جوان آنلاین: با تداوم جنگ غزه که اکنون وارد نهمین ماه خود شده و جنایات بی‌سابقه رژیم‌صهیونیستی علیه مردم باریکه غزه که در نسل‌کشی و استفاده از سلاح گرسنگی علیه آن‌ها و نیز اصرار بر حملات بی‌وقفه هوایی و زمینی تبلور پیدا کرده است، نهاد‌های قضایی بین‌المللی برای جلوگیری از ادامه این جنگ خونین وارد عمل شده‌اند. دیوان بین‌المللی دادگستری (ICC) به درخواست آفریقای‌جنوبی خواهان توقف عملیات ارتش رژیم‌صهیونیستی در رفح شده و دیوان کیفری بین‌المللی نیز رأساً وارد عمل شده و دادستان این دیوان خواهان صدور حکم بازداشت نخست وزیر و وزیر جنگ این رژیم شده است. این اقدامات با مخالفت صریح و آشکار امریکا به عنوان مهم‌ترین حامی اسرائیل مواجه شده است. علاوه بر مخالفت دولت بایدن با مطرح‌شدن شکایت آفریقای‌جنوبی از رژیم‌صهیونیستی به دلیل نقض کنوانسیون منع نسل‌کشی ۱۹۴۸ ژنو، اکنون کنگره امریکا نیز وارد عمل شده و خواهان تحریم دیوان کیفری بین‌المللی شده است.
مجلس نمایندگان امریکا در پی درخواست دادستان دیوان کیفری بین‌المللی برای صدور حکم بازداشت مقامات اسرائیلی، روز سه‌شنبه ۱۵ خرداد (چهارم ژوئن) طرح تحریم این دیوان را در راستای حمایت همه‌جانبه از تل‌آویو تصویب کرد. طرح تحریم مقامات دیوان کیفری بین‌المللی در صورت تحقیق یا محاکمه مقامات اسرائیلی با ۲۴۷رأی موافق در مقابل ۱۵۵رأی مخالف در مجلس نمایندگان امریکا به تصویب رسید و تقریباً همه جمهوریخواهان حاضر در این نشست مجلس نمایندگان رأی مثبت دادند و چند دموکرات نیز به این تلاش پیوستند. در این راستا علاوه بر جمهوریخواهان، ۴۲نماینده دموکرات حامی اسرائیل هم به این طرح رأی مثبت دادند، با این حال به نظر نمی‌رسد این مصوبه در مجلس سنا که کنترل آن در دست دموکرات‌هاست تصویب شود و به همین دلیل، این طرح احتمالاً بیشتر جنبه نمادینی از مخالفت امریکا یا دیوان کیفری بین‌المللی تلقی خواهد شد. «مایکل مک‌کال» رئیس کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان امریکا گفته است: «ما این قانون احتیاطی را تنها در صورتی که مجبور شویم، مطرح خواهیم کرد.»
نمایندگان جمهوری‌خواه کنگره امریکا در ۱۹ اردیبهشت (هشتم می ۲۰۲۴) از آماده‌کردن طرحی خبر داده بودند که در صورت صدور قرار بازداشت مقامات اسرائیلی از سوی دیوان کیفری بین‌المللی، امریکا مقامات این نهاد حقوقی را تحریم کند. دولت بایدن درخواست حکم بازداشت را «ظالمانه» خوانده بود، اما آن زمان اعلام کرد که با این طرح مخالف است. جو بایدن پیش‌تر «مخالفت شدید» خود را با این تحریم‌ها اعلام کرده و گفته بود کاخ‌سفید از آن حمایت نخواهد کرد.
پیشینه موضوع
اقدام مجلس نمایندگان امریکا پس از آن صورت گرفت که «کریم‌خان» دادستان ارشد دیوان کیفری بین‌المللی خواستار صدور حکم بازداشت نخست‌وزیر و وزیر جنگ رژیم‌صهیونیستی شد که خشم امریکا را برانگیخت. کریم‌خان در نشست خبری اعلام کرد در تلاش است برای «بنیامین نتانیاهو» نخست‌وزیر و «یوآو گالانت» وزیر جنگ اسرائیل به دلیل جنایات جنگی در نوار غزه قرار بازداشت صادر کند. قضات دیوان کیفری بین‌المللی باید تصمیم‌شان را درباره درخواست دادستان صادر کنند. مشخص نیست این تصمیم چه مدت به طول خواهد کشید. اتخاذ این تصمیمات گاهی بین هفته‌ها و گاهی تا ماه‌ها به طول می‌انجامد.
این در حالی است که دولت بایدن همچنان در تلاش است تل‌آویو را از هرگونه جنایات جنگی مبرا جلوه دهد. «متیو میلر» سخنگوی وزارت خارجه امریکا پس از جو بایدن، رئیس‌جمهور این کشور در حمایت از اسرائیل در جنگ غزه مدعی شد هنوز مشخص نیست اسرائیل مرتکب جنایت جنگی در غزه شده باشد. بایدن نیز در مصاحبه‌ای گفت: «مشخص نیست که آیا نیرو‌های اسرائیلی مرتکب جنایت جنگی در غزه شده باشند.» این در حالی است که بایدن در دسامبر۲۰۲۳ اذعان کرده بود اسرائیل در حال از دست دادن حمایت از جنگ خود در غزه به دلیل «بمباران بی‌رویه» این منطقه است.
