت کالا و پرداخت وجه. همچنین به افراد توصیه می‌شود مراقب کلاهبرداری از فروشندگان نیز باشید. گاهی کلاهبرداران با پول دزدی خرید می‌کنند و فروشنده مسئول شناخته می‌شود.»
رئیس مرکز امداد و فوریت‌های سایبری پلیس فتا درخصوص محافظت فروشندگان آنلاین از خود اظهار داشت: «این افراد برای محافظت از خود به عنوان فروشنده باید اولاً از خریدار بخواهند کارت ملی خود را بارگذاری کنند و با اطلاعات واریزکننده تطبیق دهند سپس قید ۲۴ ساعته برای اطمینان از نبود مشکل قبل از ارسال
کالا بگذارند.»
هشدار پلیس فتا برای افزایش امنیت گوشی‌های تلفن همراه
سرهنگ پاشایی، همچنین در بیان راهکار‌هایی برای افزایش امنیت گوشی‌های تلفن همراه در برابر حملات سایبری و هک اظهار داشت: «برای محافظت از گوشی تلفن همراه در برابر حملات سایبری و هک، راهکار‌های ساده و مؤثری وجود دارد؛ اول امنیت گوشی خود را افزایش دهید که این قابلیت در تمام گوشی‌های هوشمند اعم از iOS و اندروید وجود دارد. دوم اینکه به هیچ وجه لینک‌های ناشناس را روی گوشی خود نصب نکنید. اگر کسی از شما می‌خواهد لینکی را باز کنید یا نرم‌افزاری را نصب کنید تا از خدماتی بهره‌مند شوید، از این کار خودداری کنید. هیچ نرم‌افزاری را از طریق شبکه‌های اجتماعی یا از طرف دوستان و آشنایان، حتی نزدیک‌ترین افراد مانند خانواده، دریافت و نصب نکنید. اگر نیاز به نصب اپلیکیشن دارید، فقط از فروشگاه‌های رسمی و مجاز مانند Google Play یا App Store استفاده کنید. با رعایت این نکات ساده، می‌توانید امنیت گوشی خود را به میزان قابل‌توجهی افزایش دهید و از هک‌شدن آن جلوگیری کنید.»
وی در نهایت خاطرنشان کرد: «شهروندان در صورت نیاز به کمک یا مشاوره، می‌توانند با شماره ۰۹۶۳۸۰ تماس بگیرند که پل ارتباطی با هموطنان است.»
