جوان آنلاین: قصه تولد انسان اگرچه قصهای تکرارشونده است، اما هرگز تکراری نمیشود و هر تولد قصهای تازه و جذاب است. این نکته مهمی است که با تماشای مستند تلویزیونی «پا به ماه» حاصل میشود. این مستند اپیزودیک به تهیه کنندگی مهدیه سادات محور، محصول سازمان هنری رسانهای اوج است که هر چهارشنبه از شبکه دو سیما پخش میشود.
بعضی موضوعات به دلیل این که به سرشت انسان گره خورده اند و همراه دائمی او هستند نه عادی میشوند و نه تکراری. همچنان که تولد هر انسان از گذشته تا به امروز همواره موضوعی تازه و جذاب بوده است. هر تولد قصه متفاوتی است که روایتش هم جذابیتهای خاص خودش را دارد.
بر این بیفزاییم قصههای متفاوت تولدی را که بعضا همراه است با چالشهای بزرگی که تا نبینید باور نخواهید کرد. مستند پابه ماه از آن دست برنامههایی است که یک روایت بالقوه جذاب را در بستری چالش برانگیز به تصویر میکشد. تصویری که نشان میدهد گاهی قصه تولد یک انسان تا چه اندازه پیچیده و باورناپذیر است.
«پابه ماه» به روزهای پایانی بارداری زنان میپردازد و تولد بچهها در اقوام و فرهنگهای مختلف را به تصویر میکشد؛ این مجموعه روایت پدر و مادرهایی است که روزهای پایانی بارداری را به انتظار نشسته اند؛ روزهایی که لحظه لحظه آن بسیار جذاب و فراموش ناشدنی است. دوربین «پا به ماه» روز تولد بچهها را به تصویر میکشد یعنی لحظاتی که شیرینترین روایت در زندگی آدم هاست و میتوان در خلال آن به قصه آدمها، نگرانیهای ایشان و در مقیاسی بزرگتر به فرهنگهای مختلف پرداخت.
برنامههایی از جنس پابه ماه صرف این که به دلیل بستر روایتشان از منظر سرگرمی جذاب هستند از آن رو که نشان میدهند گاهی آدمها برای طی یک مرحله طبیعی از زندگی شان تا چه اندازه در رنج قرار دارند یا چه داستانهایی را پشت سرمی گذارند قابل تامل و توجه است.
«پابه ماه» مجموعهای است که برای تولید آن بسیار زحمت کشیده شده است؛ فارغ از منطقههایی که به دلیل صعب العبور بودن و سختیهای حضور یک تیم تولید میتوان تصور کرد باید یک قدم به عقب برگردیم و در ماهیت این مستند تامل کنیم؛ مسئله بارداری زنان و زایمان از جمله موضوعاتی است که به دلیل تابوی سنگین فرهنگی ما کمتر از آن صحبت، به آن اشاره و درباره اش فیلم ساخته شده است؛ حال تصور کنید یک تیم تولید و مستندسازی که قرار است برای هفتهها در کنار خانوادهای قرار گرفته و از این موضوعات حساس فیلم بسازد تا چه اندازه تحت فشار قرار دارد. عدم دسترسی ها، عدم موافقتها و حتی پس از تولید پشیمان شدنها و ایجاد ممنوعیت و محدودیتها از جمله ابتداییترین مشکلاتی است که میتوان در تولید مستنداتی از این دست در نظر گرفت. در نتیجه میتوانیم تصور کنیم که تیم تولید پا به ماه چه سختیهایی را تحمل کرده و میکنند تا چنین اثری به دست ما برسد.
براین اساس مهدیه سادات محور تهیه کننده این مجموعه مستند در یکی از مصاحبه هایش عنوان کرده بود: «یکی از مهمترین دغدغههای ما در مجموعه مستند پا به ماه این است که حس خوب پدر یا مادر در لحظه مواجهه با فرزند را به نمایش بگذاریم. البته میدانیم که خط قرمزهایی وجود دارد، اما میتوان با رعایت همه این خط قرمزها، این حس زیبا و تکرارنشدنی را به تصویر بکشیم. به نظرم زمان آن فرا رسیده که موضوع فرزندآوری و حس پدر یا مادر شدن با رسانه عجین بشود. پا به ماه به نوعی نخستین تجربه در این زمینه است، چرا که قبلاً در حوزه تولد و بارداری تصاویر بسیار کمی داشتی».
هر قسمت از این مجموعه روایت داستانی مستقل و متفاوت است که آدم هایش فرق دارند و زندگی شان ربطی به یکدیگر ندارند. آدمهایی با ارزش ها، نگرش ها، باورها، آرزوها، آرمانهایی متفاوت که به رغم همه تنوع جغرافیایی و شخصیتی شان در یک چیز شبیه هم و هستند و آن ادامه دادن خودشان در یک آدم دیگر است. فرزندی که قرار است که امتداد آنان و نور چشمشان باشد.
تنوع و تکثر آدم ها، قصهها و زندگی هایشان یکی از جذابیتهای مستند «پابه ماه» است؛ چنانچه میبینیم که در خلال قصهها و قسمتهای این مستند، طیف گستردهای از زنان و مادران باردار و دغدغه هایشان به تصویر کشیده میشود. سختیهای زنی عشایری در دوران بارداری، سقط مکرر جنین، شوق و سختی مادری نابینا برای تولد فرزند، چند قلو زایی، خواهران دوقلو همسان باردار و دلتنگی مادرانه، چالشهای دوران بارداری مادران شاغل معلم، پرستار، نویسنده و ماما از جمله این تعددها و تنوع هاست.
از دیگر سو و از آنجایی که یکی از مهترین عوامل قدرت جوامع در سطح ملی و بین المللی جمعیت و جوانی جمعیت آن است و سیاستهایی که به تازگی در مورد جمعیت ایران مورد توجه قرار گرفته مستند پابه ماه و اهمیت فرهنگ سازی در مورد نرخ باروری و افزایش آن را از منظری دیگر حائز اهمیت میسازد. بر این اساس برنامه هایی، چون پابه ماه به این دلیل که اهداف سیاسی-اجتماعی کلان را دنبال میکنند از سوی مدیران و برنامه ریزان نیز اهمیتی دوچندان مییابند.