
امروز سومين روزي است كه اجراي مناطق امن بر اساس توافق آستانه در سوريه اجرا ميشود كه با موفقيت نسبي همراه بوده و گزارشها حاكي از آن است كه در اين مناطق خشونتها به صورت قابل توجهي كاهش يافته است، هر چند به دليل شرايط پيچيده داخلي، منطقهاي و بينالمللي بحران سوريه، ناظران هر لحظه احتمال نقض اين توافق را ميدهند.
وزارت دفاع روسيه روز يك شنبه اعلام كرد اجراي آتشبس در مناطق كاهش تنش در سوريه با موفقيت همراه بوده و ثبات را به اين مناطق آورده است. منابع نزديك به مخالفان نيز تأييد كردند با اجرايي شدن توافق آستانه خشونتها در مناطق مورد توافق كاهش يافته است. رامي عبد الرحمان، رئيس گروه موسوم به «ديدهبان حقوق بشر سوريه» اعلام كرد كه خشونتها در مناطق مذكور به چند درگيري و بمباران در استان حماه، دمشق و حلب محدود شد. تفاهمنامه مربوط به ايجاد چهار منطقه امن در سوريه توسط سه كشور «ضامن صلح» روسيه، ايران و تركيه، در جريان دور اخير مذاكرات بين سوريها در آستانه به امضاي طرفين رسيده و از نيمه شب ششم ماه مه به اجرا گذاشته شد. مناطق كاهش تنش در استانهاي ادلب و بخشهايي از استانهاي لاذقيه، حماه و حلب كه تحت كنترل گروههاي مسلح مخالف قرار دارند، مناطق شمالي استان حمص، شرق منطقه گوتا و مناطق جنوبي سوريه در مجاورت كشور اردن تعيين شدهاند. با توجه به سرنوشت توافقهاي قبلي و همچنين تعداد زياد بازيگران دخيل در جنگ سوريه ناظران نسبت به موفقيت توافق جديد با احتياط حرف ميزنند. روسيه تلاشهاي ديپلماتيك زيادي را به كار گرفته تا حاميان خارجي گروههاي مسلح را متقاعد كند نسبت به توافق آستانه و كاهش خشونتها در سوريه رويكرد سازندهاي در پيش بگيرند. امريكاييها پيامهاي متفاوتي ارسال كردهاند در حالي كه وزارت خارجه اين كشور با صدور بيانيهاي از توافق آستانه حمايت كرد اما بعداً مقامات اين كشور اعلام كردند تفسير روسيه را از اين توافق قبول ندارند. مسكو اعلام كرد با اجرايي شدن توافق آستانه پرواز هواپيماهاي نظامي بهويژه جنگندههاي امريكايي در حريم هوايي مناطق مورد نظر ممنوع است. ريابكوف در واكنش به ادعاي پنتاگون درباره بيخبري از اطلاعات مرتبط با ممنوعيت پرواز جنگندههاي امريكايي در مناطق كاهش تنش در سوريه گفت: امريكا تمامي اطلاعات مرتبط با اين موضوع را دارد. «سرگئي ريابكوف» معاون وزير خارجه روسيه در مصاحبهاي با خبرگزاري اسپوتنيك اعلام كرد كه روسيه و ساير كشورهاي متعهد به توافقنامه مناطق كاهش تنش در سوريه تمامي اطلاعات مربوط به آن را در اختيار امريكا قرار دادهاند. اظهارات «سرگئي ريابكوف» در واكنش به سخنان روز گذشته «جِف دِيويس» سخنگوي وزارت دفاع امريكا (پنتاگون) است كه مدعي شده بود ارتش روسيه اطلاعات مرتبط با ممنوعيت پروازهاي جنگندههاي امريكايي در مناطق كاهش تنش در غرب سوريه را در اختيار پنتاگون قرار نداده است!
اما به نظر ميرسد آلمان رويكرد مثبتي در رابطه با اين توافق اتخاذ كرده است. وزارت امور خارجه آلمان با صدور بيانيهاي از توافق ايران، روسيه و تركيه براي ايجاد مناطق كاهش تنش در سوريه استقبال كرد و آن را اولين گام براي برقراري موفقيتآميز آتشبس در سراسر سوريه برشمرد. وزارت امور خارجه آلمان آورده است: «اگر در روزها و هفتههاي آينده تلاشها براي توقف جنگ در چهار منطقه سوريه كه به شدت درگير جنگ هستند به موفقيت بينجامد، اين اتفاق يك پيام مهم را منتقل خواهد كرد، هرچند اين امر تنها ميتواند اولين گام در جهت برقراري موفقيتآميز آتشبس در تمام سوريه باشد.» پوتين قبل از نشست آستانه در شهر سوجي با آنگلا مركل صدر اعظم آلمان ديدار و درباره طرح جديد روسيه براي سوريه گفتوگو كرد. در همين حال، معاون نخست وزير تركيه در سخناني گفت كه ايجاد منطقه عاري از درگيري در سوريه نتيجه نشست نمايندگان آنكارا، مسكو و تهران در نشست آستانه است. نعمان كورتولموش، معاون نخست وزير تركيه گفت: دستيابي به توافق بر سر ايجاد منطقه عاري از درگيري در سوريه در يك لحظه اتفاق نيفتاده بلكه نتيجه نشست آستانه است كه با مشاركت كشورهاي تركيه، روسيه و ايران برگزار شد.