
محمد بابايي
همه چيز براي يك پيروزي بزرگ ديگر مقاومت در سوريه آماده شده است. نيروهاي دولتي و متحدانش خيلي زودتر از آنچه تصور ميشد حلقه محاصره ديرالزور را شكستند تا نه تنها به محاصره دردناك و تاريك اين شهر پايان دهند بلكه در شطرنج جنگ سوريه، ابتكار عمل را به دست بگيرند و مانع از اجراي طرح خطرناك امريكا براي ايجاد شكاف در محور مقاومت شوند.
منابع محلي سوريه عصر ديروز خبر دادند نيروهاي مقاومت به چند قدمي مناطقي در ديرالزور رسيدهاند كه در كنترل نيروهاي دولتي قرار دارد. در واقع داعش تابستان سال 2014 بر بخشهايي از استان ديرالزور از جمله مركز اين استان مسلط شد اما بخشهايي از شهر از جمله يك مركز نظامي بهرغم اينكه از همه طرف تحت محاصره داعش بودند هيچگاه تسليم نشدند. دولت سوريه در طول سه سال گذشته همواره از طريق پرتاب هوايي نيازهاي اوليه نظاميان و غيرنظاميان تحت محاصره را تأمين ميكرد. حالا با رسيدن نيروهاي دولتي به اين مناطق نيروهاي مقاومت به پيروزي بزرگي دست پيدا ميكنند. ناظران معتقدند صحنه پاياني جنگ سوريه در اين شهر رقم خواهد خورد؛ جايي كه آخرين پايگاه داعش پس از سقوط موصل و رقه محسوب ميشود.
همزمان با نزديك شدن نيروهاي متحد به ديرالزورْ منابع رسمي و محلي روحيه نيروهاي مردمي و دولتي در اين شهر را بسيار بالا اعلام كردند كه منتظر رسيدن نيروهاي همپيمان از سمت غرب هستند. «محمد ابراهيم السمره» استاندار ديرالزور اعلام كرد كه ساكنان غيور ديرالزور بيصبرانه منتظر شكست محاصرهاي هستند كه بيش از سه سال داعش آن را تحميل كرده است. السمره با بيان اينكه ساكنان ديرالزور پيروزهاي پياپي ارتش سوريه را در همه محورهاي درگيري در ريف ديرالزور دنبال ميكنند، تصريح كرد: شهر ديرالزور شامگاه يكشنبه شاهد خوشحالي و جشن همه مردم بود. وي تأكيد كرد: ساكنان ديرالزور شهيد دادند، تاريكي و كمبود مواد غذايي را تحمل كردند و در معرض حملات خمپارهاي قرار داشتند، ولي امروز با شادماني منتظر استقبال از ارتش سوريه هستند كه محاصره ديرالزور را خواهد شكست.
اهميت پيروزي ديرالزور تنها به شكست حصر داعش محدود نميشود، با اين دستاورد محور مقاومت علناً تلاشهاي امريكا را براي ايجاد شكاف در مرز عراق و سوريه را ناكام گذاشتند. ديرالزور مابين تنف در جنوب و رقه در شمال قرار دارد. امريكاييها قصد داشتند از طريق پيشروي همزمان از شمال و جنوب به ديرالزور برسند تا بتوانند مرزهاي عراق و سوريه را از هم جدا كنند. تلاش امريكاييها پيش از اين در التنف علناً به در بسته خورده بود و در همين حال گزارشهاي منتشر شده حاكي از اختلاف جدي بين كردها و عربهاي متحد امريكاست؛ مسئلهاي كه باعث ميشود پيشروي امريكا از سمت شمال نيز با چالش مواجه شود. حالا با تسلط نيروهاي دولتي سوريه بر ديرالزور اين طرح امريكا بيش از پيش با شكست مواجه شده است. امريكاييها ميگويند ايران تلاش دارد يك مسير زميني از مرزهاي غربي خود تا سواحل مديترانه ايجاد كند و علناً ميگويند هدف از استقرار نيروهاي خود در مناطق شرقي سوريه جلوگيري از تحقق اين مسير زميني است.
