جوان آنلاین: سرمای سوزان و دستان لرزان؛ این حال و روز کارتن‌خوابانی است که در جای جای شهر دیده می‌شوند، آنها علاوه بر نداشتن جا و مکان برای زندگی، باید سرمای زمستانه را نیز تحمل کنند. گاهی با روشن کردن آتش و گاهی با مچاله کردن خود و فروبردن دست‌ها و پا‌ها داخل بدن، برای گرم شدن تلاش می‌کنند، اما سوز سرما بی‌رحمانه‌تر از این حرف‌هاست، چراکه در بندبند وجودشان رخنه کرده و به این راحتی‌ها از آنها جدا نمی‌شود. هر کدام از آنها، قصه متفاوتی دارند، عده‌ای با وجود داشتن مدارک عالی تحصیلی، از بد روزگار، به دام اعتیاد افتاده‌اند، برخی‌شان را خانواده طرد کرده و برخی هم روی بازگشت به خانه را ندارند! هیچ کدام از این کارتن‌خواب‌ها، اما فکرش را هم نمی‌کردند یک روز به این حال و روز بیفتند، حال و روزی که باعث‌شده تنها و بی‌سرپناه در شهر سرگردان شوند. آنها حالا، چشم انتظار یاری مسئولان هستند تا از آنها حمایت کنند و به دادشان برسند.
سالیان سال است که با معضل کارتن‌خوابی در پایتخت مواجه هستیم، معضلی که در فصل سرما دوچندان می‌شود. هر چند نمی‌توان منکر اقدامات مسئولان و مدیران شهری طی این سال‌ها شد، اما برآیند این اقدامات انجام شده، هنوز هم نتوانسته با معضل بی‌خانمانی و کارتن‌خوابی مقابله کند. گرمخانه‌هایی برای بی‌خانمان‌های شهر مهیا شده، تا همه آنهایی که شب، سقفی بالای سر ندارند به آنجا بروند و شب را به صبح برسانند. با وجود این، اما برخی از بی‌خانمان‌ها یا از وجود این گرمخانه‌ها خبر نداشتند یا بنا به دلایلی نمی‌توانستند به آنجا بروند. حال به گفته مدیرعامل سازمان خدمات و مشارکت‌های اجتماعی شهرداری تهران، ۱۲ مددسرای سیار فصلی آماده شده تا در کنار مددسرا‌های ثابت، به محلی امن و گرم برای آنها تبدیل شود.
تذکر شورای شهر
اوایل آذرماه بود که احمد علوی در تذکر پیش از دستور خود در جلسه امروز شورای شهر تهران درباره سرد شدن هوا و آنچه باید شهرداری تهران برای کارتن‌خواب‌ها مهیا کند، گفت: «شاهد کاهش دما هستیم و می‌توان گفت که فصل سرما فرا رسیده‌است، از سازمان خدمات اجتماعی و شهرداری‌های مناطق درخواست می‌کنیم خدمات، گشت‌ها و یاورشهر‌ها را در این ایام آماده کنند.»
این عضو شورای شهر با بیان اینکه ۱۷گرمخانه و ۱۱یاور شهر در تهران داریم که البته یاورشهر‌ها برای افراد خاص و معتادان است، اظهار داشت: «گرمخانه‌ها برای افرادی است که به هر دلیلی ممکن است جایی برای خواب نداشته باشند. در این شب‌های سرد، اتوبوس‌هایی در میادین مستقر می‌شوند تا افرادی که مایل به حضور در گرمخانه‌ها نبودند را پوشش دهند.»
استفاده از همه ظرفیت‌ها
در راستای رسیدگی به کارتن‌خواب‌ها، همانند سال‌های گذشته اقداماتی انجام شده‌است. سید محمد نقیب، مدیرعامل سازمان خدمات و مشارکت‌های اجتماعی شهرداری تهران با اشاره به برنامه‌هایی که برای ساماندهی کارتن‌خواب‌ها اجرا شده به «جوان» می‌گوید: «مددسرا‌های ثابت همانند سال‌های گذشته در حال خدمات‌دهی به کارتن‌خواب‌هاست. ضمن اینکه در ۱۰ نقطه شهر تهران با ظرفیت قابل‌توجهی به عنوان مددسرا‌های سیار پیش‌بینی شده که بی‌خانمان‌ها می‌توانند به آنها مراجعه کنند.»
او با بیان اینکه تمام تلاشمان را می‌کنیم تا از افرادی که در گرمخانه‌ها حضور دارند به خوبی پذیرایی شود، ادامه می‌دهد: «ما از همه ظرفیت‌ها برای رسیدگی به بی‌خانمان‌ها در این فصل سرد استفاده خواهیم کرد.»
