جوان آنلاین: دکتر اقبال شاکری، نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی و عضو کمیسیون عمران مجلس که سابقه عضویت در شورای شهر تهران را هم دارد چند روز قبل به دفتر جهان نیوز آمد تا گفتگو‌های انتخاباتی‌مان پس از مصطفی کواکبیان و علی مطهری به شماره سوم برسد.
به گزارش جهان نیوز، شاکری معتقد است مشکل اصلاح طلبان خودشان هستند نه مردم و اساسا این جریان کاری برای مردم نکرده است. برای نمونه در دولت روحانی بحث مسکن کاملا رها شده بود.
نماینده مردم تهران همچنین با گلایه از هیئت رئیسه مجلس یازدهم می‌گوید: «زبان مجلس در بیان اقداماتش الکن است».
شاکری درباره بحث‌های انتخاباتی درون جبهه انقلاب هم اعتقاد دارد که لیست برتر لیست شورای ائتلاف است و اگر سایر گروه‌های انقلابی قصد ائتلاف دارند باید زودتر گفتگو‌ها را شروع کنند؛ ضمن اینکه وزن سیاسی خودشان را هم در نظر بگیرند.
متن کامل این گفتگو را در ادامه خواهید خواند:
آقای شاکری به جهان نیوز خوش آمدید. به عنوان اولین سوال ارزیابی حضرتعالی از اوضاع کشور و جریانات سیاسی در این شرایط که کمتر از ۳ ماه تا انتخابات مجلس زمان باقی است، چیست؟
شاکری: نظر شخصی بنده این است که با توجه به وضعیت کشور، تحولات داخلی و خارجی و موضوعاتی که در حال حاضر در سطح جامعه می‌گذرد، به نظر می‌رسد که ان‌شاءالله به سمت یک انتخابات خوبی خواهیم رفت.
این اتحاد و همبستگی مردم از طرفی برای حمایت از مردم مظلوم غزه است و از طرفی برای حمایت از دولت خدمتگزاری است که آرام آرام به سمت تحقق بیشتر موضوعات اساسی مردم می‌رود.
با توجه به فعل و انفعالاتی که در منطقه داشتیم و پیوستن ایران به بعضی از اتحادیه‌های جهانی قدرتمند مثل شانگهای، بریکس و فعال کردن اکو و سطح ارتباط با همسایگان چه در جنوب خلیج فارس، شمال، شرق و غرب کشور به نظر می‌رسد که در مجموع صحنه قابل قبولی برای انتخابات رقم خواهد خورد.
مشارکت از ۵۰ درصد بالاتر می‌رود
مشارکت انتخابات گذشته در کل کشور حدوداً ۴۲ درصد و در تهران ۱۸ درصد بود، این حد نصاب برای این انتخابات مجلس تغییر می‌کند، یعنی مشارکت افزایش پیدا می‌کند؟
پیش بینی بنده این است که میزان مشارکت از ۵۰ درصد بالاتر می‌رود. مردم در بعضی از مواقع حضورشان صرفاً اتفاق انتخاباتی نیست و حضورشان سیاسی است. اینکه چه کسی یا کدام لیست رای می‌آورد به جای خود که یک رقابت انتخاباتی و سیاسی محسوب می‌شود. ولی مردم می‌خواهند با مشارکت خود حضورشان را در صحنه نشان دهند.
یعنی علاوه بر اینکه پس از ۴ سال یک دوره مجلس تمام شده و باید انتخاباتی طبق قانون انجام شود، این انتخابات یک نوع حضور در صحنه و حمایت از نظام و کشور محسوب می‌شود و این به مردم بیشتر انگیزه می‌دهد که پای صندوق رای آیند.
علیرغم اینکه یکسری مشکلات معیشتی و سختی‌هایی وجود دارد که قابل انکار نیست، ولی مردم ما دوره سخت‌تر از این را هم دیده‌اند و الحمدالله به قول بچه بسیجی‌ها نشان دادند که پای کار نظام هستند.
