جوان آنلاین: با وجود آنکه سال‌هاست مدیران شهری به مشکل کمبود جا برای دفن اموات تهران اذعان دارند، اما هنوز آرامستان جدید تعیین‌نشده و آماده بهره‌برداری نیست! در چنین شرایطی شهرداری تهران اعلام کرده که زمین جدید خریده و حتماً تا پایان سال آرامستان جدید ساخته می‌شود، اما رئیس شورای شهر می‌گوید هنوز هیچی معلوم نیست! بدون شک با ادامه این روند ناهماهنگ تا یک الی دو سال آینده، دفن اموات دچار مشکل خواهد شد.
مرده‌ها نباید روی زمین بمانند، این باور چنان در مردم قوی است که اگر (به هر دلیلی) خاکسپاری مرحومانشان به طول بینجامد، آن را توهین به خود و فرد متوفی می‌دانند. با وجود این، اما چند سال دیگر شرایطی رقم خواهد خورد که مردم جایی برای دفن مرده‌هایشان ندارند و شاید هر مرده ساعت‌ها بلاتکلیف روی زمین بماند تا جایی که برای به خاک سپردنش یافت شود. این یک داستان نیست، واقعیتی است که می‌تواند همین چند سال آینه یقه تک‌تک ما را بگیرد، اگر خیلی زود به هشدار‌هایی که سال‌هاست در این زمینه داده می‌شود، اهمیت ندهیم و راهکاری برای عبور از آن نیابیم.
آرامستان جدید در هاله‌ای از ابهام
روز سه‌شنبه، حسین نظری، معاون شهردار تهران خبر از خرید زمین برای آرامستان جدید را داد و گفت: «زمینی را برای احداث آرامستان در جنوب شرق تهران تملک کرده‌ایم و تا پایان سال حتماً یک گورستان جدید در تهران ساخته می‌شود.» این در حالی است که رئیس شورای شهر تهران مهدی چمران گفته‌است: «نمی‌دانیم تا پایان سال گورستان ساخته می‌شود یا خیر.» بدون شک یافتن جا و مکان جدید برای آرامستان، کار چندان سختی به نظر نمی‌رسد، چراکه گورستان‌ها عمدتاً خارج از بافت شهری هستند و کمتر کسی است که نداند اطراف همین تهران فشرده شده از جمعیت و ساختمان، زمین‌های خالی و بایر بسیار فراوانی وجود دارد؛ زمین‌هایی که اگر همین حالا صاحب هم داشته‌باشد، نمی‌تواند قیمت گرانی ندارد، وقتی در نقطه‌ای دورافتاده و به اصطلاح در بر و بیابان قرار گرفته باشد. بدون شک خرید این زمین‌ها نیز دو سر برد است، هم برای مالکی که روزی فکرش را نمی‌کرد زمینش قبل از آبادانی، خریداری پیدا کند و هم برای شهرداری که با کمترین قیمت می‌تواند آن را بخرد. با وجود این، اما تنش‌های رخداده و تناقضاتی که این روز‌ها بین شهرداری و شورای شهر تهران رخ داده این ابهام را ایجاد کرده که یافتن مکانی برای آرامستان جدید چندان سخت نیست و شاید آنچه باعث شده طی سال‌های اخیر این پروژه به سرانجام مثبتی نرسد، داستان‌های پشت‌پرده شهرداری و شورای شهر باشد. هر چند که این تنها می‌تواند یک نظریه باشد، اما این نظریه چندان دور از واقعیت هم نمی‌تواند باشد، وقتی بعد از مدت‌ها شهرداری که تا پیش از این چند مکان مختلف را برای بررسی توسط شورای شهر پیشنهاد داده‌بود، حالا یکی از آن‌ها را برای شکستن طلسم تعیین آرامستان جدید خریداری کرده، اما گویا این موفقیت چندان به مزاج شورای شهری‌ها خوش نیامده و مدعی هستند تا پایان سال تعیین آرامستان جدید طول خواهد کشید. در واقع همین اتفاق ساده این ابهام را ایجاد می‌کند که آیا عدم تعیین آرامستان جدید به دلیل قرار گرفتن شهرداری و شورای شهر در خطوط موازی بوده یا مسئله به عدم یافتن مکانی مناسب
برمی‌گردد.
شاید اگر اعضای شورای شهر از آماده‌سازی، مهیا شدن و بهره‌برداری آرامستان جدید (با توجه به خریداری شدن زمین) خبر داده‌بودند، کمتر کسی این تصور برایش ایجاد می‌شد که شهرداری و شورای شهر برای این کار در دو خط موازی قرار گرفته‌اند، اما حالا که با وجود خریداری شدن زمین و شکستن اصلی‌ترین طلسم تعیین آرامستان جدید، اعضای شورای شهر مدعی هستند که ساخت آرامستان جدید تا پایان سال مشخص نیست، پس نمی‌توان از همسو بودن این دو ارگان خیلی
مطمئن بود.
