سرویس اقتصادی جوان آنلاین: اگر دولت یازدهم و دوازدهم دولت ماقبل خود را بابت خط اعتباری مسکن مهر مذمت و سرزنش می‌کرد، بی‌شک دولت آتی دولت فعلی را بابت جهش نگران‌کننده بدهی بانک‌های غیر‌دولتی و مؤسسات اعتباری غیر‌بانکی سرزنش خواهد کرد، زیرا در فاصله سال ۹۲ تا مهر‌ماه ۹۷ حداقل بیش از ۱۰۶ هزار میلیارد تومان به حجم بدهی‌های این مجموعه‌ها به بانک مرکزی افزوده شده است. حال شورای فقهی، علمای مذهبی و کارشناسان بانکی و اقتصادی جا دارد در رابطه با محل خلق پول بدون پشتوانه و کاهش ارزش ریال‌های موجود در کشور اظهار‌نظر کنند.
به گزارش «جوان»، بررسی خلاصه دارایی‌ها و بدهی‌های کل بانک‌های غیر‌دولتی و مؤسسات اعتباری غیر‌بانکی بیانگر آن است که بدهی این دسته از بانک‌ها به بانک مرکزی در سال ۹۲ در حدود ۲ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان بوده است که حجم این بدهی‌ها در مهر ماه ۹۷ به محدوده نگران‌کننده ۱۱۰ هزار میلیارد تومان جهش یافته است. با این روند نظریه مخالفان خصوصی‌سازی بانک در اقتصاد دولتی و نفتی ایران در حال تحقق است، زیرا این دسته از کارشناسان این اقدام را برابر با ایجاد آسیب‌های جدی در کل اقتصاد پیش‌بینی می‌کردند.
اگر خط اعتباری ۲۵ هزار میلیارد تومانی مؤسسات منحله را از کل بدهی بانک‌های خصوصی به بانک مرکزی کسر کنیم، به عدد ۸۴ هزار و ۷۴۰ میلیارد تومان می‌رسیم. به عبارت دیگر در مدت پنج سال، بدهی بانک‌های خصوصی به بانک مرکزی حدود ۲۹ برابر شده است.
لازم به توضیح است که رشد بدهی‌های بانک‌های خصوصی به بانک مرکزی به شدت مورد نقد کارشناسانی است که از ابتدا مخالف امتحان کردن خصوصی‌سازی در حوزه بانکی بودند، این دسته معتقد بودند که در اقتصاد دولتی و نفتی ایران به دلیل آنکه زیر‌ساخت‌های واگذاری اقتصاد به مردم و بخش خصوصی واقعی فراهم نیامده است، حتی خصوصی‌سازی بنگاه‌های تولیدی هم شاید نتیجه مثبت ندهد چه رسد به آنکه بخواهیم بخش پول و بانک را خصوصی‌سازی کنیم. حال با توجه به جهش قابل‌ملاحظه بدهی بانک‌های خصوصی به بانک مرکزی به نظر می‌رسد باید به فکر اصلاحات اساسی در بخش پولی بود.
از طرف دیگر بی‌شک دولت آتی دولت کنونی را به دلیل جهش بدهی‌های بانک‌های خصوصی به بانک مرکزی مورد نقد قرار خواهد داد؛ کما‌اینکه این دولت نیز برای خط اعتباری ۴۵ هزار میلیارد تومانی مسکن مهر با وجودی که این اعتبار برای تولید مسکن در نظر گرفته شد و همزمان با تحویل پروژه امحا می‌شد، داد و قال فراوان راه انداخت.
براساس اطلاعات منتشر شده از سوی بانک مرکزی، بدهی بانک‌های تخصصی به بانک مرکزی نیز ۴۶ هزار و ۸۶۰ میلیارد تومان است که بخش عمده این بدهی، مربوط به خط اعتباری مسکن مهر است. همچنین بدهی بانک‌های تجاری دولتی به بانک مرکزی تنها ۳۹۴۰ میلیارد تومان است.
خلاصه بدهی‌های بانک‌ها و مؤسسات اعتباری غیر‌بانکی نیز در مهر ماه سال ۹۷ از بدهی ۱۶۰ هزار میلیارد تومانی به بانک مرکزی حکایت دارد. به عبارت دیگر، همه مردم ایران در مدت پنج سال اخیر یک میلیون و ۲۴ هزار تومان هزینه بقای بانک‌های خصوصی را پرداخت کرده‌اند.