جریان اصلاحات معتقد است که با این وضعیت ردصلاحیت‌ها، میزان مشارکت مردم در انتخابات زیاد جذاب نیست، به نظر شما اگر همه اصلاح طلبان و آن‌هایی که مدعی هستند و الان ردصلاحیت شده‌اند را تایید کنند، چقدر در میزان مشارکت تاثیر دارد؟
نظام جمهوری اسلامی از اول انقلاب تا به امروز فرصت را برای همه بازگذاشته و هیچ کسی از آن‌هایی که خودشان را در چارچوب نظام تعریف می‌کنند، نمی‌تواند بگوید که در صحنه انقلاب نبودم. اصلاح طلبان که بیشتر از همه بودند یعنی تعداد دوره‌هایی که دولت، شهرداری، شورای شهر و بقیه ارکان نظام دست آنان بوده از سایر گروه‌ها و جناح‌ها بیشتر بوده است.
ولی تجربه نشان داده که به هیچ وجه از این فرصت‌ها برای مردم استفاده نکردند. یعنی اشکال اساسی اصلاح طلبان مردم نیستند، خودشان هستند.
علت آن هم این است که از قبل به دنبال یکسری مسائل سیاسی هستند تا خدمتگزاری به مردم و راهگشایی برای مسائل مردم و حتی کشور، چراکه می‌خواهند نشان دهند که در دوره خودشان یک اتفاق خوبی برای مردم افتاده است. از ماجرای لوایح دوقلو در مجلس ششم در نظر بگیرید تا سال ۸۸ و دولت در ۲ دوره گذشته (دولت یازدهم و دوازدهم). دولت گذشته یعنی سکوت مطلق در داخل کشور و نگاه به اینکه چه موقع با اروپایی‌ها و آمریکایی‌ها به توافق می‌رسیم و چه چیزی می‌توانیم از آن‌ها بدست آوریم و کشور را ساکت و ساکن نگه داریم.
موضوع مسکن در دو دوره گذشته دولت اصلاً رها شده بود و حتی افتخار کردند به اینکه مسکن نمی‌سازند و گفتند که آن مسکنی هم که برای مردم ساخته شده بود طرح مزخرفی بود.
در زمینه حمل و نقل مثلا می‌بینیم که در تهران در دوره قبلی مدیریت شهری چه تعداد اتوبوس تحویل گرفتند و به دوره جدید چه تعداد تحویل دادند در حالی که عمر نیمی از آن‌ها هم گذشته است.
حدود ۳۰۰ کیلومتر خطوط مترو آماده، تحویل داده شد، توان اینکه دو، سه واگن به این مترو اضافه کنند تا به شکلی از این همه ظرفیت ایجاد شده استفاده کنند را هم نداشتند. با اینکه همه تصمیم‌گیری‌ها دست خودشان بود.
حتی در بخشی از دوره مدیرت شهری گذشته که همزمان شده بود با حضور ما در مجلس یازدهم، با آن‌ها گفتگو می‌کردیم و دلسوزانه به آن‌ها می‌گفتیم که آماده همکاری هستیم به خاطر اینکه وضعیت حمل و نقل عمومی سر و سامانی پیدا کند و از ظرفیت کشور استفاده شود.
مشکل اصلاح طلبان خودشان هستند نه مردم
به نظر می‌آید این‌ها دنبال پیگیری مسائل سیاسی خودشان هستند و کاری به خدمات دادن به مردم ندارند. همین موضوع باعث شده وقتی این نوع سلیقه بر سرکار آید نتواند اقدامی انجام دهد که در ذهن مردم ماندگار شود.
حالا تازه طلبکار هم هستند نزدیک انتخابات که می‌شود، می‌گویند شاید در انتخابات شرکت کرده یا شاید هم شرکت نکنیم.
یک حزب سیاسی تشکیل می‌شود برای اینکه در صحنه سیاسی کشور حضور داشته باشد و انتخابات مهمترین صحنه سیاسی در هر کشوری است. بعد یک حزب سیاسی تشکیل شود بگوید که نمی‌دانم باید در انتخابات شرکت کنم یا نکنم. یعنی انگار من نمی‌دانم برای چه آمدم و معلوم نیست برای چه هستم. یعنی در مهمترین صحنه سیاسی که باید حضور داشته باشند، نیستند حالا هر اتفاقی هم افتاده باشد. اصولی که در تشکیل این گروه و حزب داشتید باید به آن پایبند باشید و آن اصل اولیه را هم نادیده می‌گیرند.
