«راهپیمایی اربعین می‌تواند یک وسیله‌ی گویایی برای تحقّق تمدّن اسلامی باشد» (۲۷/۰۶/۱۳۹۸). تمدّن اسلامی، کشورگشایی نیست، بلکه به معنای تأثیر پذیرفتن فکری ملّت‌ها از اسلام است (۰۶/۰۲/۱۳۹۵). «امروز جهان در آستانه‌ی یک نظم جدید است؛ یک نظم بین‌المللی جدید در پیش است برای دنیا (۰۶/۰۲/۱۴۰۱)؛ «مبارزه، مبارزه‌ی تمدّنی است، مبارزه‌ی جهانی است» (۲۱/۰۴/۱۴۰۲).
جنگ جهانی اندیشه‌ها و اندیشیدن‌ها
با مروری اجمالی به بیانات منتخب رهبر معظّم انقلاب اسلامی پیرامون رویداد‌های جهانی و تمدّنی، می‌توان جهان را در آستانة جنگ جهانی سوم تحلیل نمود؛ مبارزة جهانی که اندیشه، فکر و اذهان بشریّت، مورد هجمه جبهه‌های تقابلی قرار گرفته است؛ تهاجم از این منظر که معظّم له در تقابل اندیشه‌ای و مبنای فکری موضع تهاجم را نوعی دفاع برمی‌شمرند. جنگ جهانی اندیشه‌ها و اندیشیدن‌ها تعبیری هم راستا با مفهوم تمدّن اسلامی است که قصد هدایت‌گری افکار ملّت‌ها را دارد و جبهه استکبار جهانی نیز جنگ ترکیبی با محوریت جنگ شناختی را در دوره معاصر طراحی نموده و در حال پیاده سازی آن است.
حال که جبهه اسلام در میدان مبارزة جهانی و تمدّنی خود با چنین آرایشی مواجه است، سؤال‌های سلسله واری که مطرح می‌شود این است که جبهه اسلام با برخورداری از کدام تجربة تاریخی توان مبارزه با جبهة استکبار و استبداد را دارد؟ ابعاد مبارزة تمدنی در تاریخ قدیم و معاصر اسلام چیست؟ حلقه‌های اتصال بین دو عصر که می‌تواند انتقال دهنده تجارب و عبرت‌ها باشد از چه نوع فن آوری باید برخوردار باشد؟ تا بتوان از رهگذر پاسخ به این سؤال ها، مبارزة تمدّنی و جهانی جبهه انقلاب اسلامی را در پرتو معارف قیام حسینی تبیین نمود.
عاشورا و ظهور؛ دو جریان الهام بخش
مبتنی بر دو جریان الهام بخش «عاشورا» و «ظهور» در منظومه فکری رهبر معظّم انقلاب اسلامی، می‌توان گفت انقلاب اسلامی مبتنی بر معارف قرآنی و وعده‌ها و سنت‌های الهی با تأسی از حماسة عاشورا بیرق مبارزة جهانی را در برابر سطله گری و سلطه پذیری در عرصه‌های جهانی برافراشته است و به امید وعدة صادق ظهور تا استقرار حکومت مهدوی به آن مبارزه ادامه خواهد داد.
تنوّع ادیان و مذاهب و نسل ها؛ ابعاد تبیینی قیام حسینی
با نگاهی به اصحاب امام حسین (ع) در مبارزة تاریخ ساز عاشورای سال ۶۱ هجری قمری، شهدایی مانند زهیر بن قین (عثمانی مذهب) و وهب (نصرانی) در ترکیب اصحاب حسینی به چشم می‌خورد، که دلالت به مشی رفتاری امام حسین (ع) در جذب عاقلانة عاشقانه فرا مذهب دارد؛ تا جایی که در روز عاشورا فرماندهی جناح راست لشکر خود را به زهیر بن قین سپرد؛ از منظری دیگر از حیث ترکیب جمعیت شناختی نیز از سرباز شش ماهه حضرت علی اصغر (ع) تا حبیب بن مظاهر ۷۵ ساله در دایره اصحاب حسینی قرار دارند که گویای تنوّع نسلی است.
