یادداشت اختصاصی دکتر نادر ساعد برای «جوان آن لاین»

لزوم تحریم تسلیحاتی رژیم‌صهیونیستی از سوي جامعه بین‌المللی

جوان آنلاين: جنایات جنگی رژیم صهیونیستی در غزه که امروزه توسط افکار عمومی جهانی و مجامع متعدد بین المللی احراز شده است، مقوله ای نیست که تنها به لزوم صدور کیفرخواست علیه مقامات این رژیم محدود شود. در این رابطه، دولتهای غربی که دخیل در تسلیح این رژیم بوده و ابزارهای ارتکاب این جنایات گسترده را فراهم کرده اند نیز به عنوان معاونت باید محکوم شوند و مورد تعقیب وپیگرد قرار گیرند.

یکی از ویژگیهای همکاری نظامی غرب با رژیم صهیونیستی قبل از جنگ غزه و در حین آن، آگاهی کافی آنها از کاربرد این سلاحها در ارتکاب جنایات بین المللی و فروریختن آنها بر سر مردم غیرنظامی و اماکن مسکونی و بیمارستانها است. در این زمینه، گزارش ها بین المللی نیز نشان می دهند که حداقل، در طول پنج هفته تجاوز نظامی و حملات گسترده به باریکه غزه و کرانه باختری، غرب از برنامه نظامی رژیم صهیونیستی و حملات شدید بر خلاف موازین بین المللی آگاهی داشته است. با این حال، طی همین مدت نیز همکاریهای تسلیحاتی و حتی اطلاعاتی آنها در راستای گسترش جنگ غزه متوقف نشده است.

بدون تردید، آگاهی غرب از برنامه ارتکاب جنایات بین المللی رژیم صهیونیستی، یکی از عناصر مهمی است که در مسئول شناخته شدن دولتهای غربی به عنوان معاونت در ارتکاب جنایات مذکور تعیین کننده می باشد. از همین روست که ضروری است واکنش های جامعه بین المللی در رابطه با تجهیز و تامین اطلاعاتی-نظامی رژیم صهیونیستی و ارتکاب جنایات بین المللی، به سمت مسئول شناخته شدن همکاریهای غرب با این رژیم نیز سوق داده شود. به عبارت دیگر، افکار عمومی جهانی باید سهم غرب در ارتکاب این جنایات را محاسبه و پیگیری نماید. علاوه بر این، در تصمیمات سازمان های بین المللی در خصوص جنایات رژیم صهیونیستی در غزه نیز لازم است مسئولیت دولتهای غربی به عنوان معاون در ارتکاب جنایات بین المللی مدنظر و تاکید قرار گیرد. در این رابطه، نکات زیر ضروری به نظر می رسد:

· غرب از برنامه تجاوزکارانه رژیم صهیونیستی علیه غزه اطلاع داشته است؛

· غرب بر اساس سابقه تجاوزگریهای رژیم صهیونیستی، قبل ازآغاز جنگ غزه و در حین آن، از اینکه تسلیحات در اختیار آن رژیم، علیه مردم فلسطین مورد استفاده قرار خواهد گرفت، آگاه بوده است؛

· غرب در حین جنگ غزه نیز در خصوص محکوم کردن جدی جنایات این رژیم و کاربرد تسلیحات غربی در ارتکاب جنایات متعدد بین المللی، خودداری کرده است؛

· غرب در واکنش به استفاده از تسلیحات غربی در ارتکاب جنایات بین المللی رژیم صهیونیستی، همکاریهای نظامی و اطلاعاتی خود را متوقف نکرده است.

· غرب مسئولیت بین المللی خود در فعال کردن سازمان های بین المللی به منظور متوقف نمودن جنایات رژیم صهیونیستی در غزه را به عمل نیاورده است.

بر این اساس، طرح دو مجرای مسئولیت حقوقی بین المللی غرب در قبال این جنایات امکان پذیر است:

مسئولیت مدنی غرب در تامین ابزارهای جنایات رژیم صهیونیستی در جنگ غزه

نقض هر قاعده بین المللی مسلماً به ایجاد مسئولیت مدنی منتهی می شود، مسئولیتی که عاملان را به محکومیت بین المللی و الزام به جبران خسارات وارده منتهی خواهد کرد.

در این زمینه، سه عنصر نقض حقوق بین الملل موجود، وقوع خسارت و همچنین رابطه سببیت به منزله ارکان تحقق مسئولیت مدنی خواهند بود.

