جوان آنلاین: کانال تلگرامی «دورنمای اقتصاد» نوشت: امروز کشور‌های زیادی دستیابی به انتشار کربن صفر خالص را به عنوان یک هدف در مسیر کربن‌زدایی انتخاب کرده‌اند. منظور از «صفر خالص» این است که مقدار کربنی که تولید می‌شود با مقدار کربنی که به هر طریقی جذب می‌شود، برابر باشد. در این مسیر، هیدروژن به طور فزآینده‌ای به عنوان یک قطعه از پازل گذار انرژی، برای کربن‌زدایی بخش‌هایی که کاهش آن سخت‌تر است، مورد توجه قرار دارد، هر چند این مسیر احتمالی که در آن هیدروژن ممکن است تکامل یابد، هنوز هم شامل عدم‌قطعیت‌های زیادی است.
با وجود فراوانی هیدروژن در زمین، این عنصر به طور طبیعی و به شکل خالص در مقادیر زیاد وجود ندارد. به عبارت دیگر، هیچ ذخایر وسیعی از هیدروژن در زمین وجود ندارد که بتوان آن را استخراج کرد. بخش عمده هیدروژن تنها در ترکیبات، به ویژه مولکول‌های آب (هیدروژن و اکسیژن) و سوخت‌های فسیلی (هیدروژن و کربن) یافت می‌شود. هیدروژن می‌تواند از این ترکیبات آزاد شود، اما انجام این کار نیاز به انرژی دارد. یک سیستم مبتنی بر رنگ برای اشاره به روش‌های مختلف تولید هیدروژن استفاده می‌شود. (شکل پیوست)
بیشتر هیدروژنی که امروزه تولید می‌شود «هیدروژن خاکستری» است. این نوع هیدروژن با استفاده از سوخت‌های فسیلی به ویژه با روش ریفرمینگ متان با بخار آب (Steam Methane Reforming) یا گازی‌سازی (Gasification) تولید می‌شود. بدیهی است این دو روش ردپای CO ۲ قابل توجهی دارند و با حرکت به سمت انتشار صفر خالص سازگار نیستند.
دو مسیر اصلی برای جایگزینی هیدروژن خاکستری با هیدروژن‌های تمیزتر در حال بررسی است: ۱) هیدروژن سبز و ۲) هیدروژن آبی.
تولید «هیدروژن سبز» بر اساس الکترولیز آب که از طریق برق تجدیدپذیر تغذیه می‌شود، انجام می‌شود. در حال حاضر، تولید هیدروژن از منابع تجدیدپذیر محدود است، اما انتظار می‌رود با تمرکز جهانی بر ظرفیت آن، موانع فنی و اقتصادی از پیش پای این فناوری برداشته شود.
«هیدروژن آبی» از سوخت‌های فسیلی به همراه فناوری جذب و ذخیره‌سازی کربن (Carbon Capture and Storage, CCS) تولید می‌شود. استفاده از CCS در تأسیسات تولید هیدروژن خاکستری، انتشار گاز‌های گلخانه‌ای کمتر را به همراه دارد. با این حال، هیدروژن آبی متکی به گاز‌های فسیلی است که خطر نشت متان، گاز گلخانه‌ای بسیار قوی‌تر از CO۲، در بالادست یا میان‌دست را به همراه دارد. هیدروژن آبی می‌تواند انتشار گاز‌های گلخانه‌ای بسیار کم را تولید کند، به شرط آنکه انتشار گاز‌های گلخانه‌ای متان از ۲/۰ درصد تجاوز نکند و حدود ۱۰۰درصد کربن جذب شود. امروز شاهد توجه کشور‌های تولیدکننده نفت و گاز مانند عربستان، کویت، امارات و عمان به هیدروژن سبز و آبی هستیم. با این حال، به رغم ظرفیت قابل توجه در ایران، هم از نظر تولید هیدروژن و هم از نظر مصرف آن، هنوز اقدام جدی برای توجه به هیدروژن در راهبرد‌های انرژی کشور مشاهده نمی‌شود.
