جوان آنلاین: استودیو شماره ۸ معاونت صدا میزبان نماینده دو نامزد چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری بود که در خصوص اقتصاد و معیشت در برنامه کاندیدای خود به مناظره پرداختند.
برنامه «پاستور شماره ۱۴»، مناظره زنده میان نمایندگان دو منتخب راه یافته به دور دوم انتخابات ریاست جمهوری است که باتوجه به دو مرحله‌ای شدن چهاردهمین انتخابات ریاست جمهوری و در چارچوب افزایش فرصت تبیین مواضع و روشنگری برنامه‌های این دو منتخب در ستاد انتخابات سازمان صداوسیما طراحی و از آنتن ۵ شبکه رادیویی ایران، جوان، تهران، فرهنگ و انتخاب پخش می‌شود.
این مناظره در قالب ۴ برنامه ۱۲۰ دقیقه‌ای در چهار سرفصل سیاست داخلی، سیاست خارجی، اقتصاد و فرهنگ است، که متناسب با موضوع، ماموریت و جامعه هدف شبکه‌ها تعریف می‌شود و مجریان چهار شبکه ایران، جوان، تهران و فرهنگ در هر بخش سؤال‌های خود را از نمایندگان حاضر می‌پرسند. مدت زمان طرح هر سؤال ۱ دقیقه خواهد بود و نمایندگان حاضر در برنامه ۳ دقیقه زمان دارند تا پاسخ پرسش‌های مطرح شده را ارائه دهند.
مشروح دومین قسمت از مناظره انتخاباتی میان سعید فتحی سارانی نماینده ستاد دکتر سعید جلیلی و هادی موسوی نیک نماینده ستاد مسعود پزشکیان با موضوع اقتصاد و معیشت در دولت آینده را در ادامه بخوانید.
برای توانمندسازی اقشار کم بضاعت و ارتقای توان کارمندان و بازنشستگان چه اقدامات عملیاتی در نظر دارید؟
موسوی نیک: تا شناخت درستی از وضعیت معیشت نداشته باشید، پیشنهادات صحیحی نخواهید داد. امروز اوضاع بسیاری متغیر‌های اقتصادی نشان دهنده فقر و دشواری معیشت [در برخی اقشار]است. تورم دشمن فقراست و مطالعات نشان می‌دهد ۱۰ درصد تورم، یک و هفت دهم درصد نرخِ فقر را افزایش می‌دهد.
از این رو باید نسبت به کنترل تورم توجه اساسی داشته باشیم و افزایش حقوق کارمندان و بازنشستگان متناسب با تورم را در نظر بگیریم.
فتحی سارانی: برنامه‌هایی برای عواملی که موجب فقر زایی می‌شود، باید در نظر گرفت. دو و نیم درصد خانوار‌ها به دلیل هزینه‌های درمان جز اقشار ضعیف قرار می‌گیرند و تا زمانی که مشکل درمان حل نشود، این مشکلات نیز وجود خواهد داشت. همچنین باید آلودگی هوا و چاقی و کم تحرکی را به عنوان عاملِ مرگ زودرس و فقیر شدنِ خانوار‌ها در نظر گرفت و دولت وظیفه دارد چرخه‌هایی که موجب فقر زایی می‌شود را بر طرف نماید.
تامین مسکن از بزرگ‌ترین دغدغه‌های مردم است؛ چه برنامه مدونی برای حل این مشکل دارید و منابع این مشکل از چه محلی تامین می‌شود؟
موسوی نیک: این موضوع با تورم بی ارتباط نیست. تورم از سال ۹۷ به ۴۰ درصد رسید که در مسکن نیز نمایان می‌شود. همچنین سیاست‌های خاص مسکن را باید در نظر گرفت. پیشنهادات خوبی در قانون وجود دارد و جهش تولید مسکن باید تداوم پیدا کند. حدود دو و نیم میلیون مسکن در شهر و روستا با کمک‌های دولتی مورد نیاز است و تامین مالی را توسط شبکه بانکی باید پیگیری کرد.
