جوان آنلاین: مقامهای دولت وابسته به تحریرالشام در سوریه میگویند که یک کمیته مقدماتی برای کنفرانس گفتوگوی ملی سوریه تشکیل خواهد شد، ولی با تداوم سرکوب مخالفان دولت جدید انتقالی و شکاف در داخل گروههای ریز و درشت تحریرالشام، به نظر میرسد، تنشها در میان معارضان سابق، رو به تشدید شدن است. در یک مورد، عناصر وابسته به تحریرالشام مانع سخنرانی هیثم المالح، از معارضان سابقهدار و سرشناس در مسجد اموی شدند.
به گزارش «جوان»، به تازگی ویدئویی در شبکههای اجتماعی منتشر شده که در آن برخی عناصر وابسته هیئت تحریرالشام، مانع سخنرانی هیثم المالح از معارضان قدیمی سوری معروف به «شیخ فقها» بر بالای منبر مسجد اموی در دمشق شدهاند. ویدئو ظاهراً مربوط به روز جمعه قبل است و شاهدان گفتهاند هیثم المالح در حالی که در حال سخنرانی بوده، یک خادم مسجد اموی و فرد دیگری که مشخص نیست چه کسی است، مانع سخنرانی او شدهاند. المالح ۹۳ ساله، یکی از معارضان سرشناس سوری، مخالف حکومت بشار اسد و فعال حقوق بشری است که چندین بار در حکومت قبلی سوریه به زندان افتاده و اغلب در زمره معارضان لیبرال در سوریه جای میگیرد. او در سپتامبر ۲۰۱۵ در گفتگو با العربیالیوم گفته بود که اگر مخیر به انتخاب بین داعش و حکومت اسد باشد، داعش را انتخاب خواهد کرد، ولی حالا با تشکیل دولت انتقالی، عناصری از تحریرالشام که یک گروه چتر دربرگیرنده دهها گروه کوچکتر است، مانع سخنرانی او شدهاند. عبدالرحمن علاف، وکیل دادگستری با توصیف اتفاقی که برای المالح افتاده «وضعیت سوریه را مستلزم صبر و حوصله» دانسته و برخی دیگر این اتفاق را محکوم کردهاند، ولی خود المالح در پستی نوشته که از بازگشتش به سوریه فقط ۱۰ روز گذشته و طی همین مدت هم در انتظار تعمیر خانهاش، در یک هتل اقامت کرده و حالا بعد از اتفاقی که بر منبر مسجد اموی افتاد، بهتر آن نیست به آلمان برگردد، «کشوری که به من اقامت اعطا کرد و زندگی را برایم تضمین کرد که در آن نیازی به کسی ندارم که چیزی به من بدهد؟»
دعوتنامه برای کنفرانس گفتوگوی ملی
منابع سوری دیروز در گفتگو با الجزیره از تصمیم دولت جدید سوریه برای تشکیل کمیته مقدماتی کنفرانس گفتوگوی ملی سوریه خبر دادهاند که بر اساس آن، دعوتنامهها، جزئیات جلسات و تاریخ برگزاری آن در حال سازماندهی است و تعداد شرکتکنندگان در کنفرانس از هزار نفر بیشتر خواهد بود ولی اتفاقی که جمعه در جریان سخنرانی هیثم المالح افتاد و بحثهایی که بر سر آن درگرفته، نشانه یک شکاف رو به گسترش میان گروههایی است که ۲۵ روز قبل بشار اسد را کنار زدند. پیش از این، انتشار یک ویدئو از محمد الجولانی، رهبر تحریرالشام که در آن او از یک زن جوان میخواهد تا موهایش را بپوشاند نیز باعث بحثهایی در میان معارضان سوری شده بود که حالا در دمشق حاکم هستند. لیا خیرالله، دختر سوری که الجولانی از او خواسته بود موهایش را بپوشاند، گفته که از این درخواست اذیت نشده و الجولانی با «روشنی ملایم و پدرانه» با او برخورد کرده ولی لیبرالها در سوریه، برخورد الجولانی را نگرانکننده دانستند که در آینده میتواند منجر به الزام همه زنان به داشتن حجاب یا روسری شود، چیزی که دستکم در سوریه دوره اسد مسئله جدی تلقی نمیشد. در حالی که به نوشته بیبیسی، برخی مفسران درباره قدرتگیری «افراطیگرایان» هشدار دادند و برخی دیگر هم «اجبار کردن یک زن آزاد» به اتخاذ نگاه محافظهکارانه را محکوم کردند، اسلامگراترهای سوری، در تلگرام از الجولانی به خاطر رضایت به عکس گرفتن کنار یک زن جوان انتقاد کردند وحتی برخی، برای خانم خیرالله، از لفظ «متبرج» استفاده کردند. رون زلین، عضو ارشد مؤسسه واشینگتن معتقد است در حالی که جولانی و نیروهایش ممکن است بسیار لیبرالتر از داعش یا طالبان باشند، ولی در قلب یک گروه مسلح مستبد باقی میمانند.
