افزایش آمار‌های جراحی زیبایی در کشورمان موضوعی است که از توضیح و تفسیر بی‌نیاز است. با یک نگاه سطحی به دور و بر خودمان می‌توانیم بینی‌های عمل کرده و پلک‌های بالا کشیده را به روشنی ببینیم. برخی شرکت‌های واسط هم در این میان از عطش گرایش به جراحی‌های زیبایی برای خودشان شغلی نان و آب دار جور کرده‌اند و با افزایش گرایش به جراحی‌های زیبایی در حوزه بازاریابی برای جراحی زیبایی و ارائه تبلیغاتی در شبکه‌های اجتماعی و فضای مجازی به خصوص شبکه اجتماعی اینستاگرام اقدام می‌کنند و با معرفی بیماران به پزشکان کسب درآمد میلیونی دارند! برخی از این شرکت‌ها در تماس با پزشکان متخصص زیبایی اعلام می‌کنند «با پرداخت چند میلیون تومان بیماران مطبتان را چند برابر می‌کنیم!» و البته برخی از پزشکانی که به پزشکی نگاه تجاری دارند هم از این پیشنهاد استقبال می‌کنند.
بیهوده نیست که گرایش به رشته‌هایی همچون جراحی زیبایی و پوست و مو در مرحله دستیاری محل رقابت دوره تخصص است و صندلی رشته‌هایی همچون اطفال خالی می‌ماند! داوطلبان دوره دستیاری برای انتخاب رشته تخصص به جز علاقه معیار‌های مهم‌تری هم دارند و این معیار‌ها چیزی نیست، جز گردش مالی و میزان پولساز بودن رشته‌های مورد‌نظر. بر این اساس در سال‌های اخیر خالی ماندن برخی رشته‌ها و تخصص‌ها که درآمد چندانی عاید فارغ‌التحصیلان خود نمی‌کند به چالشی برای نظام آموزش پزشکی و سیستم بهداشت و درمان کشور تبدیل شده‌است.
دام صنعت زیبایی
صنعت زیبایی حالا دیگر از لوازم آرایش فراتر رفته و بخشی از دنیای پزشکی را هم با خود درگیر کرده‌است. حالا انواع و اقسام جراحی‌های زیبایی از سوی پزشکان و متخصصان انجام می‌شود و با راهکارهایی، چون پیکرتراشی و لیپوساکشن و جراحی‌های مختلف استاندارد‌های تازه‌ای از زیبایی به جوامع معرفی شده‌است. سلبریتی‌ها و اینفلوئنسر‌های اینستاگرامی هم در ارائه این الگو‌های تازه به زنان و دختران و حتی مردان نقش مهمی دارند. با تمام اینها، اما آمار‌ها بیانگر آن است که در کنار رشد و افزایش جهانی گرایش به جراحی‌های زیبایی، در ایران تب این جراحی‌ها بالاتر است همچنان‌که مصرف لوازم آرایش بین زنان و دختران کشورمان یکی از رکورد‌های جهانی را دارد و از آنجایی که همه طبقات اقتصادی توان خرید لوازم آرایش اصل و گرانقیمت را ندارند، ورود لوازم آرایش قاچاق و فیک هم در کشور رکورد زده‌است، اما بی‌تردید تبعات مصرف لوازم آرایش با تبعات و عوارض احتمالی عمل‌های جراحی زیبایی قابل مقایسه نیست. در ایران سالانه حدود ۲۵ تا ۳۰ هزار جراحی زیبایی انجام می‌شود که ۶۰ درصد این موارد مربوط به جراحی بینی و بقیه آن مربوط به سایر جراحی‌های زیبایی است. از نظر جراحی پلک و صورت ایران در رده چهارم و از نظر لیپوساکشن، سینه و شکم پس از امریکا در رده دوم قرار دارد. از سوی دیگر تقاضا برای انجام عمل‌های زیبایی در حال افزایش است.
این مسئله وقتی نگران کننده‌تر می‌شود که پای پزشکان عمومی هم به عرصه جراحی زیبایی باز شده و کلینیک‌هایی که هر روز همچون قارچ سمی از زیر زمین سبز می‌شوند برای داشتن مشتریان بیشتر دست به دامن انواع و اقسام تبلیغات در فضای مجازی می‌شوند و حتی در این میان از شرکت‌های واسط بازاریابی زیبایی هم کمک می‌گیرند.
لزوم مراجعه به روانپزشک به جای متخصص پلاستیک!
علی بیژنی، فوق تخصص جراحی پلاستیک و زیبایی و رئیس سابق انجمن جراحی پلاستیک درباره افزایش درخواست برای انجام جراحی‌های زیبایی می‌گوید: «درخواست برای جراحی‌های زیبایی متأسفانه بسیار زیاد است.»
از نگاه وی جراحی زیبایی برای فردی که نیازی به جراحی زیبایی ندارد، درست نیست و پزشکان باید در مواجهه با این افراد وجدان کاری داشته باشند و به آن‌ها اعلام کنند که نباید جراحی انجام دهند.
