به گزارش جوان آنلاین به نقل از فارس، جدیدترین قسمت از برنامه تلویزیونی «مردم دوست داشتنی» شب گذشته روی آنتن شبکه یک سیما رفت. مهمان این قسمت از برنامه حسین بلندی استاد دانشگاه و رئیس دانشگاه جامع علمی کاربردی بود و درباره صفر تا صد پروژه ماهوارهسازی در ایران صحبت کرد.
وی در ابتدای سخنان خود با اشاره به اولین جرقهها برای ساخت ماهواره در ایران، گفت: خاطرم هست سال ۱۳۷۳ مسئولیتی در یک سازمان فناورانه داشتم و این افتخار را داشتم که یکی از اولین قراردادهای ماهواره را در آن سازمان امضا کنم.
بلندی ادامه داد: 6 شهریورماه سال ۱۳۷۶ به اتفاق آقایان محمد سلیمانی و کامران دانشجو به شرکت صنایع الکترونیک ایران دعوت شدیم. آن زمان مرحوم وفا غفاریان مدیرعامل آنجا بود و در آن جلسه به ما گفت بیاید ماهواره بسازیم. ما هم بلد نبودیم ماهواره بسازیم اما در همان جا مرکز تحقیقات عالی الکترونیک را تاسیس کردیم؛ همچنین با دانشگاهها و پژوهشکدهها مکاتبه کردیم تا ببینیم چه کسی تجربه ماهوارهسازی دارد. باور کنید که حتی یک نفر را هم پیدا نکردیم. به عبارت دیگر، در نقطه صفر بودیم.
رئیس دانشگاه جامع علمی کاربردی با اشاره به نخستین تجربههای عملیاتی برای ساخت ماهواره در ایران گفت: برای آغاز، 20 نفر از بچههای نخبه دانشگاهی خودمان که در مقاطع ارشد و دکتری درس میخوانند را در یکی از شرکتهای فعال در زمینه ماهواره، بورسیه کردیم و گفتیم پروژه پایانیتان بخشی از یک پروژه بزرگ است که همان پروژه طراحی و ساخت ماهواره بود. در همان زمان، دوستان ما در وزارت مخابرات، یک قرارداد انتقال تکنولوژی با کشور ایتالیا بستند که خروجی آن ماهواره مصباح بود. همچنین با مشارکت روسها، پروژه ساخت ماهواره سینا را دنبال میکردیم. در حقیقت، 3 گروه درگیر ساخت ماهواره بودند.
وی ادامه داد: به سال ۱۳۸۴ رسیدیم؛ دانش لازم برای ساخت ماهواره ایجاد شده بود اما این دانش نمیتوانست عملیاتی شود. در نیمه سال ۱۳۸۴ همراه با تعدادی از دانشجویان نخبه، پیشنهادی را به سازمان فضایی کشور ارائه دادیم. خروجی آن پیشنهاد، ساخت ماهواره قابل پرتاب بود. از سال ۱۳۸۶ کارمان را آغاز کردیم اما یک شرط نفسگیر برای ما گذاشتند و آنهم این بود که باید از مشاور خارجی استفاده کنید! در نهایت قرار شد که ما یک ماهواره طراحی کنیم، آنها چک کنند و اگر اشتباهی در طراحی وجود داشت، به ما اشتباه را فقط تذکر بدهند. در حقیقت، نه تنها مورد خطا را نمیگفتند، بلکه راه حل برطرف کردن این اشتباه را هم به ما نمیگفتند. فقط میگفتند خطا وجود دارد!
بلندی با اشاره به روند ساخت و پرتاب ماهواره امید گفت: ریسک بزرگی بود؛ ما هیچ تجربه کار اجرایی نداشتیم اما کار را آغاز کردیم. سعی کردیم دانش در دسترسمان را جمعبندی کرده و تبدیل به یک محصول کنیم. در این بین، یک اتفاق افتاد و آنهم این بود که به دلیل نداشتن پرتابگر، نه ماهواره مصباح پرتاب شد، نه سینا. به همین دلیل نظام تدبیر کرد که در کنار ساخت ماهواره، موشک نیز برای پرتاب ماهواره بسازد که اقدام بسیار بهجایی بود. همین تدبیر باعث شد تا در سال 1387 ماهواره امید پرتاب شود که موفقیت بزرگی برای ما به شمار میرفت. از آن زمان بود که ما وارد عرصه فضایی شدیم؛ هم طراحی ماهواره کار خودمان بود و هم ساخت پرتابگر.
وی درباره تجربه بعدی ساخت ماهواره گفت: بعد از پرتاب ماهواره امید، فعالیت دیگری را در یکی از دانشگاههای کشور آغاز کردیم که آنهم منجر به یک تجربه موفق دیگر شد؛ خاطرم هست در بهمن ماه سال ۱۳۹۰، دو ماهواره آماده پرتاب شده بود. یکی از ماهوارههایی که انتخاب شده بود، متعلق به ما بود و قرار بود نزدیک به ۲ ماه در مدار کار کند. ماهواره پرتاب شد و ۵۳ روز با قدرت در مدار کار کرد. خیلی استرس داشتیم که آیا این ماهواره میتواند در مدار قرار گیرد یا خیر؟ از سویی دیگر مهم بود که آیا میتوانیم یک ماهواره عملیاتی اما دانشگاهی را به موفقیت پرتاب کنیم که خوشبختانه جواب گرفتیم.
* اعتقاد و باور دینی با علم گره بخورد، اتفاقات بسیار مثبتی رخ میدهد
بلندی درباره اینکه در مواردی از این کار ناامید شدهاند، گفت: در مسیر ساخت ماهواره خیلی اذیت شدیم اما به اساتید و نخبگان کشور میگویم اگر کار علمی تحقیقاتیتان در جایی گیر کرد، مبادا خسته شوید. خاطرم هست هر زمان که کار گیر میخورد به امامزاده علی اکبر چیذر و قبور شهدا میرفتم، کمک میطلبیدم و واقعا کمک میشدم. برایم جا افتاد که اگر اعتقاد و باور دینی با علم گره بخورد، اتفاقات بسیار مثبتی رخ میدهد.
وی در بخش دیگری از سخنان خود درباره ساخت ماهواره ظفر 1 و 2 گفت: خاطرم هست در یک دورهای، ساخت 3 پلتفرم به 3 گروه پیشنهاد شد. به ما ساخت یک پلتفرم 150 کیلوگرمی با دقت تصویربرداری بسیار بالا که حدود 1.5 متر در 1.5 متر بود پیشنهاد شد. کارمان را آغاز کردیم اما بنابر دلایلی پروژه تعطیل شد و ما دوباره به ساخت پروژه ظفر بازگشتیم. دانشی که در پروژه قبلی برایمان ایجاد شده بود، خیلی به ما کمک کرد تا بتوانیم ماهواره ظفر را با قدرت بیشتری بسازیم.
رئیس دانشگاه جامع علمی کاربردی تاکید کرد: در مواهواره ظفر، ۶۴ هزار قطعه را کنار هم قرار دادیم و ماهواره ظفر ۲ با دقت تصویربرداری ۱۶ متر آماده پرتاب است. دقت داشته باشید که همه این موفقیتها توسط بچههای خودمان و با همان دانشی که در پروژههای قبلی داشتیم به وقوع پیوست و هیچ کمکی از چشم و مو رنگیها نگرفتیم!