فعل زیانبار: رژیم صهیونیستی اقدامات متعدد نظامی را در ابعاد هوائی، زمینی و دریائی علیه مردم غزه انجام داده که ناقض حقوق بین الملل بوده و به ایراد خسارت های گسترده انسانی و مالی منتهی شده و شرایط روانی منطقه را نیز بی ثبات نموده است.

عنصر قانونی: رژیم صهیونیستی در طول اقدامات نظامی خود در غزه بسیاری از موازین بین المللی منع توسل به زور، حقوق بشر و بشردوستانه را نقض کرده است.

وقوع خسارات و تخریب: تخلفات رژیم صهیونیستی اسرائیل از حقوق بین الملل، موجب کشتار گسترده غیرنظامیان از جمله کودکان، تخریب امکان غیرنظامی و اهداف تحت حمایت های خاص بین المللی شده است.

رابطه سببیت: بین اعمال متخلفانه نیروهای نظامی رژیم صهیونیستی و ایراد خسارت ها و تخریب ها، رابطه مستقیم علی وجود دارد و خسارات گسترده وارده، نتیجه مستقیم این فعالیت های نامشروع بوده و هستند.

دولتهای تامین کننده تسلیحات رژیم صهیونیستی نیز به دلیل فر اهم کردن زمینه های تخلفات رژیم صهیونیستی، شریک و سهیم در مسئولیت بین المللی مدنی آن رژیم خواهند بود.

مسئولیت کیفری غرب در قبال تامین تسلیحات رژیم صهیونیستی

در حقوق بین الملل کیفری، علاوه بر مباشرین و شرکاء، کلیه کسانی که در ارتکاب جنایات بین المللی کمک و تمهید ابزار نموده اند نیز به عنوان معاون جنایت تلقی خواهند شد. از این رو، برای جلوگیری از مجازات گریزی، تعقیب معاونین نیز همانند تعقیب مباشرین الزامی خواهد بود.

برطبق اساسنامه دیوان بین المللی کیفری، هر گونه کمک به ارتکاب جنایات بین المللی اعم از ژنوسید، جنایات جنگی، جنایات علیه بشریت و جنایت تجاوز به عنوان یک عمل مجرمانه و قابل تعقیب تلقی می شود. با توجه به ارتکاب مسلم جنایات بین المللی توسط رژیم صهیوینستی که مورد تاکید مجامع متعدد بین المللی و به ویژه مجامع و نهادهای حقوقی قرار گرفته است، مسئولیت کیفری ناشی از این جنایات نیز در مورد دولتهائی که در فراهم کردن ابزارهای ارتکاب این جنایات نقش داشته اند نیز قابل طرح است. در این رابطه، مسئولیت کیفری مربوط به افراد بوده و شامل آن دسته از مقامات غربی است که در اتخاذ تصمیمات سیاسی و نظامی و تامین بودجه های جنگ تجاوزکارانه رژیم صهیونیستی علیه غزه دخیل بوده اند. متاسفانه جامعه بین المللی با سکوت نسبت به سهم غرب در این زمینه، شرایط را به گونه ای برای غرب تسهیل کرده اند که حتی به صورت رسمی کنگره امریکا بودجه هائی را برای تجهیز رژیم صهیونیستی تصویب نموده و تامین برخی از اقلام نظامی را به وسیله پنتاگون، الزامی کرده است.

از این رو، شایسته است که توجه افکار عمومی به جنایات رژیم صهیونیستی که طی ده روز گذشته با بین المللی کردن توجهات و بررسیها به اوج رسیده است، به دولتهای غربی حامی و تامین کننده ابزارها و تسلیحات مورد استفاده از ارتکاب جنایات این رژیم نیز جلب شود. در این زمینه، سازمان های بین المللی حقوق بشری و نهادهای غیردولتی باید تمرکز ویژه ای بر همکاریهای تسلیحاتی و اطلاعاتی امریکا، انگلیس، فرانسه، آلمان، استرالیا، کانادا، و بسیاری از دولتهای اروپائی بنمایند. الگوی اسپانیا در مورد منع فروش تسلیحات به رژیم صهیونیستی در واکنش به رفتار جنایتکارانه این رژیم در جنگ اخیر غزه، نمونه مناسبی است که باید سایر دولتها در پیش بگیرند.

پیشنهاد تحریم تسلیحاتی رژیم صهیونیستی نیز از گزینه های موثری است که باید در سطح بین المللی مدنظر قرار گیرد و حتی در نشست آتی مجمع عمومی سازمان ملل متحد تصویب شود.

نويسنده: نادر ساعد