این متخصص معتقد است بخشی از درخواست زیاد برای جراحی زیبایی به اعتماد به نفس پایین افراد برمی‌گردد و برخی دیگر از افراد به جای اینکه به دنبال ورزش کردن و لاغر شدند و رسیدگی به وضعیت جسمانی خود باشند، ترجیح می‌دهند صورت خود را با عمل جراحی زیبا کنند! همچنین چشم و هم‌چشمی نیز نقش زیادی در انجام عمل جراحی زیبایی دارد.
وی با اشاره به اینکه برخی از کاندیدا‌های زیبایی پس از انجام عمل ناراضی هستند، تأکید می‌کند: «برخی از متقاضیان به دلیل مشکلات روحی و روانی به دنبال عمل زیبایی هستند و تصور می‌کنند با عمل زیبایی دری دیگر از جهان به روی آن‌ها گشوده می‌شود، بنابراین به این دسته از افراد توصیه می‌شود به روانشناس یا روانپزشک مراجعه کنند.»
از نگاه بیژنی کمک گرفتن از روانپزشک به این معنی نیست که فرد مشکل روانی دارد و در مواقعی لازم است همه ما برای گرفتن یک راهکار خوب به روانپزشک مراجعه کنیم. برخی بیماران از این توصیه ما ناراحت می‌شوند، در حالی که ممکن است انجام عمل زیبایی به آن‌ها لطمه بیشتری بزند.
تخلفات حوزه زیبایی
رئیس سابق انجمن جراحی پلاستیک با اشاره به تخلفاتی که در حوزه تجارت جراحی زیبایی انجام می‌شود به فارس می‌گوید: «برخی شرکت‌های تبلیغاتی نیز با تماس با کلینیک‌ها برای آن‌ها تبلیغات اینستاگرامی می‌کنند و با معرفی بیماران به پزشکان کسب درآمد میلیونی دارند! متأسفانه شاهد پدیده‌های عجیب و غریب در فضای مجازی در حوزه زیبایی هستیم. همچنین برخی از آن‌ها اعلام می‌کنند با پرداخت چند میلیون تومان بیماران مطبتان را چند برابر می‌کنیم. این مسائل در جامعه پزشکی جای تعجب و پیگیری دارد.» وی می‌افزاید: «تعداد این تخلفات زیاد است و باید به صورت جدی با این پدیده برخورد شود.»
جراحی جهان بینی به جای بینی!
محمد پیروی خامنه، روانشناس و مدرس دانشگاه در پاسخ به سؤال «جوان» در رابطه با دلایل گرایش به جراحی‌های زیبایی در کشور می‌گوید: «برای بررسی عوامل گرایش به جراحی زیبایی عوامل متعددی دخیل هستند. از یکسو بحث اعتماد به نفس در میان متقاضیان جراحی زیبایی و از سوی دیگر میل به زیباتر شدن مطرح است. تربیت خانواده و جامعه هم در این زمینه تأثیرگذار است.»
این روانشناس با اشاره به جمله‌ای معروف که می‌گوید «کسی که بینی‌اش را عمل می‌کند، مشکل ندارد، بلکه مشکل جهان‌بینی دارد»، می‌افزاید: «گاهی نباید به قضاوت دیگران توجه کرد و «خواهی نشوی رسوا همرنگ جماعت بودن» را نباید در خودمان تقویت کنیم.» از نگاه وی انسان‌ها متفاوت آفریده شده‌اند و هر انسانی استعداد‌های خاص خودش را دارد و هیچ انسانی نیست که توانمندی و ویژگی‌های مثبتی نداشته باشد. وی درباره راهکار‌های تقویت اعتماد به نفس برای مدیریت پدیده‌هایی همچون گرایش افراطی به عمل‌های زیبایی تأکید می‌کند: «ما نباید خودمان را با دیگران مقایسه و فکر کنیم دیگران بهتر یا موفق‌تر هستند. پذیرش اینکه انسان‌ها با استعداد‌های مختلف با هوش و ظاهر متفاوتی به دنیا می‌آیند و توانایی‌ها و مهارت‌های مختلفی دارند، یکی از گام‌های افزایش اعتماد به نفس است. اگر این نکات از سنین کودکی از سوی خانواده رعایت شود و با افزایش سن و رسیدن به بلوغ با مطالعه و کندوکاو خود ما هم این نکات را در خودمان بشناسیم و تقویت کنیم، می‌توانیم به اعتماد به نفس مطلوب برسیم. البته برای هرگونه تغییر، نیاز به اطلاعات داریم و اگر راکد بمانیم همان فرد دیروز هستیم. برای تغییر باید ذهن با اطلاعات جدید مواجه شود و این اطلاعات هر چه مثبت‌تر باشد، ما را به سمت مثبت‌تر هدایت می‌کند. اینها نکاتی است که می‌تواند منجر به تقویت اعتماد به نفس در اطراف افراد شود.»
