جوان آنلاین: کسانی که اهل خواندن هستند، مضامینی را پیدا میکنند که با ارزشهای آنها همخوانی دارد و در غرب، افراد به دنبال «افزایش همدلی» با دینی هستند که مدتها غربیها به آن اهانت کردهاند. «مگان بیرایس» یکی از این افراد است، او علاقه شدیدی به مطالعه دارد و به همین دلیل، یک باشگاه رمان عاشقانه را در بستر پیامرسانی فوری دیسکورد (Discord) راهاندازی کرد. علاوه بر این، او نقدهای کتاب را در شبکه اجتماعی تیکتاک منتشر میکند. رایس ۳۴ ساله که در شیکاگو زندگی میکند، طی یک ماه گذشته از حسابهای خود در رسانههای اجتماعی برای صحبت در مورد بحران انسانی در غزه استفاده کرد. او در مصاحبهای میگوید: «میخواستم در مورد ایمان مردم فلسطین صحبت کنم و بگویم که چقدر این ایمان قوی است و آنها در شرایطی که همه چیز را از دست دادهاند، هنوز هم دلیلی دارند که خدا را شکر کنند.» رایس با وجودی که در یک فضای مذهبی بزرگ نشده، اما «باشگاه کتاب ادیان جهانی» را در Discord ترتیب داد؛ جایی که افراد با هر پیشینهای میتوانند در کنار او قرآن را مطالعه کنند. در چنین فضایی، رایس هر چه بیشتر میخواند، بیشتر متوجه میشد که محتوای متن با ساختار اعتقادی اصلی خودش همراستاست. به عقیده او، قرآن ضدمصرفگرایی، ستمستیز و طرفدار حقوق زنان است. رایس در عرض یک ماه، شهادتین را گفت و محجبه و مسلمان شد. مگان بیرایس میگوید: «معمولاً ما به مبارزه جامعه مذهبی با علم عادت کردهایم و حالا میبینیم که یک دین، علم را پذیرفته و از متون مقدس دین برای حمایت از علم استفاده میکند.»
رایس تنها فردی نیست که میخواهد قرآن را تجربه کند. در تیکتاک جوانان متون را میخوانند تا دینی را که مدتها رسانههای غربی آن را تحقیر کردهاند، درک کنند و در این حین، با بسیاری از مسلمانان غزه ابراز همبستگی میکنند؛ ویدئوهایی که با هشتگ قرآن بوک کلاب quranbookclub)) ۱/۹ میلیون بازدید دارد. در کنار این هشتگ، کاربران به صورتی دیده میشوند که متون تازهخریداریشده خود را بالا نگه داشته و آیات را برای اولین بار میخوانند. عدهای دیگر، نسخههای رایگان را به صورت آنلاین پیدا میکنند یا هنگام رانندگی به سمت محل کار، به قرائت آیات گوش میدهند. همه افرادی که قرآن را در تیکتاک میخوانند زن نیستند، اما اکثر مخاطبان را زنان تشکیل میدهند. در فضای BookTok# کاربران جمع میشوند تا درباره کتابها بحث کنند.
تفاوت شرایط ۱۱ سپتامبر با هفتم اکتبر
زارینا گروال، دانشیار دانشگاه ییل روی کتابی درباره کتاب مقدس اسلام و مدارای مذهبی در فرهنگ امریکایی کار میکند. او بر این باور است که مردم اغلب شروع به خواندن متون میکنند، به این امید که از جهانبینی خود حمایت کنند. او گفت که بروز چنین علاقهای در شبکه اجتماعی تیکتاک بیسابقه نیست. پس از ۱۱ سپتامبر هم قرآن به یکی از پرفروشترین کتابها تبدیل شد. با این تفاوت که در آن زمان بسیاری از امریکاییها این کتاب را با این هدف میخریدند تا تعصباتی را که در مورد اسلام داشتند و آن را دینی ذاتاً خشونتآمیز میدانستند، تأیید کنند. گروال میگوید: «تفاوت آن دوران و این روزها در این است که مردم برای درک هفتم اکتبر، به قرآن روی نمیآورند. آنها قرآن میخوانند تا مقاومت باورنکردنی، ایمان، قدرت اخلاقی و شخصیتی را که در فلسطینیان مسلمان میبینند، درک کنند.»
