جوان آنلاین: نگاه جامعه به کارمندان چیست؟ اصلاً شغل کارمندی مزایایی هم دارد؟ شغل کارمندی کسی را هم به پیشرفت رسانده است؟ بازنشستگی چقدر اهمیت دارد؟ چرا اساساً باید بیمه باشیم و آینده‌نگر؟ سازمان و اداره‌ای که کار می‌کنیم چقدر اهمیت دارد؟ کارمند به چه کسی می‌گویند و آیا کارمند خوب و بد داریم؟ ملاک کارمند خوب و بد چیست؟ انتخاب کارمند نمونه که سال‌های اخیر رواج یافته است چه معنی می‌دهد؟ آیا یک کارمند دچار فساد می‌شود؟ فساد شغل کارمندی چیست؟
این‌ها سؤالاتی است که به بهانه آن سراغ موسی ترابی وسطی کلائی رفتیم. وی کارمند بخش خصوصی، کارشناس ارشد و ایده‌پرداز حوزه کارآفرینی است. موسی ترابی در گفتگو با «جوان» درباره نگاه جامعه به کارمند و شغل کارمندی می‌گوید: در گذشته نه چندان دور، شغل کارمندی در ایران به عنوان یکی از مشاغل پایدار و با امنیت شغلی بالا شناخته می‌شد. این شغل به دلیل داشتن حقوق ثابت و مزایای اجتماعی مانند بیمه و بازنشستگی، مورد توجه بسیاری از افراد قرار داشت، اما با گذشت زمان و اختلاف فاحش سطح درآمد کارمندان با هزینه‌های روزمره برای یک زندگی معمولی، دیگر کارمندی جذابیت‌های گذشته را ندارد و حتی اندک جذابیتی را که داشت از دست داده است. از طرفی دیگر، برخی افراد ممکن است کارمندی را به دلیل محدودیت‌های زمانی و عدم آزادی در تصمیم‌گیری‌های شغلی، کمتر جذاب بدانند. در هر صورت با توجه به وضعیت اشتغال، هنوز هم کارمند بودن طرفداران خودش را دارد. وی شغل کارمندی را دارای معایب و مزایای مختلفی می‌داند و معتقد است معایب و مزایای شغل کارمندی نسبی است، یعنی به سازمانی که در آن مشغول کار هستند بستگی دارد. در صورتی که یک کارمند در یک سازمان پویا و با ساختار مناسب مشغول باشد مزیت‌های مختلفی از جمله امنیت شغلی، داشتن حقوق ثابت و مزایای اجتماعی مانند بیمه و بازنشستگی، تعادل بین کار و زندگی و مسیر مناسب پیشرفت را با خود به همراه دارد. از ترابی پرسیدیم که یک سازمان در پیشرفت یا پسرفت یک کارمند چه میزان تأثیر دارد و اگر یک کارمند در یک سازمان نامناسب قرار بگیرد در نهایت چه مشکلاتی به همراه خواهد داشت. به اعتقاد این کارآفرین، فضای کار نامناسب آزادی عمل را از فرد می‌گیرد، کمااینکه عدم رشد و فرسودگی شغلی هم به همراه دارد. سازمانی که نامناسب باشد محدودیت در تصمیم‌گیری و اجرای فعالیت‌ها را با خود به همراه دارد و همین باعث پسرفت یک کارمند در شغل خود می‌شود.
به اعتقاد ترابی کارمند بودن هم استاندارد دارد و باید طبق چارچوب خاصی پیش برود. وی در این‌باره می‌گوید: در واقع یک کارمند واقعی با چارچوب‌های استاندارد نظم و انضباط کاری دارد و در کنار آن به کار و وظایف خود متعهد است. همچنین کارمند واقعی باید توانایی کنترل احساسات خود را در شرایط مختلف داشته باشد و در برقراری ارتباطات مناسب با همکاران و سایر مخاطبان توانمند عمل کند.
ترابی توضیح می‌دهد: با توجه به تغییر شرایط محیطی، یک کارمند باید انعطاف‌پذیری مناسبی داشته باشد و در کنار آن در قبال وظایفی که به او محول می‌شود مسئولیت‌پذیر باشد. اما کارمند نمونه به چه کسی می‌گوییم و چه ویژگی‌هایی متمایز از سایر کارمندان او را در نگاه یک کارآفرین یا مدیر نمونه خواهد کرد. ترابی در این باره می‌افزاید: کارمند نمونه کسی است که علاوه بر داشتن ویژگی‌های یک کارمند استاندارد و معمولی ویژگی‌های برجسته‌ای داشته باشد که بتوان او را به راحتی از سایرین تشخیص داد. معمولاً این افراد علاوه بر داشتن مهارت و توانمندی‌های بالا در حیطه شغلی خود، دائماً در حال رشد و یادگیری هستند. این افراد می‌توانند الگوی سایرین در یک سازمان باشند و شکل‌گیری هسته اصلی یک سازمان از افرادی که این خصوصیات را دارند باعث پایبندی سایرین به ارزش‌های یک سازمان خواهد شد. کارمندی هم مثل سایر مشاغل آفت دارد. ترابی در این‌باره بیان می‌کند: در یک جامعه و در سطح پایین‌تر در یک سازمان ناسالم کارمندان به طور معمول در معرض آفات مختلفی قرار می‌گیرند. یک کارمند می‌تواند به دلایل مختلف بی‌انگیزه شود و با همین بی‌انگیزگی کار خود را ادامه دهد. جاه‌طلبی از دیگر آفت‌های شغل کارمندی است. خودبرتربینی، فساد اداری و فرسودگی شغلی می‌تواند یک کارمند و روحیات او را تهدید کند. در نهایت نیز کندی فعالیت به بهانه بوروکراسی آفت این شغل است.