نباید غافل شد که یک سوی موضوع مسکن عرضه است و سمت دیگر درآمد خانوارهاست و راهی جز کنترل تورم وجود ندارد و از طرفی باید درآمد‌ها توسط رشد اقتصادی [ارتقا یابد]. یارانه اجاره مسکن را هم باید در نظر گرفت.
فتحی سارانی: سکونت مردم و مالکیت خانوار‌ها را باید تضمین کرد و رویکرد دکتر جلیلی تبدیل مستاجران به مالکان است؛ چراکه مستاجر امکانِ ضربه خوردن در شرایط مختلف اقتصادی را دارد و ما مسکن ملی شهید رئیسی را ادامه خواهیم داد.
همچنین ۲۰ درصد تسهیلات باید وارد مسکن می‌شد که بانک‌ها به تعهد خود عمل نکردند. مابه تفاوت سود را نیز دولت باید تامین کند تا موجب ناترازی بانک‌ها نشود. دولت شهید رئیسی یک جنبه مسکن را به عنوان سکونتگاه می‌داند و معتقد است مسکن باید در جهت توسعه و اشتغال زایی کشور پیش رود؛ لذا برنامه حمایتی ما در حوزه مسکن هماهنگ با اشتغال زایی است.
ضمن این که در حال حاضر مسکن به کالایی سرمایه‌ای تبدیل شده که باید به کالایی مصرفی بدل شود و سوداگری از این بازار جدا گردد.
مهم‌ترین اولویت‌ها، برنامه‌ها واقدامات دولت مورد حمایت شما برای هنرمندان و خاصه پیشکسوتان چیست؟
موسوی نیک: هنرمندان جز گروهی از جامعه هستند که اگر بستر و شرایط برای بروز و ارائه هنرشان در اختیار داشته باشند، یک جامعه را پیش خواهند برد. ما معتقد به آزادی عمل برای هنرمندان هستیم تا در این فضا خلق اثر نمایند. دنیای هنر متعلق به خیال است و نمی‌توان برای خیال مرز گذاشت و مدعی شد باید آثار فاخر تولید شود؛ بنابراین اولین کار، کمترین مداخله دولت در امور هنرمندان است.
همچنین بیمه و مسکن هنرمندان در نظر بوده که با ارائه طرح‌هایی باید اجرایی شود و طبیعتا نوع بیمه متفاوتی را می‌طلبند.
فتحی سارانی: طرح‌های حمایتی شامل همه اقشار می‌شود؛ مثلا وقتی از مسکن و نظام سلامت سخن می‌گوییم، شامل همه اقشار می‌شود. امروز هنرمندان ما با درصدِ اندکی از [بازیگرانِ پر درآمد]مقایسه می‌شوند در حالی که بخش اعظم آن‌ها فاقد درآمد ثابت هستند.
یکی از مشکلات امنیت شغلی و دیگری تقاضا برای کار هنرمندان است؛ ما ظرفیت‌هایی در طرح تکریم خانواده داریم که دکتر جلیلی پیش‌تر نیز مطرح کردند. نیمی از صندلی سینما‌های دولتی خالی است و محصولات سینمایی در جهت تقویت خانواده یا اقتصاد باید از سوی دولت خریداری شود که به پیوند میان اعضای خانواده نیز می‌انجامد.
برنامه و منابع دولت بعدی برای حاشیه نشینی چیست؟
موسوی نیک: تهران را نمی‌توان از سایر نقاط کشور جدا دید. به نظر ما این نوع نگاه باید اصلاح شود، چون تبعاتی هم برای تهران داشته است. از سایر استان‌ها برای کار و معیشت به تهران می‌آیند و لذا باید توسعه متوازن را در نظر بگیریم. همچنین موضوعات محیط زیستی باید مورد توجه قرار گیرد.
مسئله مهاجرت از کشور‌های همسایه نظیر افغانستان به تهران و شهرستان‌های اطراف باید ساماندهی شده و مطابق قوانین عمل شود.
از طرفی دولت متعهد است همسان سازی حقوق بازنشستگان را اجرایی کند.
