جوان آنلاین: زکیه عباسی نویسنده کتاب «پرواز مسکو» میگوید: ایده ابتدایی این کتاب به نوعی تجربه زیسته پدربزرگ من است. پدربزرگم از روسیه به ایران و شهر مشهد میآید. مسلمان میشود و در واقعه گوهرشاد نقش مهمی ایفا میکند، البته جاسوسبودن آن فرد در کتاب صرفاً به خاطر صحبت از نقش بهائیت در ماجرا به آن اضافه شده است.
«آدمها را لحظهها میسازند. میتوانی یک دم را غنیمت بدانی و عادل باشی. میتوانی دم را ببازی و قاتل. از لحظهای که ماشه را چکاندم برایتان بگویم؟ من هنوز ساعتهاست در آن لحظه ماندهام. زمان برایم صفر شد و چشمانم پر شد از افتادنهای پشت هم؛ یکی، دو تا ۱۰ تا ۱۰۰۰ تا و هزار و ۶۷۰ تا.»
این بریدهای از کتاب «پرواز مسکو» نوشته زکیه عباسی است که در انتشارات سوره مهر چاپ شده است.
«پرواز مسکو» با درونمایه مذهبی و با تکیه بر ادیان الهی از جمله اسلام و مسیحیت سعی در پیوند میان این دو دین توحیدی دارد.
داستان از جایی آغاز میشود که پدر و دختری از روسیه در حرم مطهر امامرضا (ع) برای مسلمان شدن، شهادتین میخوانند، اما در این بین دختر روس (ساشا) متوجه میشود، پدرش جاسوس انگلیس است و برای پیشبرد اهداف آنها در ایران به مسلمان شدن تن داده است. همین اتفاق باعث میشود ساشا برای برگشت به مسیحیت به دنبال تحقیق و مقایسه میان مسیحیت و اسلام برود.
در دل این جستوجوها ساشا با خانواده شیخعلیاکبر که خانوادهای مذهبی و انقلابی در مشهد هستند، آشنا و پس از علاقمند شدن به پسر شیخ (سجاد) نهایتاً یکی از شاهدان عینی واقعه گوهرشاد میشود.
این رمان در ۱۴ فصل در مکانهای مختلف و از زبان دو راوی «دانای کل» و «ساشا» روایت میشود.
واردکردن حادثهای تاریخی و پرداختن به ابعاد مختلف آن یکی از ویژگیهای رمان «پرواز مسکو» است که با زبان داستان و درگیرکردن مخاطب با موضوعات ملموسی مثل عشق و نفرت برای خواننده بازگو میشود.
فصل پایانی کتاب با عنوان «مسیح حرم» به واگویههای ساشا در میان آتش و گلوله حادثه غمناک گوهرشاد پرداخته که با از دست دادن همسرش عمق جنایتی که در مسجد گوهرشاد رخ داده را به تصویر میکشد.
روایت داستانی از دل تاریخ در قالب ماجرایی درام که نویسندهای جوان آن را به رشته تحریر درآورده است و مطمئناً فراز و فرودهایی داشته تا به سرانجام برسد. از این رو با زکیه عباسی نویسنده کتاب «پرواز مسکو» درباره روند شکلگیری از ایده تا کتاب به گفتگو نشستیم و او برای من از این سیر صحبت کرد.
مشروح این گفتگو در ادامه میآید:
زکیه عباسی میگوید: ایده ابتدایی «پرواز مسکو» به نوعی تجربه زیسته پدربزرگ من است. پدربزرگم از روسیه به ایران و شهر مشهد میآید. مسلمان میشود و در واقعه گوهرشاد نقش مهمی ایفا میکند.
پدربزرگ من ۲۰ سال پیش از دنیا رفته و من وصف او و سرگذشتش را از زبان مادر، داییها و مادربزرگم شنیده بودم و به همین خاطر سرگذشت او زمینه اولیه قصه برای کتابم شد.
عباسی تأکید میکند: البته جاسوسبودن آن فرد در کتاب و مواردی دیگر برای بار روایی داستان و صحبت از نقش بهائیت در ماجرا به آن اضافه شده است.
وی در ادامه میگوید: من نوشتن قصه را از سال ۹۹ شروع کردم و به خاطر اینکه کمی بعد از آن صاحب فرزند شدم، روند نوشتن کند شد.
هنوز نگارش داستان تمام نشده بود و چند فصلی از آن مانده بود، من در این فکر بودم از چه طریقی برای انتشار آن اقدام کنم. تا اینکه چند نفر از اعضای باشگاه ادبی بانوی فرهنگ حوزه هنری به من انتشارات سوره مهر را پیشنهاد دادند و گفتند: ما کار را برای آنها میفرستیم و اگر ارزیابی آن تأیید شود، کمکت میکنیم که کتاب چاپ را چاپ کنی.
سال ۱۴۰۱ بود که نوشتن تمام فصلهای کتاب انجام شد و آن را برای ارزیابی فرستادیم، یک سال و چند ماه این روند طول کشید تا داستان تأیید و چاپ شد. در حقیقت به سرانجام رسیدن پرواز مسکو چهار سال طول کشید که به نسبت زمان زیادی است.
وی در پایان درباره جذابترین بخش داستان کتاب «پرواز مسکو» از دیدگاه خود میگوید: هر کدام از قسمتهای کتاب که مربوط به زیستبوم من مشهد است و از مردم و لهجه مشهدی حرف میزند برای من دوستداشتنیتر است.