نویسنده: زهرا چيذري
توزيع سبد امنيت غذايي طرحي بود كه در روزهاي پاياني بهمن ماه سال گذشته رسانه‌اي شد تا در عمل از يكي از برنامه‌هاي تبليغاتي دولت يازدهم براي به دست آوردن رأي توده‌هاي مردم در انتخابات را رو كند. حالا با تكرار دولت روحاني و در شرايطي كه هنوز دولت دوازدهم رسماً آغاز نشده، شاهد عقبگرد از برخي وعده‌ها هستيم. حذف ۴۰۰ هزار معلول از سبد امنيت غذايي وزارت رفاه يكي از مصاديق اين عقبگرد است.
فاصله ميان سلامت و معلوليت شايد به اندازه يك چشم بر هم زدن باشد. چشم بر هم‌‌زدني كه مي‌تواند زندگي آدم‌ها را زير و رو كند و مشكلات متعددي را بر سر راهشان قرار دهد از حمل و نقل و جابه‌جايي گرفته تا مشكلات معيشتي براي افرادي كه خيلي وقت‌ها به دليل محدوديت‌هاي حركتي براي انجام شخصي‌ترين كارهاي‌شان هم نيازمند كمك ديگران هستند. با وجود اين، وضعيت معلولان در كشورمان اصلاً مناسب نيست. هزينه‌هاي زندگي اين قشر از جامعه به دليل محدوديت‌هاي‌شان و به واسطه بي‌تدبيري‌هايي كه درباره آنها وجود دارد موجب شده تا معلولان از بسياري خدمات اجتماعي نظير وسايل نقليه عمومي محروم باشند و براي ورود به يك اداره دولتي و انجام ساده‌ترين امور به پله‌هايي بر بخورند كه راهشان را سد مي‌كند. با چنين شرايطي و در حالي كه قانون سهم 3درصدي استخدام‌ها براي معلولان هرگز تحقق نيافته همچنين با عنايت به هزينه‌هاي سرسام‌آور درمان و زندگي براي اين قشر، وقتي پاي حمايت از معلولان به ميان مي‌آيد با ساختار معلول دولت در تحقق حمايت از اين قشر مواجهيم. در شرايطي كه يك فرد معلول به خاطر معلوليتش نيازمند حمايت جدي از سوي دولت است اما به گفته رئيس انجمن حمايت از معلولان وزارت رفاه و بهزيستي 400 هزار معلول را از دريافت سبد امنيت غذايي حذف كرده‌اند.
يك سبد امنيت غذايي
طرح توزيع سبدهاي امنيت غذايي يكي از طرح‌هاي دولت يازدهم است كه هدف از اجراي آن مبارزه با فقرزدايي و حمايت از اقشار آسيب‌پذير عنوان شد. اين طرح در ماه‌هاي پاياني دولت كليد خورد و قرار شد 5/3 ميليون خانوار، شامل ۱۱ ميليون نفر را تحت پوشش قرار دهد. بر اين اساس مبلغ قابل پرداخت به مشمولان اين طرح براي خانوار يك نفره ۳۰۰ هزار ريال، خانوار ۲ نفره ۵۰۰ هزار ريال و خانوار ۳ نفر به بالا به ازاي هر نفر ۱۰۰ هزار تا سقف يك ميليون و ۲۰۰ هزار ريال است. ميزان پرداختي اين طرح به افراد مشمول موردي بهزيستي نيز به ازاي هر نفر ۳۰۰ هزار ريال و مستمري‌بگيران كميته امداد و بهزيستي بين ۳۰۰ تا يك ميليون و ۲۰۰ هزار ريال است. بنا شد اين طرح شامل اقشار محروم و آسيب‌پذير تحت پوشش نهادهاي حمايتي از جمله مستمري‌بگيران دستگاه‌هاي حمايتي كميته امداد امام (ره) و بهزيستي و ساير مراجعان نيازمند بهزيستي شامل افراد ضايعه نخاعي، توانبخشي، اجتماعي و درخواست پشت نوبت وسايل توانبخشي باشد. در سايت اطلاع‌رساني دولت درباره طرح سبد امنيت غذايي اينگونه توضيح داده شده بود «توزيع بسته حمايت غذايي مي‌تواند به خانوارهايي كه به دلايل مختلف كالري كافي دريافت نمي‌كنند، كمك كند تا نيازهاي غذايي حداقلي خود را تأمين كنند!»
اينكه با 30 هزار تومان به ازاي يك نفر و 10 هزار تومان به ازاي خانواده‌هاي سه نفر به بالا تا سقف 120 هزار تومان كه بنا بود تا پايان سال توزيع شود، قرار است چه ميزان امنيت غذايي به سفره اقشار مشمول اين طرح باز گردد، معادله‌اي حل‌نشدني است. با عنايت به اينكه قيمت يك كيلو گوشت قرمز چيزي حدود 50 هزار تومان است، چگونه قرار است كالري و نيازهاي غذايي حداقلي اين افراد تأمين شود، خود سؤال مهمي است كه با عقل و منطق بي‌ترديد نمي‌توان به آن پاسخ داد به خصوص اينكه اين سبد به صورت روتين و هميشگي توزيع نمي‌شود و تنها در روزهاي پاياني دولت يازدهم بود كه طرح آن كليد خورد. گذشته از اين حذف 400 هزار معلول از سبد كالاي 30 هزار توماني نكته فكاهي اين قصه است، اما ببينيم بهانه اين حذف چه بوده است.
بهانه‌هاي حذف
علي محمودنژاد، رئيس انجمن دفاع از حقوق معلولان درباره چرايي اين تصميم مي‌گويد: بسته امنيت غذايي به چند گروه از معلولان آسيب‌پذير جامعه تعلق نمي‌گيرد؛ آنهايي كه داراي دفترچه بيمه تأمين اجتماعي هستند و حداقل حقوق پايه را مي‌گيرند، آنهايي كه يك وسيله نقليه به اسمشان ثبت شده و كساني كه از كارافتادگي دارند و حقوق 200 تا 900 هزار توماني را مي‌گيرند.
وي در اين‌باره توضيح مي‌دهد: اگر كارگري با حقوق حتي يك ميليون و 200 هزار توماني زندگي كند و سه فرزند معلول داشته باشد يا فردي يك خودرو داشته باشد، اما فرزند معلول داشته باشد، بسته امنيت غذايي به او تعلق نمي‌گيرد. بنابر اين معلولان و آنهايي كه به واسطه والدين خود تحت تکفل قرار دارند از سبد امنيت غذايي محروم هستند و اين در حالي است كه هزينه‌هاي زندگي براي معلولان به قدري بالاست كه درآمدهايشان پاسخگو نيست.
محمود نژاد معتقد است: خانواده‌هاي معلولان صرفنظر از قانون هدفمندي يارانه‌ها بايد از سبد امنيت غذايي برخوردار شوند و به همين دليل ما از سه سال پيش رايزني‌هاي خود را با سازمان بهزيستي انجام داديم و به وزارت رفاه نامه‌نگاري كرديم تا اين سبد كالا را بدهد، اما متأسفانه پاسخي داده نشده و به نظر مي‌رسد معلوليت در نگاه مسئولان از اولويت برخوردار نيست و وزارت رفاه به اين جامعه ظلم مي‌كند.