مفاد تحریم‌ها
تحریمی که در این طرح برای دادستان دیوان کیفری بین‌المللی و دیگر اعضای این دیوان تعیین‌شده ممنوع‌الورودشدن آن‌ها به خاک ایالات متحده امریکاست. همچنین طبق این طرح ویزای آن دسته از اعضای دیوان کیفری بین‌المللی که هم اکنون اجازه ورود به امریکا را دارند باطل شده است و همچنین همگی آن‌ها از خرید خانه و معاملات املاک در امریکا محروم می‌شوند، البته در صورت تصویب این طرح در سنا و تبدیل آن به قانون، رئیس‌جمهور امریکا را ملزم می‌کند تحریم‌هایی را علیه مقامات دیوان بین‌المللی کیفری که «در هر تلاشی برای تحقیق، دستگیری، بازداشت یا محاکمه هر شخص تحت حمایت ایالات‌متحده و متحدانش انجام می‌دهند» اعمال کند.
در حالی که جنایات رژیم‌صهیونیستی به خصوص نسل‌کشی مردم غزه و نیز استفاده از سلاح گرسنگی و ایجاد قحطی در این منطقه امری مسلم و غیرقابل انکار است، اما امریکا مانع محکومیت این رژیم در نهاد‌های بین‌المللی و نیز رسیدگی به این جنایات از سوی نهاد‌های قضایی بین‌المللی مانند دیوان بین‌المللی دادگستری و نیز دیوان کیفری بین‌المللی شده است. پس از شکایت آفریقای‌جنوبی از اسرائیل به دیوان بین‌المللی دادگستری به دلیل نقض کنوانسیون مقابله با نسل‌کشی ژنو (۱۹۴۸) کاخ سفید آشکارا مخالفت خود را با این اقدام اعلام کرد.
شبکه۱۲تلویزیون رژیم‌صهیونیستی چندی قبل در گزارشی به نقل از منابع آگاه خود گزارش داد پیام‌هایی که به اسرائیل می‌رسد حاکی از افزایش احتمال صدور حکم بازداشت مقامات ارشد تل‌آویو از سوی دیوان کیفری بین‌المللی است و نتانیاهو از ترس بازداشت، از وزرای خارجه بریتانیا و آلمان در پرونده دیوان کیفری بین‌المللی درخواست کمک کرده است. این شبکه به نقل از منابع آگاه و نزدیک به این دیوان گفته است در عین حال اقدام برای صدور حکم بازداشت بدون چراغ سبز امریکا اتفاق نمی‌افتد، البته مسلم است ایالات‌متحده به عنوان حامی بدون قید و شرط اسرائیل که اخیراً کمک نظامی و تسلیحاتی۲۶میلیارد دلاری را به آن اختصاص داده است، حداکثر تلاش خود را برای جلوگیری از این امر صورت خواهد داد.
در جمع‌بندی کلی، تصویب طرح تحریم دیوان کیفری بین‌المللی در مجلس نمایندگان امریکا نشانه دیگری از حمایت همه‌جانبه واشینگتن از رژیم‌صهیونیستی و سوءاستفاده امریکا از قدرت و موقعیت خود برای مجازات نهاد‌های قضایی بین‌المللی برای جلوگیری از هر گونه پیگرد مقامات ارشد اسرائیلی به دلیل جنایات بی‌سابقه رژیم‌صهیونیستی در جنگ غزه به خصوص نسل‌کشی فلسطینی‌هاست که با دستور مستقیم بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر و یوآوو گالانت، وزیرجنگ این رژیم صورت می‌گیرد، با این حال شواهد غیرقابل انکار در زمینه نسل‌کشی رژیم‌صهیونیستی در باریکه غزه، فشار‌های جهانی برای صدور حکم بازداشت مقامات ارشد صهیونیستی به دلیل ارتکاب جنایات جنگی از سوی دیوان کیفری بین‌المللی را افزایش داده است.
نکته مهم اینکه به رغم تهدید‌ها و مخالفت‌های امریکا به عنوان متحد استراتژیک اسرائیل با نهاد‌های قضایی بین‌المللی و حتی تهدید به تحریم پرسنل آن‌ها در صورت هر گونه حکمی علیه رژیم‌صهیونیستی، اما اقدامات اخیر این نهاد‌های قضایی اعم از دیوان بین‌المللی کیفری با ارائه دادخواست برای صدور حکم بازداشت سران رژیم‌صهیونیستی و نیز حکم اخیر دیوان بین‌المللی دادگستری برای توقف عملیات اسرائیل در رفح، نشان می‌دهد واشینگتن در اجرایی‌کردن تهدید‌ها علیه آن‌ها با مشکلات زیادی از جمله مخالفت جهانی و نیز انزوای روزافزون در صحنه بین‌المللی مواجه است.
