جوان آنلاین: جشنواره بین‌المللی فارابی برای تشویق و تکریم محقق‌هاست. جشنواره‌ها نهاد‌هایی برای معرفی علم و ترویج عمومی علم هستند تا اصحاب علوم انسانی کارشان دیده و ارج نهاده شود و به تحقیق و پژوهش‌ترغیب شوند.
به گزارش «جوان»، آیین اختتامیه پانزدهمین دوره جشنواره بین‌المللی فارابی با معرفی برگزیدگان این رویداد روز گذشته در سالن اجلاس سران برگزار شد. دکتر حسین سیمایی‌صراف، وزیر علوم، تحقیقات و فناوری در ابتدای این برنامه گفت: جشنواره بین‌المللی فارابی برای تشویق و تکریم محقق‌هاست. جشنواره‌ها نهاد‌هایی برای معرفی علم و ترویج عمومی علم هستند تا اصحاب علوم انسانی کارشان دیده و ارج نهاده شود و به تحقیق و پژوهش ترغیب شوند.
توسعه عادلانه و پایدار با توسعه علمی
وی در ادامه افزود: ما در حوزه دانشگاه، استادان زیادی را دیده‌ایم؛ واقعیت این است که نباید انتظار داشت این وظیفه را روی زمین بگذاریم و به محقق بگوییم به ما کاری نداشته باشد و راه خود را برود. بخش نامطلوبی از وضعیت عمومی کشور مشکلات معیشتی است. دانشجویان، طلاب و اساتید میل فراوانی به تحقیق دارند تا در علم متمرکز باشند. این معضل عمومی راهکار وزاتخانه‌ای ندارد، با وجود این جشنواره حمایت، ایده و فضای رقابتی ایجاد و سعی می‌کند نشاط را در تحقیقات علوم انسانی بیشتر کند و توسعه عمیق همه‌جانبه، موزون، عادلانه و پایدار منوط به توسعه علمی است. در این میان جهت‌دهی تفسیر جهان آینده‌پژوهی بر فهم مسئله برعهده علوم انسانی است.
دکتر سیمایی‌صراف خاطرنشان کرد: عدالت، آزادی، استقلال، حق تعیین سرنوشت جمهوریت، سازگاری و اخلاق جملگی از محصولات علوم انسانی هستند. بخش بزرگی از نظام مسائل ما در گرو توجه به جریان آزاد علوم انسانی و البته باور به علم است. در کشور به این باور نرسیده‌ایم که علوم انسانی زمینه‌ساز توسعه و حلال مشکلات است. به تعبیر «دکتر اردکانی» که می‌گویند علوم انسانی زمینه نان و آب را فراهم می‌کند. اگر امروز بشر در آرامش است به غیر از جنایت در خاورمیانه، محصول تلاش علوم انسانی است.
وزیر علوم، تحقیقات و فناوری گفت: فارابی بزرگ تلاش کرد فلسفه را به سیاست نزدیک کند تا جامعه معنای سعادت و خوشبختی را بچشد. امروز علوم انسانی برای بحران‌های علوم اجتماعی، آسیب اجتماعی برای تورم، پوشش، شکاف دولت برای قوانین دست و پاگیر و برای بوروکراسی پیچیده مانع سرعت در تحولات و برای دولت فربه درمان دارد، اما آیا این اعتقاد بین مدیران ما وجود دارد؟ آیا مدیران تنها متکی به تجربه خود هستند و تصمیمات بدون پشتوانه علمی اتخاذ می‌کنند؟
جامعه در حال فقیر شدن به وفاق نمی‌رسد
دکتر سیمایی‌صراف اظهار داشت: جامعه در حال فقیر شدن نمی‌تواند به وفاق برسد. کشور می‌تواند ثروتمند باشد، اما توان حل مسئله را از دست داده و توسعه نیافته است. یکی از آموزه علوم انسانی فهم به‌موقع پایان یک سیاست است. همانطور که قوانین پایانی دارد، سیاست‌ها هم پایان دارد. در همه دنیا پایان سیاست‌ها سالانه صورت می‌گیرد. حکمرانی پویا وقتی سیاست به او سیلی بزند به سیاست نادرست مهر پایان می‌زند. خوب است مؤسسات پژوهشی مأمور شوند و با اجرای پژوهشی در مسائل مختلف نمره بدهند، حدنصاب تعیین کنند و اگر نمره کمتر بود، سیاست‌گذاران و سیاستمداران در سیاست‌های خود تجدیدنظر کنند. بدانیم ناکامی سیاست عار نیست، اصرا بر سیاست ناکام، عار است.
