جوان آنلاین: در روش پیشفروش اخیر ایرانخودرو و بهکارگیری شیوه نخنما و از رده خارج قرعهکشی، فقط ۲درصد متقاضیان عادی توانستند در فهرست برندگان قرعهکشی ایرانخودرو قرار گیرند، زیرا در اوضاعی که تیراژ تولید خودروسازان در بهار امسال روند کاهشی داشته است و هنوز ثبتنامکنندگان خودرو در سال ۱۴۰۱ خودروی مورد نظرشان را دریافت نکردهاند، آبیهای جاده مخصوص در این طرح فروش در مجموع ۱۱۷هزارو۲۰۰ دستگاه از محصولات خود را به متقاضیان عادی، طرح خودروهای فرسوده و طرح جوانی جمعیت اختصاص دادند و این تعداد اندک مانند گوشت قربانی به سه بخش نابرابر تقسیم شد. بدیهی است ۲۸درصد متقاضیان طرح عادی در این لاتاری بازنده شوند. به نظر میرسد با توجه به لشکر متقاضیانی که به خودروی دلخواه خود دسترسی پیدا نکردهاند، سیاستگذار باید فکری به حال لشکر ناراضیان کند، این وضعیت بیشتر بین متقاضیان و خودروسازان فاصله انداخته است و دامنه نارضایتی را گسترش میدهد.
برخی تصمیمگیران و سیاستگذاران در ایران به شدت به آزمون و خطا علاقه دارند. روشی که چندین دهه مذموم بوده است و همه کارشناسان آن را رد کردهاند، متأسفانه از سوی برخی مسئولان دوباره در دستور کار قرار میگیرد و برای آزمون و خطای دوباره وقت و پول هنگفتی هزینه میشود.
یکی از این طرحها، طرح پیشفروش و قرعهکشی در میان ثبتنامکنندگان خودرو است. این روش نادرست در هشت ساله دولت تدبیر به شدت با نارضایتی مردم روبهرو شد.
در دولت سیزدهم روش قرعهکشی جمعآوری و مقرر شد خودروسازان تمامی خودروهای تولیدیشان و تیراژ آن را در این سامانه شفاف اعلام کنند.
وزارت «صمت» شروطی را برای ثبتنام متقاضیان تعیین کرد، مانند داشتن گواهینامه یا نداشتن پلاک خودرو با نام متقاضی، همچنین روش قرعهکشی تعطیل شد و خودروسازان موظف شدند به تمامی متقاضیان، خودرو تخصیص دهند.
خودروسازان در ادامه تلاشهایی را برای حذف سامانه یکپارچه در ابتدای امسال انجام دادند، به تدریج زمینه برای حذف سامانه فراهم شد و ایرانخودرو و سایپا مانند روش قبل در سایت خودشان پیشفروش خودرو را انجام دادند.
در ثبتنام اخیر ایرانخودرو که اوایل شهریور ماه آغاز شد، تعداد خودروهای پیشفروشی محرمانه بود و این شرکت برای داغکردن بازار ثبتنام تعداد خودروهای پیشفروشی را اعلام نکرد.
در این میان بانکها برای جذب سپرده بیشتر به داغترکردن بازار ثبتنامها دامن زدند و با پیشنهاد اعتبارات ۹۰ تا ۱۵۰میلیون تومانی مردم را برای ایجاد حساب وکالتی و پیشثبتنام تشویق کردند.
در همان ایام، با توجه به رونقگرفتن فروش طلا در بازار و شلوغشدن شعب بانکها، اعداد متفاوتی از میزان ثبتنامیها در طرح عادی اعلام میشد. در این میان متقاضیانی که برای حساب وکالتی خود طلا فروختند، اما اسمشان در قرعهکشی ایرانخودرو برنده نشد، بیش از دیگران متضرر شدهاند.
فقط ۲درصد متقاضیان عادی برنده قرعهکشی شدند
نتایج قرعهکشی اولین طرح فروش ایرانخودرو بالاخره روز شنبه اعلام شد تا حدود ۲ میلیونو۹۳۶هزار نفر دستشان به خودروهای عرضهشده در این طرح فروش نرسد.
بررسیها از تعداد خودروهای عرضهشده در مقابل متقاضیانی که برای به دست آوردن محصولات ایرانخودرو صف بسته بودند، نشان میدهد حدود ۲درصد متقاضیان با لب خندان طرح فروش ایرانخودرو را ترک کردند و ۹۸درصد دیگر شاکی از به دست نیاوردن خودروی مورد نظر خود پشت درهای ایرانخودرو ماندند.
