جوان آنلاین: کمال خرازی رئیس شورای راهبردی روابط خارجی در گفت‌وگو با ایرنا، به بیان عوامل ناامیدی‌ها در میان جامعه ایرانی پرداخت و فشار اقتصادی ناشی از تحریم را یکی از آنها خواند. خرازی گفت: «اگر ما از نظر اقتصادی مشکل نداشته باشیم و منابع مالی در اختیار ما باشد و جوانان ما حمایت شوند، دلیلی ندارد که دانشجوهای ما بخواهند خارج بروند. چون این حمایت‌ها اینجا کم و در آنجا گسترده است و جاذبه دارد، جوان می‌گوید برای اینکه بتوانم در حوزه علمی و تحصیلی یا در حوزه تجاری یا صنعتی خودم کار کنم، آنجا شرایط فراهم‌تر است و می‌رود آنجا.» او البته به ساختار داخلی و ناکارآمدی دستگاه‌های کشور هم اشاره کرد و آنها را دلیل به‌وجود آوردن چنین شرایطی دانست.
خرازی راه‌حل آن را هم در این دانست که با ریشه‌یابی و یافتن علت‌های اصلی، مشکلات اصلاح و برطرف شود. او معتقد است: «تا این اتفاق نیفتد، متأسفانه این فضاها در بین جوان‌ها موجب ناامیدی می‌شود. لذا شرایط امروز با شرایط آن زمان خیلی متفاوت است.»
وی اضافه کرد: «ما در یک نوع جنگ روانی و جنگ اقتصادی قرار گرفته‌ایم. باید متناسب با این جنگ بتوانیم از خودمان دفاع کنیم. روابط خارجی، روابط اقتصادی و فضای روانی و فرهنگی کشور عوامل تعیین‌کننده هستند. اگر مردم شارژ شوند و احساس کنند که واقعاً به نیازهای آنها پاسخ داده می‌شود و رضایت آنها جلب بشود، حتی تحت فشار اقتصادی هم می‌ایستند و حمایت خودشان را ادامه می‌دهند.»
رئیس شورای راهبردی روابط خارجی، عامل اصلی بقای جمهوری اسلامی را ایستادگی مردم دانست و تأکید کرد: «بالاخره نارضایتی هست، ولی مردم حامی جمهوری اسلامی و انقلاب هستند و حاضر نیستند از آرمان‌های‌شان دست بردارند، هرچند که تحت فشارهای اقتصادی هستند. البته باید راه‌حلی برای این مشکلات پیدا کرد و نمی‌شود همین‌طور ادامه داد به امید اینکه این حمایت‌ها ادامه پیدا کند. چون بالاخره نارضایتی در روحیه مردم و میزان حضورشان و حمایت‌شان تأثیر می‌گذارد. وقتی شادابی و امیدواری لطمه دید، طبیعتاً روی نتایج کار اثر می‌گذارد. لذا از ابعاد مختلف باید این مسأله را بررسی کرد. هم ابعاد روابط بین‌المللی و سیاست خارجی که چه‌کار می‌توان کرد تا مشکلات کشور از نظر اقتصادی حل شود، هم در جهت کارآمدی دولت‌ها که چه‌کار می‌شود کرد که دولت‌ها کارآمدتر شوند و بتوانند تصمیماتی را بگیرند که در جهت رفع مشکلات باشد.»
خرازی در ادامه این مبحث، با بیان اینکه امید الزاماً به نوع حکومت خیلی وابسته نیست، گفت: «حکومت‌هایی وجود دارند که از نظر سیاسی متمرکز، سختگیر و تک‌حزبی عمل می‌کنند. نمونه‌اش چین که یک حکومت تک‌حزبی، کمونیستی و همه‌چیز تحت کنترل است. ولی می‌بینید که مردم چین الان چقدر امیدوار هستند و چقدر شاداب و فعالند؛ در صحنه اقتصادی، در صحنه سیاسی، در صحنه زندگی اجتماعی خودشان. درست است که نوع حکومت‌ها مهم است، ولی الزاماً این‌طور نیست که اگر نوع حکومت متفاوت باشد، امیدواری مردم هم از بین خواهد رفت.»
بزرگ بودن دولت، یک مشکل اقتصاد است
خرازی در ادامه با اشاره به اصل ۴۴ قانون اساسی که شخص رهبری هم بارها و بارها بر اجرای آن تأکید داشته‌اند، اما به‌درستی اجرا نشد، گفت: «دولت‌ها متصدی هستند و شرکت‌های بزرگ ما اغلب دولتی یا خصولتی هستند. این یعنی کار دست مردم نیست، در حالی که دولت باید کار را به دست مردم بدهد و حمایت کند تا مردم شرکت‌های بزرگ را تأسیس کنند.»
وی به یکی از اشکالات اقتصاد کشور ما اشاره کرد و گفت: «یکی این است که دارای شرکت‌های بزرگ نیستیم. شرکت وقتی بزرگ باشد، خیلی از مسائل بین‌المللی خودش را حل می‌کند. مثلاً در موضوع صادرات، وقتی شرکت بزرگ است، می‌تواند برود و بازاریابی کند و زمینه‌های حل مشکلات را فراهم کند و صادرات بیشتری داشته باشد. جمعیت ایران که جمعیت بزرگی نیست. فقط ۸۵ میلیون است. بازار ایران برای یک شرکت بزرگ کافی نیست و لذا باید صادرات داشته باشد.»
خرازی برخی اقدامات اول انقلاب را اشتباه خواند و گفت: «ما از اول انقلاب اشتباه کردیم و شرکت‌های بزرگ خودمان را مصادره کردیم و اجازه ندادیم به قوه خودشان باقی بمانند و بتوانند رشد بیشتری کنند. در طول این مدت هم حمایت نکردیم که شرکت‌های بزرگی تأسیس شوند. برخی از شرکت‌ها نسبتاً بزرگ شده‌اند و می‌توانند عرض‌اندام کنند و در کشورهای دیگر شعبه دارند و دارند خوب کار می‌کنند. این نشان می‌دهد که اگر حمایت شوند، می‌توانند نقش بسیار برجسته‌ای را داشته باشند.»
وی در ادامه افزود: «خیلی از شرکت‌های بزرگ ما هم دولتی هستند. مثل شرکت نفت، پتروشیمی، شرکت گاز، اینها همه دولتی هستند در حالی که دولت‌ها صرفاً باید مقررات بگذارند، حمایت کنند تا این شرکت‌ها جان بگیرند و بتوانند توسط مردم این کارها را انجام بدهند. البته ضوابط خیلی مهم است که کسی فرصت سوءاستفاده نداشته باشد. نظارت و ضوابط باید باشد، بنابراین یکی از اشکالات ما تصدی‌گری و فربه بودن دولت‌هاست.»
خرازی به حل مشکلات در قالب دیپلماسی اشاره کرد و گفت: «برای حل مشکلات تحریمی هم ساده‌نگری نباید داشت. یعنی فکر نکنیم با یک لبخند و با یک ملاقات و دست دادن، مسائل حل می‌شد. این‌طور نیست. البته باید در صحنه سیاست خارجی حضور فعال داشت و تلاش کرد که براساس مبانی کشورمان مسائل را دنبال و به نتیجه برسیم. این هم باید شرایطش فراهم شود که ان‌شاءالله در قالب دیپلماسی کار را پیش برد.»
