«عدم مناسب‌سازي اماكن و معابر، نداشتن شغل، مشكلات معيشتي معلولان و... كه طي سال‌هاي قبل برطرف نشده نشان‌دهنده اين است كه معلولان در اولويت قرار ندارند.»
اينها صحبت‌هاي محمد اسماعيل سعيدي، عضو كميسيون اجتماعي مجلس است كه با اشاره به اماكن و معابر شهري و مشكلات و گرفتاري‌هاي معلولان در سطح شهر گفت: «در حال حاضر معلولان با مشكلات پيچيده‌اي در جامعه مواجه هستند به طوري كه نمي‌توانند به راحتي به مراكز مختلف ورود پيدا كرده و حتي در سطح شهر تردد كنند كه تمامي اين موارد به دليل مناسب‌سازي نشدن اماكن و معابر شهري است.»
همين چند ماه پيش بود كه معاون توانبخشي سازمان بهزيستي از افزايش آمار معلوليت در كشور از 10 به 15درصد خبر داد. اين در شرايطي است كه اگر به آمار سازمان بهداشت جهاني مراجعه كنيم مشخص مي‌شود كه 15درصد از افراد هر جامعه معلول هستند اما در ايران اين آمار به بيش از 11 ميليون نفر مي‌رسد كه 3 درصد از اين افراد داراي معلوليت‌هاي بسيار شديد هستند.
با اين تفاسير هنوز جامعه آماده پذيرش معلولان نيست و با وجود سازمان‌ها و مراكز و نهادهاي مختلف براي حمايت از اين افراد، هميشه كارها زمين مي‌مانند و همه چيز براي آناني كه از نقصي رنج مي‌برند در حد حرف است. بر اساس گزارش‌هاي سازمان بهزيستي، هم اكنون بيش از يك‌هزار و 800 مركز توانبخشي در كشور وجود دارد كه حدود يك‌صد هزار نفر از جامعه هدف بهزيستي را حمايت مي‌كنند.
با اين حال مسئولان اين سازمان معتقدند امكانات سازمان بهزيستي محدود است و اگر حتي امكانات آنها 10 برابر هم شود، همچنان قادر به پاسخگويي به نيازها نيستند، زيرا جمعيت معلولان نيز هر ساله در حال افزايش است.
قول‌هاي بي‌عمل
يكي از مهم‌ترين معضلات زندگي افراد معلول مسئله اياب و ذهاب آنان است. معلولان به دليل دارا بودن شرايط خاص براي عبور و مرور نياز به تجهيزات ويژه‌اي دارند. همانطور كه محل زندگي معلولان نيازمند امر مناسب‌سازي است، محل عبور و مرور آنان و وسايل نقليه اين قشر نيز نيازمند مناسب‌سازي است.
هر‌چند مشكل اياب و ذهاب معلولان حل شدني است اما متأسفانه گويي مسئولان نمي‌خواهند كاري انجام شود يا اينكه روش‌هاي مناسبي جهت رفع اين مشكل هنوز تداعي نكرده‌اند. مسئولان مرتبط با امور معلولان با برگزاري جلسات بيشتر حرف مي‌زنند و قول مي‌دهند.
در اين ميان مسئولان شهري نيز با وعده‌هاي خود بيش از هر كس ديگري نمك بر زخم معلولان مي‌ريزند. به عنوان مثال پايانه حمل و نقل معلولان و جانبازان را كه سال‌هاست قول ساخت و راه‌اندازي‌اش را داده‌اند به دست فراموشي سپرده‌اند و انگار نه انگار كه بخشي از شهروندان براي ترددشان نمي‌توانند از وسايل موجود استفاده كنند.
معلولان نيازمند مديريت يكپارچه
با اينكه يكي از اعضاي كميسيون اجتماعي مجلس از بازنگري لايحه جديد حمايت از حقوق معلولان خبر داده، اما سوابق كاري مسئولان نشان مي‌دهد كه اين لايحه هم در همين حد باقي خواهد ماند، يا در بهترين حالت به سرنوشت قوانين بي‌اثر قبلي دچار مي‌شود و در گوشه سازمان و نهادي خاك خواهد خورد.
سعيدي گفته: «بازنگري لايحه جديد حمايت از حقوق معلولان مفاد مختلفي دارد كه در آن راهكارهاي لازم براي مناسب سازي، معيشت، تفريح، آموزش، اشتغال و مسكن معلولان در نظر گرفته شده است كه البته تمامي اين موارد در صورت اجرايي شدن محقق خواهد شد.»
البته ايشان هم تأكيد كرده‌اند كه طولاني شدن زمان ارسال و تصويب اين قانون به ضرر معلولان خواهد بود. متأسفانه آنچه در كشور ما بيش از هر چيز ديگري خودنمايي مي‌كند، فراموش كردن اصل مهم توجه به معلولان در سياستگذاري‌هاست. از سوي ديگر، فقدان مديريت علمي و تعدد مراكزي كه در قانون جامع حمايت از حقوق معلولان مورد خطاب قرار گرفته‌اند، موجب شده نياز به يك مديريت يكپارچه و هماهنگ براي ارائه خدمات مطلوب، بيش از پيش خود را نمايان كند.