وزیر علوم، تحقیقات و فناوری گفت: پژوهش علوم انسانی اکنون پایان بسیاری از سیاست‌ها را به ما اعلام می‌کند. باید شنوا باشیم و صدای رسا را بشنویم. ما باید حکمرانی علم را بشنویم. ناگفته نماند که علوم انسانی از آسیب در امان نمانده است و رشته‌ها و پژوهش‌های علوم انسانی باید آسیب‌شناسی و متناسب سیاست‌گذاری شوند. نظام ارزیابی باعث شد علوم انسانی تلاش خود را صرف خروجی کمی، نه خروجی باکیفیت که محصول آیین‌نامه ارتقا به کیفیت پژوهش‌ها آسیب‌زده است، می‌کند. به لحاظ کمی قوی هستیم، اما برخی پایان‌نامه‌ها غیرکاربردی هستند و از رویکرد مسئله‌محور دورند، بنابراین اثربخشی کافی ندارند.
علوم انسانی آیینه جامعه است
وحید شالچی، معاون فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم در مراسم پانزدهمین جشنواره بین‌المللی فارابی در بخش دیگری از این رویداد گفت: علوم انسانی آیینه جامعه است و نه تنها پیشنهاد‌دهنده راه‌حل‌های عقلانی در جهت حل چالش‌های اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و سیاسی است، بلکه جامعه از طریق علوم انسانی به مسئله مهم چیستی و کیستی خود می‌رسد. جشنواره بین‌المللی فارابی ویژه علوم انسانی و اسلامی با اهدافی همچون شناسایی آثار و شخصیت‌های برتر داخلی و خارجی، معرفی نظریه‌های برجسته علوم انسانی و ترویج روش‌ها و طرح‌های جدید در انجام پژوهش‌های علوم انسانی و اسلامی، سیاست‌گذاری و تشویق الگو‌های موفق علمی، زمینه‌سازی برای ارتقای توسعه علوم انسانی بومی، حمایت از استعداد‌های جوان با هدف رهبری علمی و اجرایی، احیای میراث علمی و فرهنگی و تاریخی، ورود فعالانه علوم انسانی در فرآیند تصمیم‌سازی و سیاست‌گذاری‌های کشور و کاربردی شدن علوم انسانی موجود برای مسائل کشور برگزار می‌گردد.
معاون فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم در ادامه بیان کرد: اینک جشنواره فارابی پانزدهمین دوره خود را با دریافت ۲ هزار ۵۸۵ اثر داخلی و بین‌المللی پشت سر می‌گذارد. در بخش داخلی این دوره از جشنواره تعداد ۲ هزار ۲۰۲ اثر دریافت شد. مجموع آثار و تحقیقات واصله در پنج قالب «کتاب‌پژوهی»، «طرح پژوهشی»، «رساله دکترا»، «پایان‌نامه کارشناسی ارشد»، و «مقاله پژوهشی» و در ۱۶ گروه و کمیته علمی با حضور ۱۲۴ استاد برجسته مورد بررسی اولیه و اجمالی قرار گرفت و آثار و تحقیقاتی که شایسته داوری همه‌جانبه و تفصیلی بودند برای داوران بیرونی ارسال شدند و نهایتاً به تشخیص گروه‌های علمی و احراز ویژگی علمی و پژوهشی تصمیم‌گیری‌های پایانی، ۱۷ اثر و تحقیق دارای امتیاز بالاتر به عنوان آثار برتر در دور عرصه بزرگسال و جوان و در دو سطح برگزیده و شایسته تقدیر انتخاب شدند. در بخش ویژه پانزدهمین دوره جشنواره، ۹ تن از استادان بنام به عنوان شخصیت پیشگام علوم انسانی و اسلامی و شخصیت پیشتاز علوم انسانی اسلامی انتخاب شدند.
شالچی خاطرنشان کرد: در بخش جایزه توسعه فرهنگ قرآنی یک اثر برگزیده انتخاب شد، اما در بخش بین‌الملل این دوره با ۳۸۳ اثر دریافتی، ابتدا سوابق علمی و پژوهشی استادان و محققان خارجی مربوط به سه حوزه مطالعاتی ایران‌شناسی، اسلام‌شناسی و علم دینی دریافت شد، سپس با تشکیل شورای علمی بین‌الملل، سوابق مزبور به‌نحو دقیق مورد مطالعه و ارزیابی قرار گرفت و نسبت به تعیین دو استاد و محقق خارجی برتر و یک اثر پژوهشی خارجی برتر اقدام شد.
