جوان آنلاین: قرار بود مسئولان آموزش و پرورش برای سال تحصیلی جدید، سازوکاری تعیین کنند تا ترمز گرانی شهریه مدارس غیردولتی کشیده‌شود، اما شرایط به گونه‌ای پیش رفت که گویی آب از آب تکان نخورده‌است و همه چیز به نفع مدارس غیردولتی پیش می‌رود تا آن‌ها برای بار دیگر بتوانند شهریه‌های گران دریافت کنند. به تازگی رئیس سازمان مدارس غیردولتی گفته که برخی از این مدارس شهریه ۸۰ تا ۹۵ میلیون تومانی را درخواست داده‌اند، البته هزینه سرویس، غذا، میان‌وعده و لباس فرم خارج از شهریه مدارس است!
متأسفانه در پس همه کار‌هایی که گفته می‌شود برای سازماندهی شهریه مدارس غیردولتی انجام می‌شود، هیچ اقدام ویژه‌ای برایش انجام نمی‌شود، چراکه هنوز تعدادی از این مدارس به خود اجازه می‌دهند تا شهریه‌های گران‌قیمت طلب کنند. بدتر اینکه روز به روز مدارس دولتی ضعیف و ضعیف‌تر می‌شود و با پر و بال دادن به مدارس غیردولتی و تعیین شهریه‌های سرسام‌آور، آن‌ها هستند که قوی و قوی‌تر می‌شوند. موضوعی که بار‌ها و بار‌ها نسبت بدان هشدار داده شده‌است، اما مگر گوشی برای شنیدن آن وجود دارد؟
حداقل و حداکثر شهریه
روز دوشنبه احمد محمودزاده، رئیس سازمان مدارس غیردولتی وزارت آموزش و پرورش با اشاره به اینکه شهریه مدارس برای سال تحصیلی جدید براساس مواد ۱۵ و ۱۶ قانون تأسیس مدارس غیردولتی به استان‌ها ابلاغ شد، گفت: «در سه سال گذشته شهریه برخی مدارس غیردولتی بسیار پایین بود، به عنوان مثال سال گذشته شهریه ۵میلیون و ۶۰۰ هزار تومانی داشتیم و این ارقام باعث لطمه به مدارس و افت کیفیت نیروی انسانی می‌شد.» او ادامه داد: «سقف و کف شهریه تمام مدارس مشخص است و میانگین شهریه مدارس غیردولتی از ۱۰میلیون تا ۸۰ میلیون تومان است، البته برخی مدارس شهریه ۸۰ تا ۹۵ میلیون تومانی را درخواست داده‌اند که هنوز به توافق نرسیدیم و ۷۵ درصد مدارس شهریه ۱۰ تا ۳۰ میلیون تومانی دارند.» محمودزاده با اعلام اینکه در مدارس غیردولتی سه نوع شهریه ثابت و فوق‌برنامه درسی و غیردرسی دریافت می‌شود، تصریح کرد: «هزینه سرویس، غذا، میان‌وعده و لباس فرم خارج از شهریه مدارس است، از طرفی برخی مدارس ممکن است بابت فعالیت‌های آموزشگاهی مانند کلاس زبان شهریه‌ای دریافت کنند. برخی مؤسسان این ارقام را با هم جمع و به‌عنوان شهریه کلی مدرسه اعلام می‌کنند.»
این اظهارنظر از سوی رئیس سازمان مدارس غیردولتی به خوبی نشان می‌دهد که نه‌تن‌ها مجوز دریافت شهریه چند ده میلیون تومانی در این نوع مدارس صادر شده‌است، بلکه حتی آن‌ها می‌توانند برای سایر خدمات، چون سرویس و غذا، هزینه‌های دیگری را نیز از خانواده‌ها دریافت کنند. این خلاف آن سازوکاری است که پیش‌تر وعده‌اش را داده بودند.
سود حاصل از تعارض منافع
ابراهیم سحرخیز، معاون اسبق وزارت آموزش‌و‌پرورش در رابطه با شهریه گران مدارس غیردولتی به «جوان» می‌گوید: «مدارس غیردولتی علاوه بر شهریه‌ای که از والدین می‌گیرند، بابت خدماتی مثل ایاب و ذهاب و تور‌های گردشگری مبالغ دیگری را نیز به خانواده‌ها تحمیل می‌کنند. حال اینکه نظارت کافی از سوی آموزش و پرورش وجود دارد یا نه یک پرسش است که باید بدان پاسخ داده شود.» او ادامه می‌دهد: «متأسفانه یکی از آسیب‌هایی که در قانون مدارس غیردولتی وجود دارد و باید مورد بازنگری قرار بگیرد، موضوع سازوکار نظارت بر این مدارس است که این کار بر عهده شورای نظارت بر مدارس غیردولتی است؛ به نظر می‌رسد این شورا از تعارض منافع سود می‌برد، بدتر اینکه شاهد آن هستیم برخی از مسئولان، خودشان صاحب یک مدرسه غیردولتی هستند و همان‌ها در شورا عضو شده‌اند و به تخلفات و جرائم مدارس خودشان رسیدگی می‌کنند! نکته عجیب‌تر اینکه برخی از صاحبان مدارس غیردولتی به قدری بانفوذند که می‌توانند شخص وزیر را هم در مضیقه قرار دهند! این چنین افراد در وزارتخانه و شورا که سهل است، در جا‌های دیگر هم می‌توانند نفوذ پیدا کنند.»
