جوان آنلاین: یازدهمین دوره نمایشگاه «ایران‌ساخت» که ۱۲دی‌ماه در سالن‌های خلیج‌فارس و میلاد نمایشگاه بین‌المللی آغاز به کار کرده بود، روز گذشته به کار خود پایان داد و در این نمایشگاه ۹ دستگاه از تجهیزات تست و آزمون جدید و ساخت بار اول رونمایی شد؛ دستگاه‌هایی از جمله دستگاه تضمین جریان، حسگر خورشیدی دیجیتال دومحوره، دستگاه کرایواستات (میکروتوم انجمادی)، آنالایزر آنلاین مانیتورینگ، کرایواستات ۴کلوین، طیف‌سنجی شکست القایی لیزری، چگالی‌سنج رادیواکتیو (گاما)، طیف‌سنج فلورسانس پرتو ایکس و دستگاه اتوکالیماتور.
در این دوره از نمایشگاه ۱۴گروه نفت، گاز و پتروشیمی، برق، الکترونیک، نرم‌افزار و شبیه‌ساز، عمران و ساختمان، مکانیک، شیمی و متالورژی، کشاورزی و محیط‌زیست، فیزیک پایه، تجهیزات عمومی آزمایشگاهی، تجهیزات و ماشین‌آلات در حوزه فناوری‌های راهبردی، مهندسی پزشکی و زیست مواد، مواد آزمایشگاه، تجهیزات آموزشی با فناوری مناسب، تجهیزات حوزه تست و آزمون صنعتی و خدمات کالیبراسیون محصولات ایران‌ساخت خود را به نمایش گذاشتند.
بومی‌سازی برای مقابله با تحریم
۱۰سال قبل دانشگاه‌ها در پژوهش و هم در آموزش مشکل داشتند، اما امروز با همکاری و حمایت دو نهاد، یعنی معاونت علمی و فناوری و شریک راهبردی آنها، یعنی وزارت علوم ۹۰درصد تجهیزات آزمایشگاهی، مواد و ابزار‌های تست و آزمون در کشور بومی‌سازی شده و بازار تولید تجهیزات و مواد پیشرفته و آزمون تست توسعه یافته است یا اینکه پیش از این بسیاری از دانشگاه‌ها به دلیل تحریم، قادر به کالیبره‌کردن تجهیزات آزمایشگاهی نبودند یا مواد اولیه تجهیزات آزمایشگاهی آنها تأمین نمی‌شد، به همین دلیل بسیاری از دستگاه‌ها بعضاً با قیمت چندصد‌میلیون دلاری معطل و بلااستفاده باقی می‌ماند، ولی اکنون تنها ۱۰درصد از تجهیزات با وجود توان فنی به دلیل صرفاً محدودبودن بازار بومی‌سازی نشده است.
۳۶۲شرکت فعال در حوزه تجهیزات آزمایشگاهی که محصولات آنها تأیید شده، در مدت ۱۲سال محصولات خود را می‌فروشند و بر اساس بازخورد‌هایی که از بازار می‌گیرند، تجهیزات خود را استانداردسازی می‌کنند. در حال حاضر تجهیزات شرکت‌ها با اشباع بازار مواجه شده است، به گونه‌ای که برخی پژوهشگاه‌ها بعضاً حتی اضافه تجهیزات دارند و باید بازار‌های جدیدی با توسعه فراهم شود، البته یکی از بازیگران جدید در نمایشگاه، صنایع هستند چراکه همان نیازمندی‌ها را صنایعی، چون نفت، خودرو، مواد غذایی و دارویی دارند، از این رو لازم است علاوه بر وزارت علوم، وزارتخانه‌های صمت، جهاد کشاورزی و نفت در کنار ایران‌ساخت قرار گیرند.
تولید ایران‌ساخت با حمایت مادی و معنوی دستگاه‌ها
ساخت تجهیزات آزمایشگاهی بدون حمایت امکانپذیر نیست و در این راستا معاونت علمی و فناوری حامی مادی و معنوی شرکت‌های این حوزه است.