فتحی سارانی: وضع بهبود معیشت تهران در گرو دیگر شهر‌ها و روستاهاست. توسعه متوازن کشور و شهری باید در نظر باشد؛ چراکه مدیریت شهری در دهه‌های گذشته مدل اشتباهی بوده و افراد را به سمت مهاجرت سوق داده است.
با برخی ابتکارات می‌توان محصولات روستا‌ها را تا ۲۰ درصد افزایش داد و مشاغل خانگی را در کارگاه‌های کوچک روستایی اجرایی کرد. حتی در دولت سایه آقای جلیلی بالغ بر ۱۰ هزار روستا بازدید شده و این برنامه صرفا انتخاباتی نیست.
دولت مورد حمایت شما چه برنامه‌ای برای حمایت از زوج‌های جوان و زنان سرپرست خانوار دارد؟
موسوی نیک: موضوع زنان سرپرست خانوار ویژه است، ولی در حوزه جوانان موضوع حاد معیشتی نداریم و عمدتا ناظر بر مسائل فرهنگی است. ما تورم بالای ۴۰ درصد داریم که بخشی از آن به عوامل خارجی و برخی به موضوعات داخلی باز می‌گردد. دولت باید توانایی داشته باشد و مذاکره کند تا بخشی از تورم کاهش یابد و زوج‌های جوان بتوانند تشکیل زندگی دهند.
فتحی سارانی: یکی از مشکلات جوانان تسهیلات دولتی است؛ مثل ضمانت‌های غیر قانونی بانک‌ها برای زوج‌های جوان. دولت مقتدر باید قانون را اجرا کند و در این شرایط چرا بانک‌ها باید دو الی سه ضامن بخواهند؟! همچنین اشتغال زنان خانوار هم باید مهیا شود.
همه ما قبول داریم موانعی برای مشاغل نوپدید در فضای مجازی وجود دارد؛ این موانع چیست و برای رفع آن چه برنامه‌ای دارید؟
موسوی نیک: یکی از موضوعات اصلی این حوزه فیلترینگ است که حوزه دیجیتال را تحت الشعاع قرار می‌دهد. از مردم سوال دارم که چند نفر از تلگرام استفاده می‌کنند و این برنامه چرا فیلتر است؟ کشور‌های عربستان و حاشیه خلیج فارس میلیارد‌ها دلار برای اقتصاد دیجیتال هزینه می‌کنند و چندین برابر آورده می‌برند.
فیلترینگ در چارچوب قانون باید اجرا شود که مانع سرمایه گذاری نباشد. بسیاری شرکت‌های استارتاپی ایجاد شدند، ولی بخشی از آن‌ها به کشور‌های همسایه کوچ می‌کنند که یکی از دلایل آن سرعت اینترنت و فیلترینگ است.
فتحی سارانی: ابتدا باید اصل مسئله فهم شود؛ دوست عزیزمان درباره تعاملات خارجی و نیز فضای مجازی مسئله را بد مطرح کردند. آقای روحانی شعار رفع فیلتر داده بود، ولی بسیاری برنامه‌ها در دولت ایشان فیلتر شد؛ لذا برخی موضوعات کارکرد انتخاباتی دارد.
ما باید قول‌هایی در اختیاراتِ رئیس جمهور بدهیم. حتی آقای پزشکیان مصاحبه‌ای داشتند که نشان می‌دهد قائل به فیلترینگ هستند. از این رو فضای انتخابات را باید به سمتی ببریم که مردم انتخاب درست انجام دهند نه این که شرمنده مردم شویم.
در دولت نامزد مورد نظر شما چه برنامه‌هایی برای حمایت از هنرمندان در اقتصادِ فرهنگ و صادرات صنایع فرهنگی پیش بینی شده است؟
موسوی نیک: ظرفیت‌های فوق العاده‌ای در این حوزه داریم که به نحو احسن از آن استفاده نمی‌کنیم. انرژی زیادی برای دعوت از توریست‌های خارجی برای بازدید از تاریخ ایران نیاز نیست، چون عموما نسبت به این داشته‌ها مطالعات صورت گرفته، ولی باید دید چرا تعاملات بین المللی بدین جا رسیده که [مسائل مختلفی مثل ویزا و... چالش اساسی ایجاد کرده است]؟ نگاه دولت ما نسبت به این موضوع باز است.
