جوان آنلاین: افزایش تلفات حوادث رانندگی، جمله‌ای که حتی شنیدن و خواندن در رسانه‌های خبری روح و روان را آشفته می‌کند. کیفیت پایین خودرو‌های داخلی از یک‌سو و ناایمن بودن برخی جاده‌های شهری و برون‌شهری از سوی دیگر، از عوامل تلفات بالای جاده‌ای در ایران است. خودروسازی داخلی ما به‌رغم حمایت‌های زیاد، مشکلات دیگری را هم رقم زده است؛ ترافیک و آلودگی هوا. رفع این معضلات، عزم فرادستگاهی می‌طلبد. بخش مهمی از این مشکلات از سوی شهرداری‌ها قابل رفع شدن است. نوسازی ناوگان حملونقل عمومی یکی از راهکار‌هایی است که می‌تواند این معضل چند دهه‌ای را کاهش دهد. دوره جدید مدیریت شهری به این موضوع ورود کرده است. نوسازی اتوبوس‌ها و تاکسی‌های پایتخت، یکی از کارویژه‌های شهرداری تهران است.
طبق اعلام پزشکی قانونی در اردیبهشت ماه سال جاری، در سال ۱۴۰۲ تعداد تلفات حوادث رانندگی با رشد ۸/۲ درصدی به ۲۰ هزار و ۴۵ نفر رسید.
آنچه مسلم است، سوانح رانندگی جاده‌ای به دلایل مختلفی رخ می‌دهد که مهم‌ترین علت آن کاهش کیفیت خودرو‌های داخلی است.
آمار بالای کشته‌های تصادفات جاده‌ای
طبق اعلام مسئولان پلیس راهور، کیفیت پایین خودرو‌ها و ناایمن بودن آنها عامل ۵۱ درصد کشته‌های تصادفات است. البته گزارش‌های مردمی نیز به وضوح نشان می‌دهد بسیاری از خودرو‌های ساخت داخل هنگام تحویل به مشتری از در کارخانه حتی امکانات اولیه را هم ندارند.
از آنجایی که مردم به جهت افزایش روز‌افزون قیمت قطعات خودرو قادر به استفاده از خودروی خارجی نیستند، به اجبار با قیمتی گزاف مجبور به خرید خودروی تولید داخل با نازل‌ترین کیفیت می‌شوند. این‌ها همان خودرو‌هایی هستند که براساس مستندات در مواقع اضطراری به دلیل عدم عملکرد درست ایربگ یا سایر موارد نقص ایمنی به جان مردم بی‌گناه چوب حراج می‌زنند.
انتقاد از ضعف خودرو‌های داخلی
آنچه مسلم است، این است که در سال‌های اخیر این صنعت مورد توجه و انتقاد بسیاری از مردم قرار گرفته‌است تا جایی که رهبر انقلاب هم نسبت به آن موضع‌گیری داشته و در دیدار با صنعتگران عنوان می‌کنند: «در برخی از محصولات داخلی متأسفانه شاهد این هستیم که به کیفیت توجه نمی‌شود، این خیلی بد است. این همه حمایت در طول این سال‌ها از صنعت خودرو در کشور شده، خب کیفیت خودرو خوب نیست، مردم ناراضی‌اند و درست هم می‌گویند. حق با مردم است؛ اعتراض مردم بجا است و این صنعت نتوانسته است رضایت مشتری را جلب کند.»
ضرورت بهره‌مندی از خودرو‌های برقی
بسیاری از کارشناسان و متخصصان حوزه خودرو عواملی، چون انحصار بازار خودرو، اهمیت به کمیت به جای کیفیت، فرسودگی خطوط تولید خودرو، ضعف در صنایع مادر، بدهی بالا خودرو‌سازان، افت کیفیت تأمین‌کنندگان قطعات خودرو و عدم استفاده از دانش فنی متخصصان داخلی را دلایل ضعف در تولید خودروی داخلی معرفی می‌کنند و بهترین مسیر برای برون رفت از این وضعیت برقی‌سازی می‌دانند.
ورود شهرداری تهران برای برقی‌سازی پایتخت
در همین راستا و به منظور ارائه خدمات بهینه به شهروندان، شهرداری تهران نخستین گام را برای برقی‌سازی پایتخت برداشت و با دو شرکت خودروساز داخلی وارد مذاکره شد و قرارداد هزار دستگاه اتوبوس برقی را امضا کرد. اما متأسفانه یکی از این خودروساز‌ها نتوانست تعهدات خود را به صورت کامل انجام دهد و شهرداری تهران به ناچار قرارداد را فسخ و از طریق مراجع قضایی اقدامات لازم را پیگیری کرد.
