رئیسجمهور محترم چندی پیش جملهای از رهبر حکیم انقلاب مطرح کردند و نقلبهمضمون گفتند: وقتی درباره اقدامات انجام شده به رهبر معظم انقلاب گزارش میدهم ایشان میگویند: «درستبودن طرح و برنامه و سوگیری، سرجای خود، روی زمین چه کردهاید؟» نکتهای درست و ظریف است، یعنی صحیح بودن برنامه و اندیشه و قانون خوب زمانی برای مردم آورده دارد که نتایج ملموس آن را ببینند و اثر مثبت آن را لمس کنند، در غیر این صورت هزار برنامه صحیح، جذاب و دهنپرکن هم که باشد، فایدهای ندارد. معالاسف غالب مدیران کشور در دام جلسات پیدرپی و برنامههای رنگارنگ و شعارهای عاریهای گیر افتادهاند و عملاً روی زمین نتایج ملموسی از آنچه میگویند و میشنویم نیست و همین بدون پشتوانهبودن، تصمیمات و قوانین به زخمیشدن اعتماد جمعی منجر شده و شوربختانه هزینه حکمرانی را به شدت افزایش داده است.
حمایت از گزارشگران فساد از آن دسته طرحها و قوانین دهنپرکنی است که تقریباً همه مردم، خواهان اجراییشدن آن هستند تا شاید از این گذر، فساد تا حدی جمعشود، ولی آنچه مهم است، چگونگی اجرا و فرجام آن است تا در دالانهای هزارتوی مدیریت سلیقهای مدیران گیر نکند و برای گزارشگر فساد، هزارو یک مخمصه ایجاد نکند تا از کرده خویش پشیمان شود و عطای گزارشگری فساد را به لقای آن ببخشد. مواردی وجود دارد که گزارشگر فساد پس از گزارش فساد به مقام ذیربط، از سوی همان مقام به شخص فاسد، معرفی شده و از فردای همان روز، روزگار روشنی نداشته است، بنابراین نباید چنین طرح و قانون مهمی صرفاً برای رزومه سیاسی و نوشتهشدن، نوشته شده باشد بلکه باید ضمن داشتن اراده جدی برای اجرای آن، ضمانت محافظت از فرد گزارشدهنده فساد نیز داشته باشد تا بتوان به فرجام آن امیدوار بود.
مسئله مهم دیگر این است که به جای تمرکز به افشای فساد که در نوبه خود مفید هم است، به مبارزه با ریشه فساد پرداخته شود، یعنی پیشفرض این نباشد که فساد حتمی است و باید باشد، پس، چون وجود دارد باید گزارشگر فساد نیز وجود داشته باشد! مبارزه با فساد هرچند کاری طاقتفرسا و هزینهبر است، اما غیرممکن نیست و با حذف مدیران فاسد و مشمول «تعارض منافع» میشود چنین عارضه عفونی را از ریشه کند، البته این عارضه در بخشهای مختلف ریشه دوانده و شناسایی و ریشهکنکردن آن نیازمند زمان و استفاده از ظرفین گزارشگران فساد است.
برخی گزارشگران فساد که بستری امن برای اعلام گزارش فساد ندارند، ناگزیر در شبکههای اجتماعی اقدام به افشاگری میکنند که طبعاً چنین روندی اعتماد عمومی را خدشهدار میکند، بنابراین میتوان طرح حمایت از گزارشگران فساد را بستری برای دریافت گزارشهای فساد تلقی کرد و در صورت پیگیری و پاسخ صحیح به آنها، اعتماد افکار عمومی را نیز التیام بخشید.
حتماً بخش عمدهای از مدیران در نهادهای مختلف با درستکاری و تعهد مشغول انجام وظیفه هستند و عدهای کم با فساد خود، چهرهای نامطلوب از نظام حکمرانی به جای گذاشتهاند، بنابراین بهتر است حمایت از گزارشگران فساد بدون توجه به هیاهوی گروههای کمعده و پرعده با جدیت پیگیری و عملیاتی شود و گزارشگران فساد نیز به معنی واقعی کلمه به پشتوانه قانون اقدام به پیادهسازی برنامههای خود کنند.
* کارشناس اقتصاد سیاسی