نویسنده: مهدی پورصفا
حملات تروريستي تهران و شهادت جمعي از هموطنان كشورمان در اين واقعه سؤالات متعددي را در باره دست‌هاي پنهان در تأمين مالي و پشتيباني تروريست‌ها و همچنين تسليح آنان مطرح كرد. اينكه گروه‌هاي تروريستي چگونه به داخل كشور نفوذ كرده‌اند و با استفاده از كدام منابع مالي توانسته‌اند، زمينه‌هاي عملياتي شدن اين واقعه را فراهم كنند.
در اين ميان عمليات نيروهاي امنيتي عليه زير ساخت‌هاي اين گروه به خوبي دست‌هاي پنهان برخي طرف‌هاي خارجي را در حمايت از تروريست‌ها نشان داد. البته برخي نشانه‌هاي رسانه‌اي نيز اين حمايت بي شائبه را روشن كرد.
به عنوان مثال تمام رسانه‌ها به حمايت صريح وزير خارجه سعودي از تنبيه تروريستي در ايران پرداختند. عادل الجبير وزير خارجه عربستان پيش از دو حمله تروريستي تهران، ايران را به حامي نخست تروريسم در جهان متهم كرده و مجازات آن را در ارتباط با دخالت در مسائل كشورهاي منطقه و نيز حمايت ازگروه‌هاي افراطي و تروريستي خواستار شده بود.
با چنين نشانه‌هاي روشني هيچ شكي براي مسئولان ايراني و همچنين افكار عمومي ايران باقي نمانده كه عربستان نقش اصلي را در حمايت از گروه‌هايي ايفا مي‌كند كه به دنبال به چالش كشيدن امنيت ملي ايران هستند.
سخناني كه برنقش عربستان تأكيد كرد
سخنان فرمانده سپاه پاسداران انقلاب اسلامي در اين باره را شايد بتوان صريح ترين اظهار نظر عنوان كرد.
سردار سرلشكر محمدعلي جعفري، فرمانده كل سپاه پاسداران انقلاب اسلامي در خصوص حاميان تروريست‌ها در منطقه اظهار داشت: امريكا و رژيم صهيونيستي از اينها حمايت كرده و ما اطلاعات دقيق داريم كه متأسفانه عربستان نيز ضمن حمايت از تروريست‌ها، انجام عمليات در ايران را از آنها مطالبه كرده است.
به اين ترتيب واكنش جدي در مقابل اقدامات عربستان تنها راهي است كه در مقابل دستگاه‌هاي مرتبط با حوزه امنيت ملي و سياست خارجي كشورمان در مقابل عربستان قرار دارد.
اقدامات سخت يا اقدامات نرم
واكنش‌هاي ايران در مقابل اقدامات دولت عربستان مي‌تواند طيف وسيعي از اقدامات را شامل شود. در حوزه اقدامات سخت ايران مي‌تواند اقدامات جدي عليه گروه داعش را در دستور كار قرار دهد.
البته در روزهاي گذشته گروه‌هاي هم پيمان ايران توانسته‌اند ضربات مهلكي را به نيروهاي داعش وارد كنند، به گونه‌اي كه هم اكنون بخش زيادي از مرز عراق و سوريه تحت تسلط دولت سوريه و عراق قرار گرفته است. در طرف مقابل شكست‌هاي داعش نيز به سرعت ادامه دارد.
در كنار ايران مسئولان كشورمان نيز اين نكته را به طرف‌هاي سعودي يادآوري كرده‌اند كه واكنش مستقيم ايران نيز مي‌تواند تبعات بسيار بدي براي طرف سعودي با وجود ادامه يافتن چنين اقداماتي داشته باشد.
كشوري بدنام درحمايت از تروريسم
اما دركنار اقدامات سخت، تدابير نرم ايران عليه همكاري عربستان و داعش مي‌تواند ثمرات فوري‌تر و ماندگارتري داشته باشد. البته اين اقدامات نياز به همكاري گسترده تمام نهادهاي دخيل در سياست خارجي، به خصوص وزارت امور خارجه دارد كه متأسفانه در گذشته نشان داده از توان لازم براي انجام اقدامات تهاجمي دراين حوزه برخوردار نيست.