اما همه ماجرای استفاده از ظرفیت تولید داخل به منظور تأمین خودروی برقی به اینجا ختم نشد و ارائه قیمت‌های نجومی از سوی دیگر تولیدکنندگان داخلی تیر دیگری بود که مسیر را به بن‌بست رساند. قیمت اعلامی از سوی داخلی‌ها به منظور تأمین یک دستگاه اتوبوس برقی بین ۳۱۶ تا ۳۴۷ هزار یورو بود، چراکه هیچ‌کدام از آنها تولیدکننده خودرو نبودند و تنها مونتاژکار محصولات چینی در ایران محسوب می‌شدند.
سرانجام شهرداری تهران پس از بررسی‌های تخصصی و کارشناسانه بر آن شد به منظور تأمین اتوبوس‌های برقی به صورت مستقیم و بدون واسطه از کشور چین خرید کند. ماحصل بررسی‌های صورت گرفته نشان داد در صورت خرید مستقیم از چین، علاوه بر کیفیت می‌توان در هزینه‌ها نیز بسیار صرفه‌جویی کرد، از این رو در سفری که شهردار تهران به چین داشت، قرارداد خرید ۲هزارو۵۰۰ دستگاه اتوبوس امضا شد.
نکته حائز اهمیت این است که قیمت تمام‌شده این ۲ هزارو ۵۰۰ دستگاه اتوبوس با تمامی هزینه‌های جانبی و تضمین خدمات پس از فروش و همچنین انتقال تکنولوژی به ایران، رقمی کمتر از ۲۵۰ هزار یورو تمام می‌شد!
ضمن آنکه طرف چینی برای واگذاری آنها به صورت یوزانس (اقساطی) با نرخ بهره کمتر از سالی ۵ درصد با مدت بازپرداخت سه ساله توافق کرد! یعنی ۲۰ درصد از این مبلغ به صورت نقد، مابقی در اقساط سه ساله با نرخ بهره بسیار پایین پرداخت خواهد شد.
بسترسازی و اقدامات شهرداری به منظور برقی‌سازی شهر محدود به خرید و تأمین اتوبوس برقی نبود، بلکه در بخش دیگری از بسته بزرگ برقی‌سازی زیرساخت‌های حملونقل عمومی که با چین بسته شده، ۲۷هزارو۵۰۰ دستگاه تاکسی برقی هم دیده شده‌است. این تاکسی‌ها از یکی از بهترین برند‌های خودروساز چینی به صورت اقساطی خریداری شده‌است. ۲هزارو۵۰۰ دستگاه از این تاکسی‌ها به صورت شاسی‌بلند وارد کشور خواهد شد. این شرکت خودروساز تا پیش از این به دلیل ترس از تحریم‌ها با ایران وارد معامله نشده‌بود، اما حالا به همت مدیریت شهری فعلی تا چند روز دیگر اولین سری از تاکسی‌های برقی جدید تهران، در گمرک بندرعباس به کشور خواهد رسید.
نکته دیگری که به شدت مورد توجه و تحسین است، این است که تولیدکننده خارجی مکلف است تجهیزات خود را وارد کند و متضمن خدمات پس از فروش نیز باشد، لذا به منظور جلوگیری از بی‌تعهدی در تعهدات، برای اتوبوس و تاکسی‌های برقی ۳۴۳ میلیون یورو ضمانتنامه بانکی بین‌المللی به صورت یوزانس خریداری و همه قرارداد‌ها به شرط انتقال تکنولوژی است. در همین راستا علیرضا زاکانی شهردار تهران اخیراً ابراز امیدواری کرده‌است که با توجه به مقدمات بانکی و قانونی، همه ۲هزارو۵۰۰ دستگاه اتوبوس برقی خریداری‌شده از چین تا پایان سال وارد خیابان‌های تهران خواهند شد.
ظرفیت اتوبوس‌های پایتخت
گفتنی است اتوبوس‌های پایتخت به دو دسته «فعال» و «غیرفعال» دسته‌بندی می‌شوند، بالاترین نصاب اتوبوس‌های فعال در شهر متعلق به سال ۸۹ است. در آن سال حدود ۴هزارو۹۶۰ دستگاه اتوبوس مشغول فعالیت بودند. در سال ۹۶ نیز، ۳هزارو۴۸۰ دستگاه اتوبوس به شورای شهر پنجم تحویل داده شد و از این تعداد کمتر از هزار دستگاه اتوبوس فعال به دوره ششم مدیریت شهری رسید.
گفتنی است شهرداری تهران برای خرید محصولات داخلی به منظور رفاه شهروندان از هیچ اقدامی کوتاهی نکرده‌است و اگر این روز‌ها شاهد نونواری اتوبوس‌ها در شهر هستیم به جهت آن است که بیش از ۲هزارو۵۰۰ دستگاه اتوبوس دیزلی از تولیدکنندگان داخلی خریداری شده‌است که همه این اتوبوس‌ها از استاندارد‌های یورو ۵ در مبحث آلایندگی برخوردارند.
همچنان تحویل اتوبوس‌های داخلی به صورت مستمر و تزریق آنها به خیابان‌های شهر ادامه خواهد داشت.
