جوان آنلاین: استاد اقتصاد دانشگاه و کارشناس حوزه انرژی معتقد است وقتی مشترکان پرمصرف توجیه شوند که بابت اهمال کاری‌شان در مصرف گاز باید هزینه چندبرابری بپردازند، قطعاً انگیزه‌ای برای مدیریت مصرف‌شان پیدا می‌کنند. به طور کلی، تشویق مشترکان خوش مصرف در تعرفه‌گذاری پلکانی و اعمال هزینه‌های چندبرابری به پرمصرف‌ها می‌تواند کمک‌کننده باشد.
بررسی‌ها نشان می‌دهد که سرانه مصرف گاز طبیعی در بخش خانگی در ایران به شکل قابل‌توجهی بالاست. این نشان‌دهنده هدررفت بالای انرژی در این حوزه است. کسری تراز گاز کشور در فصل زمستان به قطع گاز صنایع بزرگ، استفاده غیراقتصادی از سوخت‌های مایع همچون گازوئیل و مازوت در نیروگاه‌ها و آلودگی‌های محیط‌زیستی منجر می‌شود و زیان‌های اقتصادی قابل‌توجهی بر اقتصاد ملی وارد می‌کند. به همین دلیل ضرورت دارد به مدیریت مصرف گاز طبیعی در کشور بپردازیم.
بررسی دقیق ساختار مصرف مشترکان گاز طبیعی در بخش خانگی نشان می‌دهد که عمده مردم مصرفی مناسب و در چارچوب الگوی مصرف دارند، این در حالی است که اقلیت مطلقی که کمتر از ۳ درصد از مشترکان هستند، مصارف نامتعارف دارند که میانگین مصرفی آن‌ها پنج برابر بیشتر از مشترکان کم‌مصرف است.
برخی معتقدند اعمال سیاست‌های قیمتی بر پرمصرف‌ها که زیان چند میلیاردی بر صنایع وارد می‌کنند، می‌تواند راهکاری برای مدیریت مصرف باشد. در این روش، مشترکان کم مصرف متحمل هزینه اضافی نمی‌شوند، اما پرمصرف‌ها که عمدتاً در طبقات بالای جامعه جای می‌گیرند، بهای اضافه مصرف خود را به صورت آزاد پرداخت می‌کنند.
سعید میرترابی، استاد اقتصاد در دانشگاه و کارشناس حوزه انرژی در گفتگو با «جوان» با اشاره به این موضوع که در مورد روش تعرفه‌گذاری پلکانی کار‌های کارشناسی انجام شده و ابعاد موضوع بررسی شده است، تصریح کرد: این روش می‌تواند به میزان قابل توجهی به مدیریت مصرف کمک کند.
وی ادامه داد: تعرفه‌گذاری پلکانی به لحاظ عدالت توزیعی مزیت دارد. گاز متعلق به همه مردم است و باید سیاستگذاری‌هایی داشته باشیم که همگان از آن بهره‌مند شوند. کسانی که مصرف زیادی دارند، طبیعتاً جزو طبقات بالای درآمدی کشور هستند و بیشتر از یارانه انرژی بهره می‌برند.
استاد دانشگاه و کارشناس ارشد حوزه انرژی خاطرنشان کرد: اینکه پرمصرف‌ها و کسانی که خارج از الگوی استاندارد به مصرف گاز می‌پردازند، هزینه بیشتری نسبت به مشترکانی که مصرف معقولی دارند بپردازند، عادلانه و منطقی است.
میرترابی گفت: به طور کلی، قیمت گاز در کشور ما نسبت به کشور‌های دیگر بسیار پایین است و همین امر باعث می‌شود که نتوانیم به لحاظ قیمتی سیاستگذاری‌های مؤثر و بازدارنده‌ای داشته باشیم.
وی ادامه داد: از آنجا که به دلایل مختلف نمی‌توانیم قیمت گاز را برای همه به صورت واقعی محاسبه کنیم، حداقل با استفاده از روش تعرفه‌گذاری پلکانی می‌توانیم برای آن دسته از مشترکان پرمصرف که اتفاقاً وضعیت مالی خوبی هم دارند، قیمت واقعی و آزاد گاز را در نظر بگیریم.
استاد دانشگاه و کارشناس ارشد حوزه انرژی خاطرنشان کرد: روش تعرفه‌گذاری پلکانی به ما در مدیریت مصرف کمک می‌کند و به نحوی پرمصرف‌ها را به این سمت سوق می‌دهیم که در میزان مصرف خود دقت بیشتری داشته باشند.
میرترابی گفت: قیمتگذاری‌ها در روش تعرفه‌گذاری پلکانی باید به صورت اصولی و منطقی صورت می‌گیرد. به طوری که هزینه پرداختی پله‌های بالای مصرفی نسبت به کسانی که در محدوده الگو مصرف می‌کنند، تفاوت قابل توجهی دارد.
وی ادامه داد: همچنین باید معدلی را در بیاوریم و به عنوان الگوی مصرف تعیین کنیم و بعد آن را به عنوان اضافه مصرف در نظر بگیریم و طوری قیمتگذاری کنیم که برای خانوار پرمصرف قدرت بازدارندگی داشته باشد و انگیزه‌ای برای مدیریت مصرف به وجود بیاورد.
استاد دانشگاه و کارشناس ارشد حوزه انرژی خاطرنشان کرد: وقتی مشترکان پرمصرف توجیه شوند که بابت اهمال کاری‌شان در مصرف گاز باید هزینه چندبرابری بپردازند، قطعاً انگیزه‌ای برای مدیریت مصرف‌شان پیدا می‌کنند. به طور کلی، تشویق مشترکان خوش مصرف در تعرفه‌گذاری پلکانی و اعمال هزینه‌های چندبرابری به پرمصرف‌ها می‌تواند کمک‌کننده باشد.
