جوان آنلاین: اثری که هم اینک در معرفی آن سخن میرود، همانگونه که نام آن هویداست به باز روایت و بازتحلیلی از تاریخ سیاسی ایران دست زده است. این پژوهش از سوی دکتر موسی حقانی و دکتر موسی نجفی انجام شده و پژوهشکده تاریخ معاصر ایران به انتشار آن همت گماشته است. تارنمای رهبر معظم انقلاب اسلامی در بسط اهمیت این کتاب و سرفصلهای آن نکات پی آمده را از نظر دور نداشته است:
«وقتی آهسته گام بر عرشه کشتی تاریخ وطن میگذاری، باید آماده باشی تا در اقیانوس مواج حوادث و مشکلات، دریازده نشوی! آرام باشی و از این مسیر پرتلاطم و طوفانی، برای زندگی امروزت توشه تجربه و عبرت برداری. کتاب تاریخ تحولات سیاسی ایران، حکم یکی از این کشتیهای دریادیده را دارد. دریایی که گاهی آرام است و حرکت در آن لذتبخش و گاهی با خون یارانش بر جادههای آبی سرخ، روایت دلاوریها و جانفشانیهای مردمانش در مقابله با دشمن را روایت میکند. اما چرا کتاب تاریخ تحولات سیاسی ایران، کتاب بسیار مهمی است؟ نخست آنکه این کتاب تاریخ نقلی نیست، یعنی صرفاً نیامده تا یکسری از رویدادها را پشت سر هم ردیف کند و به اسم و تاریخ و مکان و... کفایت کند، بلکه روش کتاب، بیان تاریخ به صورت تحلیلی است. یعنی در کنار توجه به جزئیات زمانی و مکانی و... به چرایی و چگونگی وقوع آن حادثه هم به طور مفصل پرداخته است و این دقیقاً همان چیزی است که ما نسل جوان و البته همه آحاد مردم به آن احتیاج داریم. پس اولین ویژگی مثبت کتاب، تحلیلی بودن آن است. نکته بعدی که باعث میشود مخاطب با کتاب ارتباط خوبی برقرار کند، دستهبندی موضوعی و همچنین سیر تطور وقایع تاریخی کتاب است. نویسندگان محترم، فصل اول کتاب را با عنوان مقدمهای بر تاریخ ایران از گذشته تا صفویه آغاز کردهاند. آنها بعد از مقدمهای در باب اهمیت تاریخ و انواع آن و فلسفه آن و... سراغ ظهور نهضتها و حرکتهای سیاسی و اجتماعی جریانهای مختلف علیه امویان و عباسیان رفته و به طور مختصر به علل قدرت گرفتن یا افول آنها پرداختهاند. حکومتها یا جنبشهایی همچون: طاهریان، صفاریان، سامانیان، علویان، خوارزمشاهیان، سربداران و... که علم قیام را برداشته یا علیه حکومت ظالم دست به تحرکاتی زدهاند. نویسندگان در فصل دوم و بهطور مفصل، دفتر سلسله صفویه را گشوده و مورد تحلیل قرار دادهاند. اینکه صفویه چگونه به قدرت رسید؟ رمز موفقیت شاه عباس در امور سیاسی چه بود؟ رابطه پادشاهان با علمای شیعه چگونه بود؟ چگونه نظریهپردازان سلسله، از تصوف به فقه روی آوردند و بسیاری از موضوعات مهم دیگر که به واسطه تشکیل اولین حکومت قدرتمند شیعی در ایران، بسیار حائز اهمیت است. لازم به یادآوری مجدد است که کتاب به طور مفصل، به علل چرایی و چگونگی موضوعات پرداخته و آنها را با نگاهی تحلیلی مورد بررسی قرار داده است. در ادامه با دوران گذار مواجه هستیم. دورانی که صفویه سقوط کرده و پادشاهانی همچون نادرشاه و کریم خان زند، به قدرت رسیده و سپس افول کردهاند. سپس نوبت ایل قاجار است که پا به عرصه سیاسی کشور بگذارد. ایلی که از زمان صفویان در جامعه ایران حضور داشته و حالا فرصتی پیدا کرده تا در عرصه سیاسی قدرتنمایی کنند. به طور کلی در مطالعه تاریخ، هر چقدر که جلوتر میآییم، به علت نزدیک بودن به زمان حال و دسترسی بهتر و بیشتر به اسناد و مدارک تاریخی، ما با تحلیلهای دقیقتر و کاملتر مواجه هستیم. دوران قاجاریه از این جهت، دوران بسیار مهمی محسوب میشود....»