از رصد گشت‌های حامی شهر تا گزارش‌های مردمی
در فصل سرما وظیفه شهرداری تهران به خصوص سازمان خدمات و مشارکت‌های اجتماعی، سنگین‌تر از قبل می‌شود. این سازمان باید اهتمام بیشتری به موضوع کارتن‌خواب‌ها داشته‌باشد تا مبادا سلامت و جان این افراد به خطر بیفتد، اما آیا چنین اتفاقی رخ داده‌است؟ آقای نقیب در پاسخ به این سؤال می‌گوید: «روزانه تقریباً ۵۰ گشت حامی شهر در مناطق بیست‌و‌دوگانه معابر و خیابان‌ها را رصد می‌کنند، علاوه بر آن، حدود ۲۰ موتورسیکلت‌ها نیز برای رصد مناطق صعب‌العبور را که عبور خودرو‌های گشت‌زنی از آنها با مشکل مواجه می‌شود نیز فعال کردیم تا پس از مشاهده بی‌خانمان‌ها، آنها را به مددکاران معرفی کنند. پس از آن، فوراً برای انتقال این افراد به گرمخانه یا مددسرا‌های سیار فصلی تصمیم گرفته می‌شود.»
او با اشاره به کمک‌های مردم در این راستا نیز اظهار می‌دارد: «از شهروندان می‌خواهیم در صورت مشاهده افراد بی‌خانمان و کارتن‌خواب، آن را با شماره تلفن ۵۵۰۱۲۳۴۵ یا سامانه ۱۳۷ در میان بگذارند تا بتوانیم به سراغ این افراد بی‌پناه برویم و به مددسرا‌ها منتقل‌شان کنیم.»
فعالیت ۱۱ گرمخانه ثابت و ۱۲ مددسرای سیار فصلی.
اما ظرفیت گرمخانه‌ها چقدر است؟ نقیب در این رابطه می‌گوید: «۱۷ مددسرای ثابت (گرمخانه) با ظرفیت ۲ هزار نفر فعالیت می‌کند، البته در شرایط اضطرار این ظرفیت آن تا ۲هزارو۵۰۰ نفر نیز قابل افزایش است. در حال حاضر، هنوز این ظرفیت پر نشده، یعنی تا امروز، تعداد افراد بی‌خانمان و بی‌سرپناه کمتر از ظرفیت گرمخانه‌ها بوده‌است. با وجود این، اما مددسرا‌های سیار فصلی را برای تسهیل استفاده بی‌خانمان‌ها فعال کردیم.»
او درباره تعداد مددسرا‌های سیار فصلی می‌گوید: «آبان ماه، مددسرا‌های سیار فصلی در پنج نقطه فعال شد، رفته رفته با سردتر شدن هوا، این مددسرا‌ها را تا ۱۰ عدد افزایش دادیم، اکنون نیز تعداد آنها به ۱۲ عدد رسیده که ظرفیت ۵۰۰ نفری دارد.»
سال گذشته مددسرا‌های سیار فصلی ۱۵ الی ۲۰ عدد بوده‌است؛ موضوعی که نقیب نیز بدان اشاره می‌کند و اظهار می‌دارد: «امسال نیز می‌توانیم با کاهش بیشتر دما، تعداد این مددسرا‌ها را به ۲۰ عدد برسانیم، این کار در ماه‌های دی و بهمن انجام می‌شود.»
انتقال به گرمخانه با خواست مددجو
به گفته نقیب، مددسرا‌های سیار فصلی در میدان‌های تجریش، راه آهن، آزادی، شوش و مرقد مطهر امام خمینی (ره) مستقر هستند و افراد بی‌خانمان، کارتن‌خواب و در راه مانده می‌توانند در آنها شب سرد پاییزی را به صبح برسانند.
او درباره جزئیات عملکرد مددسرا‌های سیار می‌گوید: «مددسرای سیار از ساعت ۹ شب مستقر می‌شوند و اقدام به پذیرش می‌کنند، پتوی گرم و غذای گرم در اختیار بی‌خانمان‌ها قرار می‌گیرد. آنها تا صبح در این فضا می‌مانند. حتی کارگران فصلی و افرادی که نصف شب از راه می‌رسند و جایی برای ماندن ندارند نیز، می‌توانند مددسرا‌های سیار فصلی استفاده کنند.»
مدیر عامل سازمان خدمات و مشارکت‌های اجتماعی شهرداری تهران تصریح می‌کند: «مددجویانی که تمایل ندارند از مددسرا‌های سیار استفاده کنند، می‌توانند آن را به مددکار اعلام کنند تا به گرمخانه منتقل شوند. این کار با کمک گشت‌های حامی‌شهر انجام می‌شود و این دسته از مددجویان را به نزدیک‌ترین گرمخانه می‌برند.»