این چیزی است که نفرتاری مون، ۳۵ ساله اهل تامپای فلوریدا را وادار کرد تا قرآن همسرش را بردارد. مون خود را فردی معنوی میدانست و نه مذهبی و شوهرش را مسلمانی که اهل عمل نیست. او میگوید: «میخواستم ببینم چه چیزی باعث میشود مردم وقتی به مرگ خیره میشوند، خدا را صدا کنند. دیدن متون قرآن باعث شد توجهم به این کتاب جلب شود و من از لحاظ عاطفی به آن وابسته شدم.» به همین دلیل، مون تصمیم گرفت که شهادتین را بگوید. او میگوید: «نمیتوانم حسی که دارم را توضیح دهم، اما با خواندن قرآن حس آرامش دارم و احساس سبکی میکنم، مثل اینکه به چیزی برگشتم که همیشه وجود داشت و منتظر بازگشتم بود.»
میشا یوسف، نویسنده و مجری پادکست پاکستانی- امریکایی که به مطالعه تفاسیر مترقی قرآن میپردازد، از سال ۲۰۲۰ مجموعه اینستاگرامی باشگاه کتاب قرآن خود را راه انداخته است. یوسف معتقد است: «قرآن مملو از استعارههای طبیعت است و شما را تشویق میکند یک محیطبان باشید. قرآن همچنین این نگرش ضدمصرفگرایی را دارد؛ این حس که همه ما مباشر زمین هستیم که نباید با دنیا یا همنوعان رابطه استثماری برقرار کنیم.»
چان مالک هم به اسلام گروید
«سیلویا چان مالک» یکی دیگر از این افراد است، او پس از ۱۱ سپتامبر، در بحبوحه افزایش نفرت از مسلمانان و بیگانههراسی در رسانهها در مقطع کارشناسی ارشد تحصیل میکرد. مالک میگوید: «من بسیار علاقهمند بودم که ببینم چه اتفاقی میافتاد و آن را با تاریخ امریکاییهای ژاپنیتبار پس از واقعه پرل هاربر مقایسه کردم و شخصاً بررسی این موضوع را شروع و با مسلمانان واقعی ملاقات کردم و وقتی درباره اسلام تحقیق کردم، واقعاً شگفتزده شدم.» چان مالک هم به اسلام گروید. او اکنون دانشیار دانشگاه راتگرز است که تحقیقاتش بر تاریخ اسلام و اسلامهراسی در ایالاتمتحده متمرکز است. چان مالک میگوید: «من تجربه بسیار مشابهی با آنچه اکنون در تیکتاک اتفاق میافتد، داشتم و تعجب میکردم که چرا مسلمانیای که میشناختم، با آنچه در اخبار شنیدم، تفاوت داشت. من هرگز چنین گسست گستردهای بین ادراک عمومی و حقیقت را تجربه نکرده بودم.»
رایس با وجودی که در سایه ۱۱ سپتامبر بزرگ شده، اما اسلامهراسی و تبعیض علیه مسلمانان امریکا را نپذیرفته است. او میگوید: «به عنوان یک زن سیاهپوست، من عادت دارم که دولت امریکا کلیشههای مضری را منتشر کند که به برداشتهای نادرستی منجر میشود که افراد خارج از جامعه من درباره سیاهپوستان دارند. من هرگز کلیشههایی را که پس از ۱۱ سپتامبر در مورد جامعه مسلمانان منتشر شد، باور نکردم، اما زمانی که شروع به خواندن قرآن کردم، متوجه شدم آن باورهای غلط به نوعی حتی در من هم درونی شدهاند، چون تا پیش از این معتقد بودم اسلام تعالیم بسیار سختگیرانهای دارد.»
رایس، قرآن خواندن را با هدف ابراز همدردی با فلسطینیهای گرفتار در غزه آغاز کرد و اکنون، این کار به عنصر اصلی زندگی او تبدیل شده است. او تأکید دارد: «از دید من، مهم نیست که شما چه پیشینه مذهبی داشته باشید. شما میتوانید با یادگیری صمیمیترین بخشهای زندگی یک فرد که شامل ایمان او نیز میشود، همدلی را با او را افزایش دهید.»
منبع: گاردین