ظرفیت رو به اتمام است!
هفته گذشته، جلسه کمیسیون عمران و حمل و نقل شورای اسلامی شهر تهران با موضوع بررسی مطالعات احداث آرامستان‌های جدید در تهران با حضور برخی از مسئولان برگزار شد. محمدجواد تاجیک، مدیر عامل سازمان بهشت زهرا (س) در این جلسه گفت: «بهشت زهرا (س) در سال‌های آینده دیگر ظرفیت دفن متوفیان را نخواهد داشت و به همین دلیل نیاز به مکان مناسب برای آرامستان جدید احساس می‌شود.» او بر لزوم انتخاب محلی در نقاط مختلف شهر تأکید کرد و گفت: «این کار باعث می‌شود شهروندان نیازی به سفر به جنوب غرب تهران نداشته‌باشند.»
همچنین سید جعفر تشکری‌هاشمی، رئیس کمیسیون عمران و حمل و نقل با انتقاد از دیدگاه سنتی نسبت به عدم تدفین در بافت شهری گفت: «در کدام قانون گفته شده که آرامستان‌ها نمی‌توانند در بافت شهری باشند؟ در بسیاری از شهر‌ها با رعایت مسائل بهداشتی و زیست‌محیطی، آرامستان‌ها در داخل بافت شهری قرار دارند.»
او همچنین بر ضرورت بررسی اراضی محدوده شهری تأکید کرد و افزود: «طبق موازین شرعی، بعد از ۳۰ سال می‌توان قبور را احیا کرد و باید به این موضوع نیز توجه شود. اگر نگران کمبود جا برای تدفین هستیم، باید نگران تبدیل فضا‌های اطراف شهر به مناطق متروکه نیز باشیم.»
تشکری هاشمی گفت: «طرح تفصیلی با دیدگاه سنتی در خصوص عدم تدفین متوفی در داخل شهر صحبت کرده‌است. طبق ماده ۱۴ آیین‌نامه آرامستان‌های کشور مصوب هیئت وزیران، احداث آرامستان باید در محدوده و حریم شهر باشد.»
رئیس کمیسیون عمران و حمل ونقل شورای اسلامی همچنین بر ضرورت بررسی دقیق‌تر روند و شاخص‌های انتخاب چهار زمین معرفی‌شده برای آرامستان‌های جدید تأکید کرد.
تعلل در بررسی
مدت‌هاست که شهرداری چهار نقطه را برای احداث آرامستان به شورای شهر پیشنهاد داده و شورا در حال بررسی آنهاست. معاون شهردار تهران می‌گوید که ۴۲ هکتار زمین (یک‌هفتم متراژ فعلی بهشت‌زهرا) در جنوب شرقی تهران طی هماهنگی با اوقاف تملک کرده‌ایم، بودجه کار تأمین‌شده و در صورت تأیید شورای شهر ساخت گورستان آغاز می‌شود، این اظهارات در حالی مطرح می‌شود که هنوز پاسخ روشنی از نتایج بررسی‌های شورای شهر اعلام نشده‌است.
هر چند کمبود فضا برای دفن اموات تنها مربوط به پایتخت نمی‌شود و در برخی از شهر‌ها نیز این مسئله وجود دارد، اما به دلیل جمعیت زیاد در تهران، این کمبود فضا در آرامستان، مشکلات عدیده‌ای را در پایتخت ایجاد خواهد کرد.
امید ترابی، کارشناس مسائل شهری می‌گوید شهرداری به جای ساخت گورستان در نقاط مخالف شهر می‌تواند از ظرفیت قبور ۳۰ساله بهشت‌زهرا (س) استفاده کنند. در مقابل حمید رضایی‌فر، کارشناس مسائل شهری می‌گوید پیرامون بهشت‌زهرا (س) ساختمان‌های مسکونی قرار گرفته و اگر حداقل فضا‌هایی هم وجود داشته‌باشد با توجه‌به شرایط ترافیکی و معضلات اجتماعی دیگر نمی‌توان از این گورستان استفاده کرد. از طرفی کارشناسان معتقدند به دلیل گسترش شهر و موضوعاتی مانند پدافند غیر‌عامل و ملاحظات شرایط بحران، باید آرامستان‌ها در جغرافیای شهر توزیع شوند. باید تمامی آرامستان‌های تهران برای ساخت از شورای‌عالی ترافیک مجوز دریافت کنند تا دیگر معضلات بهشت‌زهرا (س) تکرار نشود.
