جوان آنلاین: دیروز پس از اینکه سیدعباس عراقچی بار دیگر بر مذاکره تحت شرایط ارعاب خط بطلان کشید و از تداوم مذاکره با اروپایی‌ها و نیز چین و روسیه در شرایط توأم با احترام متقابل خبر داد، سخنگوی وزارت خارجه نیز در سایه اشاره به برگزاری دور جدید گفتوگوها تا پایان سال جاری، تصریح کرد که نه تنها توجیهی برای فعال شدن مکانیسم ماشه وجود ندارد بلکه اروپا هم با آگاهی از پیامد‌های استفاده از این ساز وکار، در مسیر این جمع‌بندی قرار دارد که مکانیسم ماشه ابزاری نیست که بتوان با به کارگیری آن از تهران امتیاز گرفت.
دونالد ترامپ که کشورش دیگر عضوی از برجام نیست، از زمان تصدی مجدد قدرت در امریکا از یک سو بر مذاکره با تهران و از سوی دیگر بر اعمال فشار هرچه بیشتر بر ایران سخن می‌گوید و به تازگی نیز موضوع ارسال نامه‌ای برای ایران و اشاره تلویحی به اقدام علیه ایران را به موضوعی داغ تبدیل کرده است. در این بین، نیم‌نگاهی به مکانیسم ماشه و امکان بازگرداندن تحریم‌ها، طرف امریکایی را به این باور رسانده که در اعمال فشار بر ایران از مسیر اعمال نفوذ بر اروپایی‌ها دست برتر را دارد. این در حالی است که مقامات ایران به عناوین مختلف، تن دادن ایران به خواسته‌های ظالمانه غرب را رد کرده‌اند و بر اجرایی شدن راهکار‌های دیپلماتیک تأکید دارند. وزیر خارجه ایران، دیروز با انتشار مطلبی در صفحه مجازی خود ضمن تأکید مجدد بر صلح‌آمیز بودن برنامه هسته‌ای ایران و رد مقوله‌ای تحت عنوان «نظامی‌سازی بالقوه» گفت: «ما تحت فشار و ارعاب مذاکره نخواهیم کرد. ما چنین مذاکره‌ای را حتی قابل بررسی هم نمی‌دانیم، موضوع آن هر چه می‌خواهد باشد. مذاکره با قلدری و دستور دادن متفاوت است.» وزیر خارجه ایران گفت: «ما اکنون با سه کشور اروپایی - و به طور جداگانه با روسیه و چین - در شرایط برابر و احترام متقابل در حال رایزنی هستیم. هدف بررسی راه‌هایی است برای ایجاد اعتماد بیشتر و شفافیت بیشتر در مورد برنامه انرژی هسته‌ای ایران در ازای لغو تحریم‌های غیرقانونی.» عراقچی خاطرنشان کرد: «در گذشته، امریکا هرگاه در گفتمان خود با ایران با احترام برخورد کرده متقابلاً از احترام برخوردار شده است و هر زمان که موضع تهدید اتخاذ کرده با مقابله ایران مواجه شده است. هر عملی را اجباراً عکس‌العملی است.»
آژانس سفسطه می‌کند
به گزارش خبرنگار جوان، اسماعیل بقایی نیز روز دوشنبه در نشست هفتگی با خبرنگاران به صراحت اعلام کرد که ایران نامه‌ای از ترامپ دریافت نکرده و تصریح کرد که استفاده از دوگانه جنگ یا مذاکره نشان‌دهنده عدم جدیت در مورد مذاکره و گفتوگو است. ضمن اینکه تهدید استفاده از زور طبق تمام موازین و حقوق بین‌المللی ممنوع است. بقایی با بیان اینکه «واکنش ملت ایران طی این سال‌ها در برابر این تهدیدها، مقاومت و ایستادگی در پیشبرد اهداف خود بوده است»، گفت: «این‌گونه اظهارنظر‌ها نشان می‌دهد که ماهیت سیاستمداران امریکا، ماهیت قلدرمآبانه، قانون‌شکنانه و بی‌توجهی به موازین حقوق بین‌الملل است. مذاکره تحت فشار و تهدید بی‌معناست.» سخنگوی وزارت خارجه در بخش دیگری از این نشست در پاسخ به سؤالی در ارتباط با اینکه آیا در جریان گفتوگو با اروپایی‌ها در ارتباط با موضوع مکانیسم ماشه و تلاش برای قانع کردن آنها جهت اینکه از این مکانیسم استفاده نکنند، صحبت شده است، گفت: «ما هیچ توجیهی برای فعال شدن مکانیسم ماشه نمی‌بینیم و فکر می‌کنیم طرف‌های مقابل نیز در حال رسیدن به این جمع‌بندی هستند که این موضوع چیزی نیست که از طریق آن به عنوان یک ابزار بخواهند امتیاز بگیرند و نسبت به تبعات هرگونه استفاده از چنین سازوکاری آگاهی دارند.» بقایی همچنین در مورد ادامه گفت‌و‌گو‌های ایران و اروپا توضیح داد: «احتمالاً دور جدید این گفتوگوها در اواخر اسفندماه قبل از پایان سال شمسی برگزار خواهد شد. احتمالاً سطح این گفتوگوها کارشناسی خواهد بود.»
