اختصاصی جوان آنلاین: نرخ تورم عمومی براساس آمار‌های رسمی در شهریور امسال با کاهش سه دهم درصدی درمقایسه با مرداد امسال به ۳۹.۵ درصد رسیده است. داده‌های مرکز آمار مشخص می‌کند تورم خوراکی‌ها در این مدت تقریبا پابه‌پای نرخ تورم عمومی حرکت کرده و خانوار ایرانی در آخرین ماه تابستان امسال برای خرید همه نوع اقلام خوراکی ۳۷.۷ درصد بیشتر از شهریور پارسال دست به جیب شده است.
کدام کالا‌ها گران شدند؟
بیشترین میزان افزایش قیمت در یکسال گذشته مربوط به گروه گوشت قرمز و گوشت ماکیان با ۸۷.۱ درصد است. در شرایطی که شهریور سال گذشته قیمت یک کیلو گوشت گوسفندی حدود ۲۰۰ هزار تومان بود این رقم در شهریور امسال به کیلویی حدود ۴۵۰ هزار تومان رسیده که افزایش بیش از دو برابری داشته است. همچنین قیمت مرغ نیز نسبت به سال گذشته ۲۵ درصد افزایش یافت. هر چند قیمت مرغ که اواسط تابستان به کیلویی ۱۰۰ هزار تومان رسیده بود هم اکنون کاهش حدود ۲۰ هزار تومانی در هر کیلو داشته، اما به طور کل در مقایسه با یکسال گذشته در این کالا نیز شاهد افزایش قیمت بوده ایم.
کدام کالا‌ها ارزان شدند؟
اما برخی از کالا‌های اساسی از جمله برنج و روغن در یکسال گذشته کاهش یافت. در تابستان ۱۴۰۱ میانگین قیمت هر کیلو برنج ایرانی به حدود ۱۱۲ هزار تومان رسید که افزایش ۱۶۱ درصدی نسبت به شهریور ۱۴۰۰ داشت. کارشناسان و فعالان بازار در همان زمان معتقد بودند بخشی از این افزایش قیمت طبیعی است؛ چراکه هزینه‌های تولید نیز به‌اندازه ۴۰ تا ۵۰ درصد افزایش یافته است، اما جهش ۱۶۱ درصدی قیمت برنج ایرانی طی یکسال طبیعی نیست و پای محتکران بزرگ در میان است.
در آن زمان این ادعا چندان پذیرفته نشد، اما حالا پس از یکسال با ورود سنگین برنج‌های احتکار شده به بازار، قیمت برنج ایرانی به‌ویژه برنج شمال با کاهش قابل توجهی روبرو شده و میانگین قیمت که در ماه‌های اسفند تا خرداد امسال به حدود هر کیلو بیش از ۱۲۳ هزار تومان رسیده بود حالا به ۹۲ هزار تومان رسیده است.
به‌عبارتی، قیمت برنج ایرانی در شهریور ۱۴۰۲ نسبت به شهریور ۱۴۰۱ کاهش ۱۸ درصدی و نسبت به اوایل امسال کاهش ۲۵ درصد داشته است. به عنوان مثال کف قیمت برنج طارم که یکی از بهترین نمونه‌های ایرانی است، توسط برخی از فروشنده‌ها تا کیلویی ۷۵ هزار تومان هم پایین آمده است. همچنین خرید برنج هاشمی که طرفداران خاص خودش را دارد الان با قیمت کیلویی ۸۵ هزار تومان هم امکان پذیر است.
فعالان اقتصادی و کشاورزان می‌گویند شرایط فعلی نتیجه نقره‌داغ شدن محتکران برنج پارسال بوده و فروشندگان عمده به واسطه هزینه‌های سنگین انبارداری، حاضرند به قیمت‌های پایین‌تر نیز بفروشند تا برنج روی دست آن‌ها باد نکند.
از سویی دیگر درخصوص روغن نیز شاهد کاهش قیمت حدود ۲۰ درصدی بوده ایم. مثلا بطری ۱.۵ لیتری که تا سال گذشته ۹۷ هزار تومان بود امسال به ۷۵ هزار تومان رسیده است. همچنین حلب پنج کیلویی روغن نیمه‌جامد که سال قبل ۳۶۵ هزار و ۴۰۰ تومان ارزش داشت، الان در فروشگاه‌های زنجیره‌ای به ۲۹۵ هزار تومان رسیده است. روغن سرخ‌کردنی ۹۰۰ گرمی نیز که تابستان پارسال ۵۶ هزار تومان قیمت داشت الان به ۴۵ هزار و ۷۰۰ تومان رسیده است.
در خصوص شکر نیز گفته می‌شود که کاهش قیمت در راه است. بر اساس اعلام قائم مقام وزیر جهاد کشاورزی قیمت شکر همان قیمت مصوب قبل ۲۸ هزار تومان به صورت فله است و نرخ شکر‌های بسته بندی شده نیز توسط سازمان حمایت مصرف کنندگان و تولید کنندگان با توجه به هزینه‌های بسته بندی، حق العمل و توزیع تعیین می‌شود.
بنا به گفته علیرضا پیمان پاک در حال حاضر شکر‌های وارداتی برای تنظیم بازار در بازار توزیع خواهد شد و از اواخر مهر ماه نیز با واردات سه کشتی شکر برای تنظیم بازار شکر‌های داخلی نیز به بازار خواهد رسید.
دو اقدام دولت برای حمایت از دهک‌های کم درآمد
دولت برای کمک به دهک‌های کم درآمد افزایش یارانه‌ها از سال گذشته را استارت زد و در طول این مدت نیز برنامه‌های حمایتی برای جذاب کردن طرح کالابرگ الکترونیک دردستور کار قرار داد. در شرایطی که پیش از این دهک یک تا سه مشمول دریافت کالابرگ الکترونیکی بودند هم اکنون دهک چهار و پنج نیز به آن‌ها اضافه شدند. طبق این طرح دولت، افراد برای انتخاب دریافت یارانه نقدی با کالابرگ مختار هستند، اما در صورت هزینه کرد ۲۰۰ هزار تومان از یارانه برای خرید ۱۱ قلم، ۱۲۰ هزار تومان اعتبار تشویقی به شخص مشمول تعلق می‌گیرد. به علاوه اینکه قیمت خرید کالا‌ها نیز به قیمت شهریور ۱۴۰۱ محاسبه می‌شود و ما به التفاوت آن به حساب مشمولان واریز می‌شود.
همچنین اقدام دیگر دولت کاهش نوسانات ارزی، افزایش ثبات و بهبود شاخص‌های کلان دراقتصاد و در نهایت کنترل نرخ تورم بوده است. با این حال نگاهی به وضعیت قیمت‌ها نشان می‌دهد که دولت باید مسیر کاهش تورم را بیش از پیش تداوم دهد.
در شرایطی که نرخ تورم خوراکی‌ها از سال ۹۱ تا ۹۶ حدود ۲۱ درصد بود، اما این رقم از سال ۹۷ تا ۱۴۰۲ به حدود ۵۰ درصد رسیده است؛ بنابراین همچنان نیاز است تا برای حمایت از خانوار‌های کم درآمد سطح بیشتری از تورم مزمن کشور کاهش یابد.