به نظر بنده به اندازه کافی از سلایق مختلف در هر دوره بوده است. یک عده‌ای که حالا تعداد انگشت شماری هم هستند، فکر می‌کنند باید آن‌ها در انتخابات باشند تا بگویند انتخابات آزاد است. اما این تصور خودشان است و مردم اصلا حضور آن‌ها را احساس نمی‌کنند که حالا بگویم که بودن شما در انتخاب مصداق چه چیزی خواهد بود.
یک صحبتی را اصلاح طلبان مطرح می‌کنند درباره اینکه اگر مشارکت در انتخابات بالا باشد اصولگرایان رای نمی‌آورند؟
نه اینطور نیست. زمانی هم که مشارکت بالا بوده ترکیبی از دو طرف انتخاب شدند. اینطور نبوده که مجلس کاملاً یک دست شود و در اختیار یک طیف باشد. حتی آن زمانی که اکثریت مجلس اصلاح طلبان بودند تعداد قابل توجهی از اصولگرایان هم حضور داشتند اینطور نبوده که کلا مجلس دست آن‌ها باشد.
به هر حال ما مشارکت در انتخابات را می‌خواهیم نه اینکه چه کسی انتخاب می‌شود. هر چه پرشورتر باشد به نفع کشور است.
سه کار برجسته مجلس یازدهم
به عنوان یکی از نماینده‌های مجلس یازدهم، سه کار برجسته این مجلس که مردم آن را احساس کرده باشند یا به نفع آن‌ها بوده را نام ببرید؟
یکی دریافت مجوز کسب و کار از درگاه واحد که انقلابی در این موضوع رخ داده و آثارش را در برخی کسب و کار‌ها می‌بینید. مجوز تعدادی از این کسب و کار‌ها اصلا انحصاری بود.
ولی حالا کسب و کار‌ها به جای رقابت در گرفتن مجوز و مجوز فروشی بر سر کیفیت کار خود رقابت می‌کنند. عملا به جای رقابت بر سر مجوز، بر سر کیفیت خدمت رقابت می‌کنند.
مورد دوم قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت است که برای خانواده‌ها و فرزندآوری تسهیلاتی در نظر گرفته شده است.
سومین مورد هم درباره رتبه بندی معلمان، اصلاح دریافتی بازنشستگان و حمایت از اقشاری مثل پرستاران و قضات و اساتید دانشگاه‌ها می‌باشد. این‌ها را یک قشر ببینید.
ولی به دلیل اینکه فردی دانشگاهی هستم و با جوانان سروکار دارم یک مورد دیگر هم به این سه مورد بالا اضافه می‌کنم و آن طرح جهش تولید دانش بنیان است. حمایتی که در این طرح برای تولیدات دانش بنیان پیش بینی و در نظر گرفته شده واقعا در نوع خود منحصر به فرد است.
این چند دستاوردی که نام بردم مربوط به موضوعات زیرساختی است. یعنی این‌ها اقتصاد قوی را شکل می‌دهند و آثارش را در سال‌های آینده بیشتر خواهیم دید. به این دلیل که مجلس قانونی را که تصویب می‌کند تا دولت آن را کامل اجرا کند و اصطلاحاً جابیافتد زمان می‌برد.
زبان مجلس در بیان اقداماتش الکن است
رهبرانقلاب فرمودند که این مجلس انقلابی است و توضیحی هم که درباره این تعبیر دادند گفتند که این مجلس مشکلات را خوب شناخت و به آن پرداخت. اما حواشی‌های مجلس باعث شده که مردم دستاورد‌ها را نبینند و در نگاه برخی مردم، مجلس یازدهم مترادف است با ماجرای دناپلاس و حواشی دیگری که مطرح می‌شود. مجلس تدبیری برای تبیین این دستاورد‌های خود ندارد؟
مجلس یازدهم در بیان اقداماتی که انجام داده الکن است و زبان قاصر و گویایی ندارد. گلایه‌ای که از سخنگو و هیئت رئیسه مجلس داریم دقیقاً همین است که این اتفاقات خوب اطلاع رسانی نمی‌شود. حالا اخیراً با همکاری صداوسیما یک کلیپ کوتاهی تهیه شده که مردم از این اقدامات مطلع شوند.
مثلاً در حوزه مسکن، برنامه بلند مدت ساخت مسکن برای متقاضیان واجد شرایطی است که ثبت نام کرده و احراز صلاحیت شده‌اند. این طرح علاوه بر اینکه تا پایان این دولت ادامه دارد، دولت بعدی هم باید آن را انجام دهد.