سفارش ساخت بار اول تجهیزات فناورانه و نوآورانه مشمول اعتبار مالیاتی تا ۱۰۰درصد هزینه‌ها می‌شود. بر این اساس برای مؤسسات تولیدی و خدماتی دارای پروانه بهره‌برداری، با تأیید دبیرخانه نمایشگاه ایران‌ساخت حداکثر تا ۱۰۰درصد هزینه‌کرد قرارداد‌های ساخت بار اول تجهیزات تست و آزمون پیشرفته مشمول اعتبار مالیاتی تحقیق و توسعه موضوع بند (ب) ماده (۱۱) قانون جهش تولید دانش‌بنیان می‌شود. همچنین مطابق تبصره ماده۱۷ مقررات و ضوابط اجرایی دارایی‌های استهلاک پذیر موضوع ماده ۱۴۹ اصلاحی قانون مالیات‌های مستقیم، مؤسسات تولیدی و معدنی دارای پروانه بهره‌برداری برای تجهیزات تست و آزمون پیشرفته که با تأیید معاونت علمی فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست‌جمهوری برای ارتقای فناوری از نمایشگاه ایران‌ساخت خریداری می‌کنند، مجاز هستند با نصف مدت یا دو برابر نرخ استهلاک مندرج در جدول هزینه استهلاک دارایی‌های استهلاک‌پذیر (موضوع ماده۱۴۹ اصلاحی قانون مالیات‌های مستقیم) تجهیزات خریداری‌شده را در دفاتر قانونی خود مستهلک کنند.
حمایت‌های معاونت برای خرید تجهیزات آزمایشگاهی ایران‌ساخت شامل دانشگاه‌ها، پژوهشگاه‌ها و مراکز علمی و پژوهشی زیرمجموعه وزارت علوم و وزارت بهداشت، مراکز و مؤسسات تحقیقاتی زیرمجموعه وزارت جهاد کشاورزی، دانشگاه آزاد و مؤسسات آموزش عالی غیرانتفاعی، مدارس، هنرستان‌ها و پژوهشسرا‌ها و جهاد دانشگاهی می‌شود.
در ۱۰دوره برگزاری نمایشگاه ایران‌ساخت ۵۷۶میلیارد تومان یارانه خرید حمایتی از سوی معاونت علمی اعطا شده است، ارائه تسهیلات لیزینگ با نرخ ۹ تا ۱۱درصد از دیگر حمایت‌های معاونت علمی برای تجاری‌سازی محصولات شرکت‌های دانش‌بنیان در ۱۰دوره نمایشگاه ایران‌ساخت بوده است. این تسهیلات تا سقف یک‌میلیارد تومان و تنفس سه تا شش ماهه و بازپرداخت حداکثر ۲۰ماهه به خریداران ارائه می‌شود.
بومی‌سازی و جلوگیری از خروج ارز
بومی‌سازی عاملی برای خروج ارز از کشور برای خرید تجهیزات و مواد آزمایشگاه بوده است. برگزاری این رویداد در ۱۰سال اخیر به فروش قطعی هزارو ۶۴۷ میلیارد تومان تجهیزات آزمایشگاهی منجر شده است. معاونت علمی با اختصاص ۵۷۶ میلیارد تومان یارانه در قالب حمایت ۳۵درصدی به فروش این محصولات کمک کرده است. تقویت ابزار حمایتی یارانه خرید و تقویت ابزار حمایتی لیزینگ از سیاست‌های نمایشگاه ایران‌ساخت در دوره یازدهم به شمار می‌رود. در بخش تعمیم یارانه خرید به سایر بازیگران زیست‌بوم نوآوری، حمایت از توسعه زیرساخت‌های آزمایشگاهی، کارگاهی و صنعتی زیرساخت‌های زیست‌بوم نوآوری شامل مراکز نوآوری، شتاب‌دهنده‌ها، کارخانه‌های نوآوری و مراکز هم‌آفرینی، مطابق سطح حمایت تجهیزات عرضه‌شده در نمایشگاه مدنظر قرار گرفته شده است.
دیگر دستاورد‌های برگزاری این نمایشگاه ایجاد ۷ هزارو ۲۰۰ فرصت شغلی پایدار، دستیابی به پلتفرم عرضه محصولات دانش‌بنیان و شناسایی و معرفی حداقل ۱۰۰ شرکت قابل اعتماد در حوزه تجهیزات و مواد آزمایشگاهی بوده است، اگر چه فراتر از همه این اتفاقات، جلب اعتماد بازار نسبت به کالا‌های ساخت داخل و تقویت خودباوری در جوانان نخبه کشور، ارزشمندترین و پایدارترین دستاوردی بوده که در بیش از یک دهه برگزاری نمایشگاه حاصل شده است.
