برخی افراد همیشه دنبال بهترین هستند، بهترین ماشین، بهترین خانه، بهترین شغل، بهترین رستوران، بهترین لباس و حتی این ملاک انتخاب شامل افراد دیگر و روابطشان هم میشود تا جایی که به دنبال بهترین گزینه ازدواج هستند.
برخی روانشناسان کمالطلبی را جزو ویژگیهای افراد «اهمالکار» میدانند، یعنی چه؟ به این معنی که این افراد تمایلی به شروع یا تمام کردن کارها ندارند چراکه فکر میکنند ممکن است به اهداف بلندمدت خود به طور تمام و کمال دست پیدا نکنند. این نظریه کاملاً در ازدواج حادث است. کمالطلبها نمیتوانند انتخابی داشته باشند چراکه به دنبال یافتن فردی با تمام ملاکها و ویژگیهای ذهنی خود هستند.
فرق فرد عادی با کمالگرا
فرق افراد کمالگرا با سایر افراد (رضایتمندها) در این است که سایرین با مجموعهای از معیارها اولین گزینه متناسب با معیارهای خود را انتخاب میکنند. اگر چه بهترین را خواستن به خودی خود ویژگی مذمومی نیست، اما این ویژگی وقتی منفی میشود که زندگی برای دستیابی به بهترینها متوقف شود. در اینجا درجا زدن برای فرد شکل میگیرد.
آدمهای معمولی نسبت به کمالگراها احساس رضایت بیشتری دارند و این احساس رضایت با خوشحالی بیشتری نیز توأمان خواهد شد. در مقابل افراد کمالگرا به دو دلیل این خوشحالی را ندارند؛ یکی اینکه عمدتاً دچار حسرت و پشیمانی میشوند، دوم اینکه در معرض مقایسه خود با دیگران هستند.
اگر شما به دنبال بهترین باشید، دائم در حال قیاس خود با دیگران هستید و قیاس امری اجتنابناپذیر خواهد شد، راه دیگری هم وجود ندارد. همچنین حسادت محصول ثانویه کمالطلبی شما خواهد شد که احساس بدبختی و ناامیدی را برای شما به ارمغان میآورد.
ویژگی افراد کمالگرا
کمالگراها محکوم به اعتماد به نفس پایین هستند، افرادی هستند که با شکست همیشگی زندگی میکنند، زیرا با داشتن هر موفقیت چشمگیری باز هم احساس میکنند به اندازه کافی خوب نبودهاند.
کمالگرایی شما را وادار میکند در خانه بمانید که مانع استفاده و بهرهمندی کامل از فرصتها میشود، انجام هر پروژهای را به تأخیر میاندازید، باعث میشود فکر کنید زندگیتان از آنچه در واقعیت است، بدتر پیش میرود، به شما استرس میدهد، خوب را بد و زیبا را زشت جلوه میدهد و سیر طبیعی انجام کارها را تکذیب میکند.
اثر کمالگرایی در ازدواج
کم نیستند افراد مجردی که در دام کمالگرایی اسیر شدهاند؛ افرادی که به دنبال خانم یا آقای بهترین بودند یا به اصطلاح به دنبال همه ایدهآلهای ذهنی خود در وجود یک فرد بودند یا حداقل اگر فردی همه ایدهآل را نداشته باشد، لااقل اکثر کمالات را داشته باشد.
مجردهای کمالگرا این سؤال را از خود میپرسند که اگر با این فرد ازدواج کردم و بعدها با فرد بهتری ملاقات کردم چه کار کنم؟!
کمالگرایی در انتخاب همسر باعث میشود فرد کمکم ناامید شود و دست از ازدواج کردن بکشد، چون احساس میکند نمیتواند فردی را پیدا کند که مطابق معیارهای سختگیرانهاش است. این افراد اگر نتوانند بینقص و کامل باشند و عمل کنند، احساس شکستخوردگی و پوچی خواهند داشت.