برای کوتاه مدت مسکن هم فکر شده است. یک بانک اطلاعاتی نظام‌مند ایجاد شده تا بازار مسکن را کنترل و ساماندهی کند. به هیچ وجه اطلاعات دستی گرفته نمی‌شود و آن کسی که می‌خواهد در این زمینه خدمات انجام دهد باید به سامانه مراجعه کند و اطلاعات هویتی ملک و مالک در آنجا وجود دارد. سفته گری و سوداگری را از بازار مسکن حذف کرده و عرضه را هم زیاد می‌کند و آرام آرام بر بازار مسکن آرامش را حاکم می‌کند.
وقتی کد شناسایی را در سامانه وارد کنید امکان شناسایی مالکان، ساکنان و کاربران واحد‌های مسکونی، ثبت قرار داد‌ها و پیگیری نقل و انتقال املاک وجود دارد.
یا مصوبه مجلس برای واردات خودرو که برای اولین بار است این اتفاق می‌افتد و انحصار خودرو شکسته شده و یک مسیر دیگری هم برای مردم پیش بینی شده است.
نکته‌ای درباره مسکن وجود دارد این است که این طرح کوتاه مدتی که برای مسکن می‌فرمایید مردم می‌گویند ضمانت اجرا ندارد، مجلس چه کمکی در این رابطه کرده است؟ دولت نرخ اعلام می‌کند، اما تاثیری ندارد و طرفین هر چه خودشان توافق کنند آن را انجام می‌دهند.
یک اقدام خوبی که وزارت راه و شهرسازی در این زمینه برای حذف قیمت‌های کاذب و آگهی‌های جعلی از بازار انجام داده این است که وقتی آگهی مسکن را می‌زنند باید یک کد شناسایی از سامانه املاک و اسکان داشته باشد که هویت مالک و ملک از سامانه استعلام شود.
به نظر می‌رسد با این تدبیری که اندیشیده شده و اقدامات وزارت راه و شهرسازی در این رابطه، دیگر آن کنشگران غیرواقعی و سوداگران از بازار مسکن حذف می‌شوند. ضمن اینکه از انبوه سازان حمایت می‌شود و برای خانه‌هایی که می‌سازند از مالیات و عوارض معاف هستند.
رئیسی انصافا پیگیر موضوع مسکن است
آماری منتشر شده درباره اینکه کلاً ۳۰۰ هزار خانه از نهضت ملی مسکن دولت در حال ساخت است، از طرفی هم آقای رئیسی اخیراً گفتند که یک میلیون و ۹۰۰ هزار واحد نهضت ملی مسکن در حال ساخت است. بحث کلی هم این است که به نسبت عمری که از دولت گذشته از برنامه ساخت مسکن عقب‌تر است. شما به عنوان یکی از اعضای کمیسیون عمران مجلس که از ماجرا مطلع هستید، وضعیت نهضت ملی مسکن را چطور ارزیابی می‌کنید؟
دو موضوع در این زمینه وجود دارد؛ یکی مسکن‌هایی است که دولت‌های قبلی نساختند و آن را تمام نکردند و ماند روی دست مردم که برخی از آن‌ها حتی بیش از ۱۰ سال است که منتظر دریافت مسکن خود هستند. این‌ها را دولت تا پایان سال پیش بینی کرده که تکمیل کند و تحویل دهد. فکر می‌کنم حدوداً ۳۰۰ هزار واحد که باقیمانده از مسکن مهر و طرح اقدام ملی مسکن است.
ولی آنچه که آقای رئیسی گفت این مطلب بود که برای افرادی که ثبت نام کردند زمین تخصیص داده شده و اصل قضیه هم این است که شما زمین داشته باشید و بتوانید آن را تخصص دهید و بعداً آن را برای مردم بسازید و به شیوه‌های مختلفی هم آن را می‌سازند.
دولت اعلام کرده به اندازه تمام کسانی که ثبت نام کردند به اندازه آن‌ها زمین تخصیص داده شده و در یکی از مراحل ساخت و ساز قرار دارد.
به نظر بنده برای تمام افرادی که ثبت نام کرده‌اند و واجد شرایط هستند و احراز صلاحیت شده‌اند دولت موظف است که تا پایان عمر خود این مسکن را به این‌ها تحویل دهد.