فتحی سارانی: ما ظرفیت‌های متعدد گردشگری در کشور داریم که نسبت به آن غفلت صورت گرفته است؛ از جمله غذای حلال یا گردشگری خانواده و بسیاری کشور‌های همسایه درپی گردشگریِ فرهنگیِ مشابه خود هستند که در این راستا باید دست به معرفی و عرضه بزنیم.
از طرفی برخی نواقص باید برطرف شود. مثلا برخی گردشگران نظیر چینی‌ها غذای متناسب با خود را نیاز دارند. همچنین سواحل ما چقدر از نظر فرهنگی با نیاز گردشگرانِ هدف مطابقت دارد؟!
باید به فروش صنایع دستی در خارج کشور کمک کنیم و یکی از وظایف نهاد‌های دولتی واسطه قرار گرفتن در این زمینه است.
برنامه ویژه شما برای کشاورزان چیست؟
موسوی نیک: طرح‌های بهینه سازی مصرف آب روستایی باید در نظر گرفته شود. بخش زیادی از روستاییان شاغل بوده، ولی تحت پوشش بیمه نیستند و بیمه روستاییان و عشایر در این زمینه وظیفه دارد.
فتحی سارانی: درآمد کشاورزان باید مکفی باشد تا در روستا‌ها بمانند و در این صورت بسیاری هزینه‌ها پایین می‌آید و می‌توان ۲۰ درصد بهره وری محصولات روستایی را نیز افزایش داد. از طرفی باید سیلو یا سردخانه در روستا‌ها تاسیس شود تا روستاییان محصول را با قیمت ارزان نفروشند و از طرفی باید محصول را فراوری کرده و درآمدشان افزایش یابد.
آیا در پرداخت یارانه شاهد تغییر خواهیم بود؟
فتحی سارانی: مدل اعطای یارانه سه نوع آزاد، سرانه‌ای و هدفمند است. دکتر جلیلی در سال ۱۴۰۰ طرح سبد غذایی را مطرح کردند که به کالا برگ منتهی شد و در دولت ایشان هم ادامه خواهد یافت. درباره یارانه نقدی که با کالا برگ تلفیق شده است مردم مختار به انتخاب هستند. در طرح وان مسئله قیمت در نظر نیست بلکه توزیع انرژی در میان است و به جای آن که قیمت به صورت آزاد باشد، سرانه در نظر می‌گیریم و ما قصد نداریم قیمت بنزین را بالاتر ببریم.
موسوی نیک: خانوار میزان مصرف مشخصی از بنزین دارد و آن‌هایی که خودرو ندارند، قرار است چه چیزی در اختیارشان قرار گیرد؟! در این زمینه باید شفاف سازی صورت گیرد و باید بفرمایند مابه تفاوت بنزین برای خانوار‌های ایرانی از کجا تامین می‌شود؟
در شرایط تحریم و تورم بالای ۴۰ درصد اگر عدد ریالی بنزین را به خانوار اختصاص دهید، تبعاتی هولناک خواهد داشت.
چه راه حلی برای بحران اشتغال، مهاجرت و مشاغل کاذب دارید و منابع آن را از کدام مسیر تامین می‌کنید؟
فتحی سارانی: دوستان، چون برنامه ندارند شروع به دروغ گویی کردند و بنزین لیتری ۳۵ هزار تومان اصلا وجود ندارد. برنامه طرف مقابلهم باید به واقع از سوی آقای پزشکیان مطرح شود و هر یک از مشاوران نظری متفاوت اعلام نکنند.
موسوی نیک: اشتغال مهم و اساسی است و در حال حاضر ۵۰ هزار میلیارد تومان قرض الحسنه برای اشتغال زایی تخصیص می‌دهیم و می‌توان امید داشت بخشی از این اشتغال با تمرکز بر روستا‌ها و شهرستان‌ها اجرایی شود.