۳ گسل رو به رشد
دولت انتقالی سوریه دیروز در تصمیمی «عایشه الدبس» را بهعنوان مسئول دفتر امور زنان این کشور منصوب کرد و «میساء صابرین» به عنوان رئیس موقت بانک مرکزی سوریه منصوب شد، نخستین زنی که به این سمت منصوب میشود. تا اینجای کار، الجولانی که حالا بیشتر ترجیح میدهد از نام «احمد الشرع» برایش استفاده کنند، چهرهای میانهرو از خود نشان داده، با چهرهای آراسته در محافل ظاهراً میشود و از حکومت فراگیر صحبت میکند، ولی اتفاق مسجد اموی نشان داد که اعتراضات به جولانی، از درون گروه تحریرالشام که برآورد میشود نزدیک به ۴۰ گروه ریز و درشت را در خود جای داده، ظرف هفتههای آینده بیشتر خواهد شد. یک جبهه درگیری احتمالاً مربوط به یاران سابق جولانی خواهد بود که به تلاشهای او برای نشان دادن یک چهره میانه رو، واکنش نشان خواهند داد. شبکههای اجتماعی طی روزهای اخیر، مملو از ویدئوهایی بوده که یاران سابق الجولانی، نشانههایی از تلاش برای برقراری یک حکومت سلفی به شیوهای نزدیک به داعش از خود بروز میدهند. یک جبهه دیگر، در داخل تحریرالشام میان کسانی به وجود خواهد آمد که روند کنونی را دموکراتیک نمیدانند. الجولانی در مصاحبه روز یکشنبه خود با شبکه العربیه مدعی شد که نوشتن قانون اساسی جدید سوریه به سه سال و برگزاری انتخابات ریاست جمهوری به چهار سال زمان نیاز دارد، چیزی که به نظر میرسد با واکنش روبهرو شود. مصطفی بکری یک نماینده پارلمان مصر میگوید: «الجولانی خیلی زود دیکتاتوری خود را نشان داد. سوریه باید برای سه سال بدون قانون اساسی باقی بماند.» جبهه سوم، حکومت جدید و اقلیتها است. تصاویر روزانهای که از اعتراضات علویان در شهرهای حمص، حماه و برخی دیگر از شهرهای سوریه منتشر شده، حالا میرود تا یک ساختار سازمانیافتهتر به خود بگیرد. منابع سوری به شبکه المعلومه گفتهاند که بعد از ارتکاب جنایات مختلف و تجاوزات گسترده عناصر وابسته به الجولانی و خلف وعدههای او در قبال نیروهای امنیتی و ارتش این کشور و کشتار تعداد زیادی از آنها سه دسته از نیروهای مقاومت در سوریه تشکیل شدند.