خود آقای رئیسی هم انصافاً پیگیر این موضوع هستند و جلسات شورای عالی مسکن را هر ماه تشکیل می‌دهند و این برای اولین بار است و تا به حال اصلا سابقه نداشته. این جلسات هم برای دو موضوع اصلی تشکیل می‌شود یکی تخصیص زمین و دیگری تامین مالی و تسهیلات بانک‌ها است که برای ساخت مسکن از زمین هم مهم‌تر است.
اما در حدود ۲ سال گذشته بانک‌ها در این زمینه واقعا کوتاهی کردند و الان هم مجلس و هم دولت با توجه به اعمال قانون‌هایی که پیش بینی شده آرام آرام دارند این‌ها را سر خط می‌آورند.
اگر اصل را بر این بگذاریم که تا پایان دولت فعلی این مسکن‌ها به همین افرادی که ثبت نام کردند تحویل داده شود آقای رئیسی رکورد بسیاری خوبی خواهد زد.
به نظرم این خواسته معقولی است و امیدواریم که دولت به آن جامع عمل بپوشاند. اگر این اتفاق بیافتاد یک رکورد بی نظیری زده شده و بازار مسکن از التهاب خارج می‌شود.
دولت روحانی؛ تنبلی داخلی التماس خارجی
سمت و سوی سوالات را کمی تغییر بدهیم. اخیراً آقای ظریف گفتند که بدترین مجلس همین مجلس یازدهم است به نظر می‌رسد این تعبیر را بیشتر به خاطر آن قانون اقدام راهبردی مطرح کردند. شما به عنوان یکی از نمایندگان مجلس یازدهم چه پاسخی به این اتهام دارید؟
ایشان از این جملات کم معنا زیاد گفتند یا اخیراً سخنانی که درباره فلسطین گفته بودند: «من هم معتقدم مردم از پرداخت هزینه خسته شده‌اند. نیازی هم نیست ما هزینه بپردازیم. ما می‌توانیم از حق دفاع کنیم.» این سخنان ایشان مثل ماجرای یک فرد محتضری می‌باشد که در حال فوت است و باید به آن دارو برسانی و کمک کنی، اما یک گوشه بایستی و دست به آن نزنی و بگویی که ما از تو حمایت می‌کنیم و ان‌شاالله خوب می‌شوی تا اینکه آن فرد فوت کند. این جملات قصار ایشان کاملا هویدا است.
تصویب طرح اقدام راهبردی در مجلس کار بسیار قوی بود. دست مذاکره کنندگان وزارت خارجه را بازگذاشتیم سالیان سال هیچ اقدامی انجام نمی‌شد در حالی که طرف مقابل به تعهداتی که داده بود پیابند نبود و آن را نقض می‌کرد.
خود کارشناسان و مذاکره کنندگان گفته بودند که اگر آن زمان این قانون دست ما بود و مذاکره می‌کردیم، همین باعث می‌شد که برگ برنده را در مذاکرات داشته باشیم.
چطور اموال ایران آزاد و ارتباط با همسایگان بر قرار شد. چه شد عربستان آمد طرف ایران، فهمید که از آن طرف آبی گرم نمی‌شود و قطع امید کردند از آنکه در مواقع بحرانی تنهاشان می‌گذارد.
آقای روحانی معتقد بودند که آب خوردن مردم هم به مذاکرات بستگی دارد. اگر مذاکرات و سیاست خارجی در دولت گذشته را که از تمام همسایگان، کشور‌های روبه توسعه و قدرت‌های نوظهور جهان چشم پوشی کرده و فقط نگاهش به سمت آمریکا و اروپا بود، جمع‌بندی کنیم می‌توانیم بگوییم تنبلی داخلی التماس خارجی.
از رئیس وقت بانک مرکزی در دولت گذشته سوال می‌شود که دستاورد برجام چه بوده و ایشان پاسخ می‌دهند «تقریبا هیچ» خُب این نشان می‌دهد این اظهارات اخیر دولتمردان گذشته همه فرار روبه جلوست.