جای خالی سازمان تعزیرات در شورای مدارس غیردولتی.
اما راهکار حل این مشکل و مقابله با این تعارض منافع چیست؟ سحرخیز در این رابطه پاسخ می‌دهد: «در همان دوران که مسئولیت در حوزه آموزش و پرورش داشتم، پیشنهاد داده‌بودم که از سازمان تعزیرات حکومتی و سازمان بازرسی، حداقل یک نفر در شورای مدارس غیردولتی عضو شود تا به عنوان مدعی‌العموم یا حامی مصرف‌کننده اقداماتی را انجام دهد، به نحوی که مثلاً اگر تخلف صورت گرفت خودش مستقیماً وارد میدان شود و منتظر این نباشد که آقای وزیر و معاونانش به او اجازه چنین کاری را می‌دهند یا نه.» معاون اسبق وزارت آموزش‌و‌پرورش در رابطه با تمایل خانواده‌ها به ثبت‌نام فرزندشان در مدارس غیردولتی می‌گوید: «شهریه‌های سرسام‌آور در برخی از مدارس غیردولتی گرفته می‌شود و افراد با وجود اینکه مستأجر هستند و هزینه‌های زندگی را به سختی تأمین می‌کنند با وام و قرض تمام تلاششان را می‌کنند که فرزندشان را به این مدارس بفرستند، چراکه امیدی به مدارس دولتی ندارند.»
مدارس خاصی که خاص نیست!
سحرخیز با بیان اینکه آموزش تبدیل به بیزینس شده‌است، اظهار می‌دارد: «از همان روزی که مدارس غیردولتی را تأسیس کردیم و به آن‌ها پروبال دادیم، یعنی آموزش را به کالا تبدیل کردیم. خانواده‌ها هم همانند یک مشتری به این مدرسه و آن مدرسه می‌روند تا بهترین خدمات آموزشی را برای فرزندشان انتخاب کنند.» او به مدارس خاص که دانش‌آموزان برتر را گزینش می‌کنند و پز آموزش و پرورش باکیفیت را می‌دهند نیز اشاره می‌کند و می‌گوید: «متأسفانه مدارس خاصی در کشور وجود دارد که بعد از گرفتن آزمون، دانش‌آموزان را ثبت‌نام می‌کنند، آن‌ها جمعیت زیادی از دانش‌آموزان را که پشت در صف کشیده‌اند، گزینش می‌کنند و برترین‌ها را می‌پذیرند! در نهایت هم این دانش‌آموزان برتر در کنکور رتبه خوب می‌گیرند، اما هیچ‌وقت آن‌ها نمی‌گویند که همه این دانش‌آموزان معدل بالا داشتند و حتی اگر به یک مدرسه عادی خوب هم فرستاده می‌شدند در کنکور رتبه می‌آوردند.»
چه باید کرد؟
شلوغی مدارس دولتی خانواده‌ها را عاصی کرده‌است. در این رابطه سحرخیز تصریح می‌کند: «چنان بلایی سرمدارس دولتی آوردند که عمده خانواده‌ها از آن فرار می‌کنند. آن‌ها دلشان نمی‌خواهد که فرزندشان را در مدرسه ۴۰ یا ۵۰ نفره بفرستند، مدارس دولتی که علاوه بر شلوغی مسائل دیگری نیز در آن دیده می‌شود. به همین دلیل آنکه پولدار است حتماً فرزندش را به مدرسه دولتی نمی‌فرستد و آنکه پول ندارد هم هر طور شده پول جور می‌کند تا فرزندش را به مدرسه درجه دوم یا سوم غیردولتی بفرستد.» او در پاسخ به این سؤال که راهکار خروج از این مشکل پیش آمده چیست، می‌گوید: «تن‌ها راهکار این است که همه تلاشمان را کنیم تا مدارس دولتی تقویت شوند. برای حضور دانش‌آموزان در مدارس دولتی میان خانواده‌ها اعتماد ایجاد کنیم. برای معلمان انگیزه ایجاد کنیم تا در مدارس دولتی بدرخشند. باور کنید که در مدارس غیردولتی شق القمر نمی‌کنند. فقط استاندارد‌هایی که باید برای آزمون رایگان باشد در آنجا کمابیش رعایت می‌شود و همین به نفع مدیران این مدارس و به ضرر خانواده‌ها تمام شده‌است.»