دولت مورد حمایت شما چه برنامه‌هایی برای گسترش فرهنگ کتابخوانی در میان عموم مردم دارد تا در راستای حمایت از معیشت فعالان جاپ و نشر مفید فایده باشد؟
فتحی سارانی: تامین شغل در شهر‌های کوچک یک ضرورت برای کشور است، چون بسیاری از مشکلات به دلیل مهاجرت هاست؛ همچنین مشاغل متناسب در این شهر‌ها با تحصیلات وجود ندارد.
بسیاری مشاغل را می‌توان در راستای زنجیره تولید کارخانه‌ها در نظر گرفت و یکی از وظایف دولت همین مسئله است. بودجه عمرانی و توسعه‌ای کشور متوازن نیست و دومینوی اشتغال زایی به وجود می‌آید. در شهر‌های بزرگ پروژه‌هایی تعریف می‌شود که نیاز به نیروی کار روستایی دارد و از این رو باید مسکن و دیگر مشاغل را به وجود آورد؛ لذا باید این دومینوی اشتغال را شکست.
موسوی نیک: از کالایی شدن دو حوزه باید جلوگیری کرد که یکی بهداشت و دیگری آموزش بوده و هر دو مبنای توسعه کشور هستند. در حال حاضر با حوزه آموزش به سان خودرو یا لوازم خانگی رفتار می‌کنیم، ولی این حوزه مصرفی نیست بلکه باید با چشم سرمایه محور بدان نگریسته شود.
همچنین کیفیت آموزش به کیفیت معیشت معلمان بستگی دارد که باید دسترسی به کتب و منابع آموزشی به خوبی صورت گیرد.
دولت آینده چه برنامه‌ای برای زیر ساخت بهداشتی و درمانی در تهران دارد چراکه نقش بسیاری در سبد هزینه‌ای مردم دارد...
فتحی سارانی: در برنامه ششم توسعه قرار بود هزینه‌های درمان را به زیر یک درصد برسانیم و این طرح مختص تهران نیست. منابع این مهم هم دیده شده و اجرایی می‌شود؛ در دولت شهید رئیسی نیز بخشی در زمینه کودکان اتفاق افتاد.
بخش اعظم مشکلات نظام سلامت خارج از این حیطه است که وقتی بر طرف شود، بیماری کاهش یافته و هزینه‌های درمان نیز کاهش می‌یابد که شامل آلودگی هوا، تصادفات و الگوی زندگی و ورزشی است و برنامه آن را به دولت و مجلس ارائه دادیم.
موسوی نیک: بحث پیشگیریِ بهتر از درمان باید مورد توجه قرار گیرد و بسیاری آسیب‌ها با آموزش‌های ساده قابل پیشگیری است که در هزینه‌های سلامت هم نمود خواهد داشت.
در حوزه کودکان باید طرح‌هایی خاص مثل تغذیه مدارس پیگیری شود تا از نسلی شدن فقر جلوگیری شود و تبعات آن نیز بر نظام و درمان بار نشود.
گفتنی است؛ برنامه پاستور شماره ۱۴ از یکشنبه تا چهارشنبه هر روز ساعت ۱۵ با اجرای حسین بهزادی‌فر به همراه مجریان ۴ شبکه رادیویی ایران، جوان، تهران و با تهیه‌کنندگی حسین ماکنعلی به صورت زنده از چهار شبکه رادیویی یاد شده و همزمان رادیو انتخاب پخش می‌شود.
این برنامه به صورت زنده از رادیو ایران روی موج اف ام ۹۰ مگاهرتز، رادیو تهران روی موج اف‌ام ۹۴ مگاهرتز، رادیو جوان روی موج اف‌ام ۸۸ مگاهرتز و رادیو فرهنگ روی موج اف‌ام ۱۰۶ مگاهرتز و رادیو انتخاب روی موج اف‌ام ۹۵.۵ مگاهرتز پخش می‌شود و مخاطبان برنامه‌های انتخاباتی می‌تواند به صورت همزمان از ایرانصدا و شبکه تلویزیونی آرا روی تلوبیون به صورت تصویری این برنامه را ببینند.