آبیهای جاده مخصوص در این طرح فروش در مجموع ۱۱۷هزارو۲۰۰ دستگاه از محصولات خود را شامل پژو ۲۰۷ با موتور TU۳، پژو ۲۰۷ با موتور TU۵، رانا پلاس، سورن پلاس بنزینی، تارا با گیربکس دستی، تارا با گیربکس اتوماتیک، هایما S۷، هایما S۵، هایما X۷، لونا GRE، فاو بستیون NAT و ریرا را در دسترس متقاضیان قرار دادند. از مجموع ۱۲خودروی عرضهشده سهم ۹ محصول پرتقاضا به علاوه ریرا ۱۱۵هزار دستگاه بود و الباقی تیراژ عرضه یعنی ۲هزارو۲۰۰ دستگاه سهم دو خودروی برقی ایرانخودروییها یعنی لونا GRE و فاو بستیون NAT بود، اما برای این ۱۱۷هزارو۲۰۰ دستگاه خودروی عرضهشده، حدود ۳میلیون و ۵۳هزار نفر در صف قرار گرفتند.
آنطور که ایرانخودروییها اعلام کردند این طرح فروش علاوه بر متقاضیان عادی در دسترس متقاضیانی که مشمول قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت میشدند و همچنین صاحبان خودروهای فرسوده نیز قرار داشت؛ همانند طرحهای فروش پیشین مشمولان قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت ۵۰درصد خودروهای عرضهشده را تصاحب میکردند.
سهم متقاضیان عادی از کیک عرضه ایرانخودرو ۳۰درصد بود و ۲۰درصد باقی مانده نیز به صاحبان خودروهای اسقاطی اختصاص پیدا میکرد.
بررسیها از وضعیت عرضه نشان میدهد ۵۸هزارو۶۰۰دستگاه از محصولات به مادران دارای دو فرزند و بیشتر اختصاص پیدا میکند.
متقاضیان عادی میتوانند ۳۵هزارو۱۶۰دستگاه انواع محصولات عرضهشده آبیهای جاده مخصوص را خریداری کنند.
سهم صاحبان خودروهای فرسوده نیز ۲۳هزارو۴۴۰دستگاه است. حال سراغ تعداد متقاضیان میرویم تا تعداد ناراضیان هر گروه از متقاضیان را مشخص کنیم.
براسـاس اعلام ایرانخـودرو حدود یکمیلیونو۶۶۱هزار متقاضی عادی در این طرح فروش نامنویسی کردند، بنابراین تنها حدود ۲درصد متقاضیان عادی به محصولات ایرانخودرو با قیمت کارخانه دسترسی دارند و ۹۸درصد متقاضیان دست خالی از طرح فروش آبیهای جاده مخصوص خارج شدند. آمار مادران ثبتنامکننده در طرح فروش ایرانخودرو حدود یکمیلیونو۷۰هزار نفر بود، با توجه به عرضه ۵۸هزار و ۶۰۰ دستگاه، حولوحوش ۶درصد از مادران موفق به در اختیار گرفتن خودروی مورد نظر خود شدند و ۹۴درصد آنها نتوانستند خودرو به قیمت کارخانه بخرند.
صاحبان خودروهای فرسوده که در این طرح فروش ایرانخودرو حاضر شدند، حدود ۲۵۳هزار نفر بودند.
با توجه به تیراژ ۲۳هزارو۴۴۰دستگاهی حدود ۱۰درصد صاحبان خودروهای فرسوده توانستند از مسیر این طرح فروش خودروی خود را نونوار کنند و ۹۰درصد همچنان باید همان خودروهای فرسوده خود را سوار شوند.
با توجه به لشکر متقاضیانی که به خودروی دلخواه خود دسترسی پیدا نکردند، سیاستگذار باید فکری به حال ناراضیان کند، این وضعیت بیشتر بین متقاضیان و خودروسازان فاصله انداخته است و دامنه نارضایتی را گسترش میدهد.
خبرهای رسیده حاکی است ایرانخودرو فقط اولویت نخست متقاضیان را در قرعهکشی شرکت داده و اولویتهای ۲ تا ۴ متقاضیان بیاهمیت بوده است.
افکار عمومی انتظار دارد دولت «وفاق» ضمن ساماندهی تولید، فروش و روش ثبتنام و قرعهکشی دو خودروساز ایرانخودرو و سایپا، ابهامات موجود در پیشفروش اخیر را رفع کند، گرچه این مدل پیشفروش و قرعهکشی هدفی جز تحت فشار قرار دادن دولت برای آزادسازی قیمتها و افزایش ارز تخصیصی برای واردات قطعات خودرو ندارد. باید ببینیم متولی این صنعت چه تدابیری برای رفع این چالشها اندیشیده است.