کمالگرایان افرادی هستند که نسبت به دیگران سختتر شریک زندگی انتخاب میکنند، زیرا از نظر آنها هیچ کسی کامل نیست. این افراد از لحاظ جایگاه و موقعیت شغلی همواره احساس نارضایتی و نسبت به دیگران کمتر از فرصتهایی که در اختیار دارند، لذت میبرند، البته نکتهسنجی، دقت و کمالگرایی در ازدواج و انتخاب همسر تا آنجا که به ایرادگیری تبدیل نشود، باعث میشود انتخاب بهتری داشته باشید. اگر برای رسیدن به موارد مهم زندگی تلاش میکنید و بر عقیدههای خود استوار هستید و جا نمیزنید، کمالگرایی شما در ازدواج معقول است، اما اگر به دنبال فردی به اصطلاح همه چیز تمام و بدون مشکل هستید، شما کمالگرای منفی هستید. درگیر شدن روی جزئیات تأثیر عمدهای در روابط ندارد. کمالگرایی در ازدواج به این صورت است که افراد معمولی هیچ جذابیتی ندارند و تنها شهرت، ثروت، مقام و منزلت و جایگاه خوب و بالا تعیینکننده است. همچنین کمالگراها معیارهای بیشماری برای «انتخاب همسر» دارند، به همین دلیل ازدواج آنها تا حد زیادی به تعویق میافتد. بهانه آنها این است که در ذهن خود به دنبال تحقق شرایط ایدهآل و حداکثری هستند. در نهایت هم احتمالاً به بیزاری و خستگی میرسند.
کمالگراهای منفی حتی وقتی به آنچه خواستهاند هم میرسند نیز راضی نیستند و به اهداف بالاتر فکر میکنند. آنها در همه زندگی بهترینها را میخواهند. این گروه از کمالگراها نه خودشان را میپذیرند، نه دیگران را، چراکه از دیدگاه آنها، بقیه افراد هم کامل نیستند و مثل آنها، به اندازه کافی برای پیشرفت تلاش نمیکنند.
دلیل کمالطلبی افراد
کمالگراهای منفی در سه بعد شناختی مشکل دارند. آنها معیارهای غیرمنطقی برای تعریف موفقیت دارند که هیچ کس نمیتواند کاملاً در آن چارچوبها بگنجد. این افراد خودنظارتیشان اشکال دارد، یعنی عملی را که در حال انجامش هستند، ناچیز میشمارند و همیشه حس میکنند تلاششان کافی نیست. کمالگراهای منفی خودارزیابیشان نیز نقص دارد، یعنی دیدگاهشان نسبت به دستاوردهایشان معقول نیست و اغلب هر چه به دست آوردهاند را کوچک میشمارند.
این روزها به لطف (شما بخوانید به شر) فضای مجازی همه اقشار جامعه پرتوقع شدهاند. تأثیر بد این فضا باعث شده است سبک خاص پوشش، کتاب خواندن، خرید جهیزیه و چیدمان هر روز به نسبت قبل ارتقا پیدا کند. دیدن این تصاویر باعث خواهد شد افراد گمان کنند هیچ همکفوی برای آنها وجود ندارد و به ازدواج بیمیل میشوند.
درمان کمالگرایی
انسان فطرتاً موجودی کمالطلب است و، چون به دنبال کمالطلبی است، موجود کامل را دوست دارد. چیزی که افراد کمالگرا متوجهش نیستند این است که هیچ چیز در بیرون تغییر نمیکند تا زمانی که خودشان تغییر کنند. ما زمانی میتوانیم به دنبال فردی باشیم که به رشد و بلوغ عاطفی، اجتماعی و عقلانی رسیده است که خودمان وارد این مسیر رشد و بلوغ شده باشیم. فراموش نکنید یک فرد مجرد ناآرام که احساس میکند بدبخت است، بعد از ازدواج تبدیل میشود به یک فرد متأهل ناآرام که احساس بدبختی میکند.
آیا میدانید حدود ۵۰ درصد افرادی که بدون شناخت خود و فرد مقابل یا پذیرش بالا و پایینهای رابطه عاطفی، امیدوارانه ازدواج میکنند، محکوم به بازگشت به دوران تنهایی مجردی هستند؟! آن هم بعد از گذر از مسیر پرچالش طلاق.
مجردهای کمالطلب باید بدانند اصولاً چیزی به عنوان «ایدهآل و کامل» در دنیا وجود ندارد، صبر کردن و گشتن به دنبال چنین آرزویی تلاشی بیثمر خواهد بود و ممکن است فرد را به جایی برساند که در نهایت به دلیل خستگی تصمیمی سریع و اشتباه بگیرد. ما زمانی آماده ازدواج هستیم که دست از کمالطلبی برداشته باشیم، اما چگونه میتوان از یک شخص کمالگرا به یک شخص خوشحال و رضایتمند تبدیل شد؟ مهارت خودسازی را کسب کنید. زندگی خوب ساختنی است. اگر زندگی خود را نسازید، محکوم به باختن میشوید.