ناظران معتقدند اين نگراني بيش از اينكه امريكايي باشد اسرائيلي است و تلآويو واشنگتن را تحت فشار قرار داده تا اين سياست را پيش ببرد. مسعود اسداللهي كارشناس مسائل منطقه به «جوان» گفت:
«در درجه اول بايد عنوان شود نگراني و مخالفت با اين طرح در اصل از سوي اسرائيل است و امريكا به نيابت از اسرائيل اين نگراني را اعلام ميكند. اگر اين كريدور شكل بگيرد كه البته تا امروز بسياري از مقدماتش فراهم شده، تهران به راحتي ميتواند به بيروت از طريق زمين دسترسي داشته باشد. در حال حاضر ارتباط ايران با سوريه و لبنان هوايي است كه راه تضمينشدهاي محسوب نميشود.
براين اساس شكست داعش و تروريستها در شرق سوريه و كشور عراق ميتواند بر سرعت عملياتي شدن اين طرح بيفزايد.» ناظران معتقدند محور مقاومت در حالي به اين دستاوردهاي تاريخي دست پيدا ميكند كه اساساً جنگ سوريه براي تضعيف و از بين بردن اين محور برنامهريزي و اجرا شد اما پس از گذشت شش سال اين جنگ نتايج معكوس براي طراحان داشت. شارمين نرواني كارشناس مسائل ژئوپلتيك غرب آسيا به «جوان» گفت:
«چند سال قبل تلآويو فكر ميكرد تغيير نظامي در سوريه باعث بركناري رئيسجمهور بشار اسد خواهد شد و محور مقاومت را از وسط نصف خواهد كرد. اما امروز تمامي اعضاي ناتو و شوراي همكاري خليج فارس در حال قبول شكست خود هستند. اسد قرار نيست جايي برود و تمامي نيروهاي مقاومت در مرزهاي اسرائيل و سوريه اردو زدهاند. نيروهاي مقاومت در جنگ آبديده شدهاند و هم اكنون تجربه گرانبهايي در اجراي عملياتهاي مشترك در موقعيتهاي سخت دارند و البته كه اسرائيل ترسيده است. حزبالله و سپاه پاسداران ايران - تحت پوشش روسيه - در حال نظارت بر آتشبس هستند كه تنها چند كيلومتر با آنها فاصله دارد. براي اسرائيليها هيچگاه قابل تصور نبود كه تلاشهاي آنها براي حمايت از حملات تفكيري تا اين حد نتيجه معكوس داشته باشد. نه امريكاييها در واشنگتن و نه روسها در سوجي قادر نبودند اين نگرانيهاي اسرائيل را رفع كنند. بنابرين تلآويو تلاش ميكند خود كنترل اوضاع را به دست گيرد و از طريق تهديد كردن! ايرانيان و متحدانشان را مجبور كند از سوريه بيرون بروند.»
پيروزيهاي ميداني مقاومت به نظر ميرسد تأثير خود را بر تصميمگيريهاي دولتهاي حامي گروه مسلح گذاشته است. رسانههاي انگليسي گزارش دادند دولت اين كشور به يك برنامه آموزش و تسليح شورشيان سوري پايان داده است. اين تصميم انگليس چند هفته پس از آن صورت ميگيرد كه منابع خبري اعلام كردند دونالد ترامپ دستور داده برنامه سيا براي كمك به شورشيان سوري متوقف شود. اين تحولات سياسي و ميداني باعث شده ناظران حتي آنهايي كه طرفدار مخالفان محسوب ميشوند به پيروزي مقاومت در سوريه اذعان كنند. چندي پيش رابرت فورد سفير سابق امريكا در دمشق با پيشبيني اينكه نيروهاي دولتي بر ديرالزور مسلط خواهند شد به معارضان توصيه كرد شكست را بپذيرند چراكه هيچ ابزار نظامي و ديپلماتيكي براي بركناري اسد ندارند.
نماينده ويژه پوتين با شمخاني ديدار ميكند
الكساندر لاورنتيف نماينده ويژه رئيسجمهور روسيه در امور سوريه بعدازظهر سهشنبه با علي شمخاني دبير شوراي عالي امنيت ملي كشورمان ديدار و گفتوگو خواهد كرد. در اين ملاقات مواضع دولتهاي درگير بحران سوريه، روند آتشبس و توافقات صورت گرفته و همچنين آخرين تحولات در زمينه رويارويي با گروههاي تروريستى مورد بحث و بررسي قرار خواهد گرفت. هدف از انجام اين سفر، گفتوگو و رايزني به منظور پيشبرد ابتكارات مشترك سياسي، نظامي و امنيتي است.