کارشناسان ورود کنند
اجرای سیاست‌های خصوصی‌سازی در بخش پولی و بانکی اقتصادی، چون ایران که دولتی و نفتی است به‌زعم بسیاری از کارشناسان اقتصادی از ابتدا اشتباه بوده و امروز رشد حجم نقدینگی بدون پشتوانه در واقع موجب تضعیف ارزش ریال شده است در واقع ارزش ریال به ریال آفرین بدون پشتوانه، در حال تسلیم است که این مهم از نظر اقتصادی، شرعی، عرفی و عدالت به شدت جای بحث و بررسی دارد، زیرا اینکه عده‌ای بانکدار وقتی اقدام به چاپ پول بدون پشتوانه می‌کنند در واقع از ارزش تمامی پول‌های موجود کسر می‌کنند و از این پس نیز به جای رشد بهای کالا باید گفت: به دلیل ازدیاد و تولید پول این ارزش ریال است که در حال افت است.
تأکید رهبری به اصلاح نظام بانکی
رهبر انقلاب چندی پیش موج نقدینگی و بنگاهداری بانک‌ها را به‌عنوان دو اتفاق نامیمون در بخش بانکی کشور مورد اشاره قرار دادند اولین آن، اواسط مردادماه امسال بود که ایشان در مورد وضعیت کنونی نقدینگی هشدار جدی دادند و اعلام کردند که بانک مرکزی باید برای هدایت این رقم عظیم، دست به کار شده و وضعیت را سامان دهد.
ایشان در سخنان خود به صراحت دستور داده بودند که دولت کارگروهی قوی، پرکار، دانا، خطرپذیر و شجاع برای بررسی مشکل بانک‌ها و نقدینگی تشکیل دهد. رهبر انقلاب تأکید کردند: به مشکل نظام بانکی به‌طور جدی باید رسیدگی بشود؛ این حرفی است که همه می‌زنند... در نظام بانکی و مشکل نقدینگی‌ای که الان در کشور وجود دارد، اگر چنانچه ما می‌توانستیم با هنر هدایت این نقدینگی به کار‌های سازنده و مفید، کشور را پیش می‌بردیم، این نقدینگی نعمت بزرگی بود؛ الان یک بلای بزرگ و عامل خیلی خطرناکی است.
رهبر معظم انقلاب فرمودند: این رقم نقدینگی خیلی رقم فوق‌العاده‌ای است؛ هم رقمش خیلی بالا است، هم رشدش زیاد است؛ ۱۵۰۰ هزار میلیارد یک چیز افسانه‌ای است و به نظر من مسئله بانک‌ها و به‌خصوص تکیه روی مسئله‌ی نقدینگی احتیاج دارد به یک کارگروه دانا، حساس، پُرکار، خطرپذیر و شجاع؛ دولت یک کارگروهی تشکیل بدهد. یک کارگروه قوی فعال شب و روزکار، معین بشوند فقط برای اینکه فکر کنند ببینند با مسئله بانک‌ها و با مسئله نقدینگی چه‌جوری بایستی برخورد کنند. مقام معظم رهبری ادامه داد: بخش‌های جذابی را برای جذب نقدینگی در نظر بگیرند که البته یک فهرستی به من داده شده؛ نگذاریم که این نقدینگی سرازیر بشود به طرف ارز و به طرف طلا و به طرف مسکن و به طرف کالاها، که خب طبعاً به هرجا که این نقدینگی رو کند و هجوم بیاورد، پدر آن منطقه درمی‌آید.
ایشان به این نکته هم اشاره کرده‌اند که البته کارگروهی که بخواهند بنشینند و هفته‌ای یک جلسه داشته باشند، فایده ندارد؛ باید یک کارگروه دائم شبانه‌روزی از آدم‌های فعال تشکیل بشود، بنشینند واقعاً کار کنند، فکر کنند، سر یک ماه، دو ماه، سه ماه یک برنامه کاری روشنی مشخص کنند و بیاورند بدهند به آقای رئیس‌جمهور، دستور اقدام داده بشود و بلافاصله مشغول عمل بشوند. یعنی یک‌چنین چیزی لازم است.
حال با توجه به وضعیت نگران‌کننده بخش پولی باید منتظر ماند و دید رئیس کل بانک مرکزی و دولت چه برنامه‌ای برای اصلاح نظام بانکی عنوان خواهد کرد، زیرا دیگر زمان آن را نداریم که این دولت هم بخواهد با مطالعات نظری برای اصلاح نظام بانکی وقت‌کشی کند و از زیر‌بار این وظیفه خطیر شانه خالی کند.
واقعا متاسفم 
