دستاوردهای حوزه سلامت در دوران بعد از انقلاب نسبت به قبل از آن قابلمقایسه نیست و این دستاوردها آنچنان محسوس است که حتی دشمنان و بدخواهان نظام و انقلاب هم دیگر به این حوزهها ورود پیدا نمیکنند تا مبادا حرفی از وضعیت اسفبار سلامت در بخشهای گوناگون در دوران قبل از انقلاب به میان بیاید و روشن شود در دوران رژیم ستمشاهی مردم کشورمان در چه شرایط سختی بودهاند.
نگاهی گذرا به آمارها نشان میدهد بعد از انقلاب اسلامی از ۵۵سال به ۲/۷۶ سال رسیدهاست و تاکنون ۲۱ سال متوسط عمر ایران افزایش داشتهاست.
در دوران قبل از انقلاب ۳۰ درصد پزشکان ایران وارداتی از بنگلادش، فیلیپین، هند و پاکستان بودند، اما امروز از ۵۳ کشور جهان برای درمان به ایران میآیند و در ۲۷ رشته تخصص تربیت میکنیم. در حال حاضر در ۱۹هزارو۷۳۹ روستای کشور ۳۵ هزار بهورز به عنوان پیشگامان نظام سلامت فعالیت میکنند، در حالی که قبل از انقلاب تعداد خانههای بهداشت فقط در هزارو۵۰۰ روستا بودهاست. با اجرای طرح واکسیناسیون ملی فلج اطفال به همت بسیجیان و پوشش ۹۵درصدی این واکسیناسیون تاکنون فلج اطفال از کشور ریشه کن شد، در حالی که کشورهای همسایه هیچ کدام نتوانستند به چنین دستاوردی برسند.
در سال ۵۷ صرفاً با هفت دانشکده پزشکی ۷۰۰ دانشجو داشتیم، در حالی که حاضر با ۴۷ دانشگاه، ۱۸۰ هزار دانشجوی پزشکی مشغول تحصیل هستند و اعضای هیئت علمی با ۱۱هزار عضو هیئت علمی ۱۶ برابر دانشجویان آن زمان هستند.
امروز ایران جزو کشورهای برتر جراحی قلب در دنیاست و جزو معدود کشورهایی است که عمل پیوند قلب در آن صورت میگیرد. ۱۴۰عمل پیوند قلب در کشور در کارنامه درخشان جراحی قلب در ایران و جهان است.
بانک قرنیه در جمهوری اسلامی یکی از بهترین بانکهای قرنیه دنیا است و ظرف ۲۴ساعت قرنیه موردنظر بیمار آماده میشود. پزشکان متخصص قبل از انقلاب ۷هزار نفر بوده که به ۷۲هزار نفر رسیدهاست. طبق گزارش سازمان بهداشت جهانی بین ۸۰ تا ۹۴ درصد از جمعیت ایران دسترسی به داروهای ضروری را دارند و ما توانستهایم بیماریهای عفونی مالاریا، سل و وبا در ایران کنترل کنیم.
قطع به یقین اینها دستاوردهای کمی نیست و نشان از آن دارد که در مسیر صحیحی قرار داریم و توانستهایم کشورمان را در میان کشورهای گوناگون در رشتههای مختلف و حوزههای متفاوت علمی مطرح کنیم و حتی در برخی از حوزهها به جایگاه مرجعیت علمی برسیم. با تمام اینها، اما هر دستاوردی در هر حوزهای که باشد، نیازمند پایش است تا مبادا از دست برود!
سلامت این روزهای کشور هم نیازمند پایش و حتی در برخی ا زموارد نیازمند اصلاحاتی است. واقعیت این است که نظام شبکه بهداشتی که یک زمانی نقطه قوت ما بود و حتی از امریکا برای الگوبرداری از نظام شبکه بهداشتی به کشورمان آمدهبودند، حالا دیگر کارایی قدیم را ندارد. سهم سلامت از جیدیپی از ۸ درصد به ۴ درصد کاهش یافته و ۵۰ درصد کمتر شده و با وجود تولید ۹۸ درصدی داروهای مورد نیاز در داخل کشور، هنوز چیزی نزدیک به ۵۰ درصد از مواد اولیه دارویی وارداتی است و گرانی ارز و برخی ارتباطات پشتپرده و رانت و نشتی شبکه توزیع دارو موجبشده با کمبود و گرانی دارو مواجه شویم. همچنان که مقاومتها برای اجرای نظام ارجاع و پزشک خانواده و هزینههای کلانی که بابت خدمات پاراکلینیک و خدمات آزمایشگاهی و دیگر خدمات تشخیصی غیرضرور صرف میشود موجبشده تا چیزی برای بهداشت و نگاه پیشگیرانه در بساطمان باقی نماند و در این حوزه به چالش دچار شویم. به همین خاطر هم پیشبینی میشود سال آینده برای حوزه سلامت سال سختی باشد و دود این سختی به چشم بیماران میرود. آن هم در شرایطی که بنا به تأکید رهبر معظم انقلاب باید کاری کنیم که بیمار به جز درد و رنج بیماری هیچ درد دیگری نکشد.
با تمام اینها نگاهی به مسیری که تاکنون پیمودهایم نشاندهنده آن است که اگر سیاستگذاران و دولتمردان اراده کنند، مردم مانند همیشه پای کار هستند و میتوان مسیر پیموده شده را مانند سالهای گذشته با قدرت و قوت پیش گرفت و ادامه داد و به جایگاه نخست سلامت در منطقه دست یافت.
در گام دوم انقلاب باید هوشیارتر بود و حساب شدهتر گام برداشت و دقت کرد دستاوردهایی که در حوزههای مختلف به خصوص حوزه سلامت داشتهایم، ارزان به دست نیامدهاند؛ پس باید آنها را پاس بداریم.