حمايت عربستان از داعش در افكار بين‌المللي آنچنان شناخته شده است كه حتي جدي‌ترين همپيمانان اين كشور نيز بر اين مسئله تأكيد مي‌كنند. به عنوان مثال رند پال، سياست‌مدار جمهوريخواه ايالت كنتاكي امريكا طي سخناني در سناي امريكا با اشاره به حمايت عربستان از داعش تصريح كرده است: عربستان سعودي، يك متحد قابل اتكا نيست. عربستان سعودي نبايد به اين سلاح‌ها دست يابد. آنها بزرگ‌ترين نفرت‌پراكنان نسبت به مسيحيت و يهوديت در جهان هستند. سعودي‌ها سلاح‌هاي شما و مردم امريكا را به كساني مي‌دهند كه معترضان را سر مي‌برند.
حتي دولت ايالات متحده امريكا نيز در زمان اوباما قانوني را به تصويب رسانده است كه اجازه شكايت از عربستان سعودي را به خانوادهاي بازماندگان حادثه يازدهم سپتامبر مي‌دهد.
اين بدنامي دولت عربستان در حمايت از تروريسم مي‌تواند مهم‌ترين ابزار دستگاه‌هاي سياست خارجي در مقابله با اين كشور باشد.
عربستان و نقض قطعنامه شوراي امنيت سازمان ملل
مهم‌ترين ابزار براي مقابله با حمايت عربستان از داعش قطعنامه بين‌المللي است كه در محكوميت اين گروه صادر شده است. بر اساس قطعنامه 2170 شوراي امنيت سازمان ملل متحد داعش يك گروه تروريستي است كه حمايت از آن، مخالفت با تمام قواعد بين‌المللي است.
بر اساس اين قطعنامه كه بر اساس فصل 7 منشور سازمان ملل متحد به تصويب رسيده است، هرگونه حمايت از داعش به منزله زير سؤال بردن امنيت بين‌المللي محسوب مي‌شود.
در همين زمينه از كشورهاي جهان درخواست شده است كه بر اساس قطعنامه 1373، از هرگونه تأمين مالي براي اقدامات تروريستي جلوگيري كنند و مانع فراهم شدن حمايت مالي و سربازگيري گروه‌هاي تروريستي شوند و ذخائر سلاح آنها را نيز نابود كنند. طبق اين قطعنامه كشورهاي عضو سازمان ملل متحد بايد اطمينان حاصل كنند هيچ‌گونه دارايي‌هاي مالي يا منابع اقتصادي مستقيم يا غيرمستقيم در اختيار داعش، جبهه النصره و ديگر نهادها و گروه‌ها و افراد وابسته به القاعده قرار نگيرد و شهروندان خود را از ارائه هرگونه كمك يا خدماتي در اين زمينه منع كنند.
وزارت امورخارجه كشورمان بايد تمام شواهد و اعترافات موجود درخصوص حمايت عربستان از تروريست‌ها را به اين مرجع بين‌المللي ارائه كرده و خواستار اقدامات تنبيهي از جمله مسدود كردن منابع و دارايي‌هاي كشورهاي سعودي شود.
حتي اگر اين تدبير سبب نشود كه اقدام قاطعي عليه عربستان از سوي شوراي امنيت سازمان ملل متحد صورت بگيرد، مطرح شدن اين مسئله از سوي ايران مي‌تواند سبب حمايت جدي برخي از كشورها از اقدام ايران و مطرح شدن اقدامات عربستان سعودي در سطح بين‌الملل شود.
حمايت بازماندگان از عربستان سعودي
اقدام ديگري كه بايد مورد توجه نهادها و مراجع قانوني كشورمان قرار بگيرد، شكايت از عربستان سعودي از محاكم بين‌المللي و قانوني و همچنين ساير كشورها از سوي دولت ايران يا بازماندگان حادثه است.
برخي از كشورها همچون كشورهاي عضو اتحاديه اروپا جزو مراجعي هستند كه بازماندگان اين حادثه مي‌توانند از عربستان به علت حمايت از داعش شكايت كنند. اين اقدام مسبوق به سابقه است و برخي از گروه‌هاي حقوق بشري نيز از عربستان سعودي به دليل نقض حقوق بشر به دادگاه‌هاي كشورهايي همچون آلمان شكايت كرده‌اند.
اين اقدام علاوه بر پيگيري‌هاي حقوقي بين‌الملل مي‌تواند نقش بازدارنده عليه تبليغاتي كه عربستان با مبالغ هنگفت در سطح جهاني مشغول اجراي آن است، داشته باشد.
دولت بيدار شود
تمام اين اقداماتي كه در بالا تشريح شد، فقط و فقط در صورتي قابليت انجام دادن را دارند كه اراده‌اي در دولت براي انجام آن وجود داشته باشد.
اقدامات سخت براي مقابله با داعش و حاميان آن لازم است اما پيگيري‌هاي حقوقي و قضايي نيز بايد در اولويت قرار بگيرد.