بنابراین می‌توان چنین تحلیل نمود که از منظر جبهه سازی، «تنوّع ادیان، مذاهب و نسل» لازمة میدان داری در مبارزة تمدّنی و جهانی است؛ تنوّع ادیان و مذاهبی که در عصر انقلاب اسلامی و امتداد آن در دوران دفاع مقدّس هویدا بوده (شهدای اهل تسنن، اقلیت‌های مذهبی و ...) و در راهپیمایی اربعین حسینی نیز استمرار یافته است؛ «حسین (علیه السّلام) متعلّق به انسانیّت است؛ ما شیعیان افتخار میکنیم که پیرو امام حسین هستیم، امّا امام حسین فقط متعلّق به ما نیست؛ مذاهب اسلامی، شیعه و سنّی، همه زیر پرچم امام حسین هستند. در این راهپیمایی عظیم حتّی کسانی که متدیّن به اسلام هم نیستند شرکت می‌کنند و این رشته ادامه خواهد داشت ان شاءالله؛ این یک آیت عظمایی است که خدای متعال دارد نشان می‌دهد» (۲۷/۰۶/۱۳۹۸)؛ تنوّعی که با بهره گیری از جریان سازی فراگیر در حکمرانی مبتنی بر آرمان مشترک در گذار از پیچ تاریخی و نظم جدید جهانی، وحدت آفرین است؛ وحدت اسلامی که به زعم رهبر انقلاب، تحقق آن قطعا آرزوی روح مطهّر نبیّ مکرّم اسلام (ص) است (۲۲/۰۷/۱۴۰۱). نه وحدت نژادی، جغرافیایی و مذهبی؛ بلکه وحدت در حفظ منافع امّت اسلامی که این نیاز به فهم مشترک توسط کنش گران و عناصر فعّال و بازیگران عالم جدید بشری با محوریت خواص جهان اسلام دارد تا بتوان با حکمرانی هوشیارانه و اشتراک عمل در برابر نقشه‌های استکبار منافع امّت اسلامی را تحقق بخشید. «امروز هدف هر مسلمان باید ایجاد تمّدن اسلامی نوین باشد؛ ما امروز این را می‌خواهیم. ملّت‌های اسلامی ظرفیّت‌های عظیمی دارند که اگر از این ظرفیّت‌ها استفاده شود، امّت اسلامی به اوج عزّت خواهد رسید؛ ما باید به این بیندیشیم، به این فکر کنیم» (۲۷/۰۶/۱۳۹۸)؛ تمدّنی که در کشت زار پر برکت و مغناطیس گونة اربعین حسینی با حرکت جمعی و تشکیلاتی آزادگان و عاشقان از اقصی نقاط جهان، تجلّی و بروز و ظهور پیدا خواهد نمود؛ «این حرکت عظیم مردم از ایران، از کشور‌های دیگر اسلامی، از هند، از اروپا، حتّی از آمریکا و کشور‌های دیگر، از راه‌های دور، افرادی می‌آیند در این راهپیمایی شرکت می‌کنند؛ دو روز، سه روز بیشتر یا کمتر – در این راه، پای پیاده حرکت می‌کنند» (۰۹/۰۹/۱۳۹۴). «از َده‌ها کشور در راهپیمایی اربعین شرکت می‌کنند و میهمان مردم عراق می‌شوند، سعی کنیم در این راهپیمایی پیوند‌های مستحکم بین برادران مسلمان را بیشتر کنیم؛ پیوند بین عراقی و غیر عراقی، پیوند بین شیعه و سنّی، پیوند بین عرب و فارس و ُترک و ُکرد؛ این پیوند‌ها مایه‌ی سعادت است، این پیوند‌ها آیت رحمت پروردگار است» (۲۷/۰۶/۱۳۹۸).
انسجام نسلی هویت بخش تنوّع نسلی
در باب تنوّع نسلی نیز که نمونه بارز آن را می‌توان شهید بهنام محمّدی‌ها و محمّدحسین فهیده ها، محسن حججی ها، حاج قاسم سلیمانی‌ها و حاج حسین همدانی‌ها در سپهر درخشندگان شهدای انقلاب اسلامی نام برد؛ و این تنوّع نسلی نیز در بیان حکیمانة رهبر معظّم انقلاب نیز به عنوان یک هویت متمایزساز عرصة پرفیض شهادت قابل استخراج است؛ «عرصه‌ی شهادت در راه خدا آن نقطه‌ی اوج و نقطه‌ی درخشان و زیباترین منطقه‌ی مدّ نگاه انسان است؛ در عرصه‌ی شهادت ما سی سال بعد از پایان دفاع مقدّس یک مرد جا افتاده‌ی محاسن سفیدی مثل شهید همدانی داریم، یک نوجوان تازه‌رسیده‌ای مثل شهید حججی؛ همه‌ی این‌ها معنا دارد دیگر؛ همه‌ی این‌ها نشانه‌های باقی ماندن همان طراوت و همان هویّت اساسی [است.]» (۱۰/۰۷/۱۳۹۸). طراوتی که می‌توان گفت در عصر جمهوری اسلامی ایران با ابتکار عمل جبهه انقلاب اسلامی همایش جهانی شیرخوارگان و پیرغلامان را مصداقی از انسجام نسلی دانست تا در سایة پر برکت بزرگ داشت شعائر الهی از انقطاع نسلی نیز پیش گیری گردد؛ «نگذارید انقطاع نسلی به وجود بیاید؛ همان روحیّه‌ای که شهدای بزرگ و نام‌آور سپاه در میدان‌های نبرد از خودشان نشان دادند در دوران دفاع مقدّس و قبل از دفاع مقدّس و تعدادی بعد از دوران دفاع مقدّس، باید سریان و جریان داشته باشد در نسل‌های متوالی و پی‌درپی ... (۱۰/۰۷/۱۳۹۸)».
به طور خلاصه می‌توان چنین گفت که اربعین حسینی با بهره گیری هوشیارانه از تنوّع ادیان، مذاهب و نسل‌ها و نیز ترکیب عقل و عاطفه و ایمان و عشق، فن آوری نرمِ نمایش عزّت مندانة تمدّن عظیم اسلامی در مبارزة جهانی و تمدّنی است و پیونددهندة عبرت‌های گذشتة عاشورا به امید‌های آیندة عصر ظهور؛ اربعینی است که به زعم حضرت آیت الله خامنه ای، جهانی شده و جهانی‌تر هم خواهدشد (۲۷/۰۶/۱۳۹۸).