همان طور که عرض کردم این‌ها به دلیل اینکه خدماتی انجام نمی‌دهند که در ذهن مردم بماند خدمات دیگران را هم زیر سوال می‌برند. مثل شاگرد تنبلی می‌ماند که به خاطر نمره پایینی که گرفته از روی حرص دفتر شاگرد اول کلاس را خط خطی کند، هیچ اتفاقی برای شاگرد اول کلاس نمی‌افتد فقط نادانی خودش را نشان داده است.
متکی بحث انتخاباتی را کنار بگذارد
آقای متکی هم که خودشان از اعضای جبهه انقلاب و سخنگوی شورای وحدت هستند هم گفتند که این مجلس کارنامه موفقی نداشته است. این را شما چطور ارزیابی می‌کنید؟
من نمی‌دانم این برادر عزیزمان چرا این حرف را گفتند، ولی رهبر انقلاب در سال آخر مجلس همچنان تاکید می‌کنند که مجلس یازدهم انقلابی بوده، در جهت درست و انقلابی حرکت کرده و ترکیبی از نیرو‌های جوان و باتجربه است.
حالا زمان انتخابات است و هر کسی ممکن است یک موضوعی را بیان کند. به نظرم باید منصفانه برخورد کنیم و بحث‌های انتخاباتی را کنار گذاشته و دقیق‌تر صحبت کنیم.
هیچکس بصیرتر، عالم‌تر، دانشمندتر و آگاه‌تر از رهبر عزیزمان نسبت به امورات کشور نیست و این فقط حرف ما نیست، بلکه دنیا هم به آن اذعان دارد. این اتفاقاتی که برای کشور ما افتاده اگر یکی از آن‌ها برای هر کشوری افتاده بود از صحنه روزگار خارج شده بود. ما نه تنها ماندیم بلکه قوی‌تر شدیم و ارتقا پیدا کردیم.
گروه‌های انقلابی ائتلاف کنند، ولی وزن خودشان را هم در نظر بگیرند
با توجه به اینکه کمتر از سه ماه تا انتخابات مجلس مانده وضعیت جبهه انقلاب را چطور ارزیابی می‌کنید؟ یعنی در نهایت برای یک لیست واحد ائتلاف می‌شود یا احتمال دارد جبهه انقلاب با دو، سه لیست وارد انتخابات شود؟
در حال حاضر دو، سه لیست دارند فعالیت می‌کنند، ولی امیدوارم بزرگان هر لیست چه آن‌هایی که کاندید هستند چه آن‌هایی که کاندید نیستند اگر می‌خواهند مذاکره‌ای با هم داشته باشند از ابتدا این کار را انجام دهند به دلیل اینکه حق یکسری از کاندیدا‌های دوطرف و باز بیشتر یک طرف ضایع می‌شود و به نظرم منصفانه نیست. اگر می‌خواهند با هم همکاری کنند نگذارند برای روز‌های آخر و از سرناچاری با هم ائتلاف کنند، اگر می‌توانند این ائتلاف را زودتر انجام دهند. تجربه این را نشان می‌دهد که یکی از لیست‌ها، لیست برتر و غالب بر سایر لیست‌ها خواهد بود. من فکر می‌کنم لیست شورای ائتلاف نیرو‌های انقلاب اسلامی لیست برتر انتخابات در سراسر کشور خواهد بود. بقیه هم احتمال دارد بهره‌ای از انتخابات ببرند، ولی نیرو‌های غالب اصلی از نیرو‌های این جبهه هستند به این دلیل که دائم دارند کار می‌کنند برنامه و جلسه دارند و تشکل‌ها را دارند و دو، سه دوره کار کردند.
اگر عزیزانی از گروه‌های انقلابی قصد ورود به انتخابات را دارند زودتر بنشینند با جبهه نیرو‌های انقلاب گفتگو کنند. اگر هم هر کدام از این گروه‌ها خواستند می‌توانند خودشان را در معرض رای مردم قرار دهند، موردی نیست.
من فکر می‌کنم در نهایت دو لیست شناخته شده می‌شود، اما نه پرُ کاندید. به نظرم لیست شورای ائتلاف جبهه انقلاب پرُکاندید باشد.
گروه‌های انقلابی باهم ائتلاف کنند، ولی وزن خودشان را هم باید در نظر بگیرند یعنی سابقه و عِده و عُده در انتخابات قبلی و حضورشان در جا‌های مختلف را در نظر بگیرند و بعد با هم گفتگو کنند.