سخنگوی وزارت خارجه در پاسخ به سؤالی درباره صحبت‌های هفته گذشته رافائل گروسی علیه ایران در نشست شورای حکام اظهار کرد: «متأسف هستیم که مدیرکل آژانس برخی از اظهارات را که مبنای فنی ندارد و بیشتر جنبه سیاسی دارد، تکرار می‌کند.» وی ادامه داد: این رویکرد جز اینکه به پاره‌ای از التهاب‌ها دامن بزند، اثری ندارد و جایگاه فنی آژانس را هم زیر سؤال می‌برد و در واقع این نوع صحبت‌ها نوعی سفسطه است.» بقایی ادامه داد: «اولاً طبق معاهده منع اشاره هسته‌ای هیچ محدودیتی در رابطه با بحث غنی‌سازی وجود ندارد، محدودیت مشخص پایبندی کشور‌ها نسبت به تعهدات‌شان است و اینکه اگر غنی‌سازی را افزایش می‌دهند، متناسب با آن بازرسی‌ها هم افزایش پیدا کند، این چیزی است که ما به آن پایبند بودیم و خود آژانس نسبت به آن معترف است.»
ایران با حاکمیت مستقل موضع‌گیری می‌کند
چهره‌های دیپلماتیک روس هم درباره آینده مذاکره با ایران و مسئله هسته‌ای موضع‌گیری کرده‌اند. ماریا زاخارووا، سخنگوی وزارت خارجه روسیه در گفتوگو با روزنامه صهیونیستی هاآرتص، رویکردی مشابه به توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ ایران برجام را محتمل دانست و در پاسخ به این سؤال که آیا روسیه از نفوذ خود برای کاهش یا توقف برنامه هسته‌ای ایران استفاده می‌کند، تأکید کرد: «ایران قصد تولید سلاح‌های هسته‌ای ندارد و تنها به انرژی هسته‌ای برای اهداف غیرنظامی علاقه‌مند است.» وی افزود: «برای کاهش تنش و یافتن راه‌حل‌های پایدار که امکان دستیابی به توافقی مؤثر و بلندمدت را فراهم می‌کند، آماده نزدیک‌ترین همکاری با تهران و سایر طرف‌های درگیر هستیم.» دیمیتری پسکوف، سخنگوی کاخ کرملین هم در جمع خبرنگاران در پاسخ به سؤالی در این باره گفت: «ایران به دنبال مذاکرات سازنده مبتنی بر احترام دوجانبه است. مسلماً، ما به سهم خود، هر کاری که ممکن و از دست‌مان ساخته باشد برای حل‌وفصل صلح‌آمیز این مسئله انجام می‌دهیم.» پسکوف از مذاکرات فشرده پیش رو سخن گفت و افزود که ایران کشوری با حاکمیت مستقل است که می‌تواند موضع خود را در زمینه مسائل سیاست خارجی، به طور مستقل، مشخص کند. همچنین، میخائیل اولیانوف در گفتوگو با نشریه «ایزوستیا» به مذاکرات سال‌های ۲۰۲۱ تا ۲۰۲۲ برای احیای توافق هسته‌ای اشاره کرد و افزود: «اکنون، پس از سه سال، شرایط تغییر کرده است. برجام همچنان در وضعیت نیمه‌تعلیق قرار دارد و علاوه بر این، تاریخ انقضای آن (قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل متحد) در ۱۸ اکتبر سال جاری (۲۰۲۵) فرا می‌رسد.» اولیانوف گفت: «در حال حاضر، جایگزینی برای این توافق وجود ندارد. بنابراین، احتمالاً بحث بر سر یک توافق اصلاح‌شده مطرح خواهد شد. این دیپلمات روس بیان کرد: «ایران همچنان توافقنامه پادمان با آژانس را به‌درستی اجرا می‌کند و همچنان کشوری است که بیشترین میزان بازرسی‌های آژانس را تجربه کرده است.»
