سرویس اقتصادی جوان آنلاین: سرانجام دولت پس از شش سال وعده و وعید و، اما و اگر‌های غیر‌منطقی، حذف یارانه پردرآمدها و مرفهین را از دوشب گذشته، همزمان با واریز یارانه شهریورماه کلید زد. به گفته منابع آگاه ۷۰۰ تا ۸۰۰ هزار نفر در لیست حذف‌شدگان قرار گرفته‌اند که به تدریج از جمع یارانه‌بگیران خط می‌خورند.
موضوع یارانه‌ها در اقتصاد ایران برای امروز و دیروز نیست. از اوایل دهه ۸۰ این موضوع در فضای اقتصادی کشور مطرح است. هدفمندسازی یارانه‌ها ابتدا در برنامه سوم توسعه آمد و دولت اصلاحات در سال آخر خود می‌خواست قیمت‌ها را آزاد و یارانه‌ها را هدفمند کند که در همان سال مجلس با آن مخالفت کرد؛ این موضوع ادامه پیدا کرد تا اینکه محمود احمدی‌نژاد رئیس دولت نهم و دهم در سال ۸۶ سخن از جراحی بزرگ در اقتصاد کرد و در ۲۸ آذرماه سال ۸۹ قانون هدفمندی یارانه‌ها اجرایی شد.
نزدیک به ۹ سال از زمان اجرای قانون هدفمندسازی یارانه‌ها می‌گذرد و برخلاف اهداف پیش‌بینی شده، به دلیل اجرای اشتباه، این قانون نتوانست در بهبود فاصله طبقاتی، رقابتی شدن اقتصاد، بهبود بخش تولید و صنعت و ساماندهی یارانه پنهان کاری از پیش ببرد. یکی از اصلی‌ترین انتقاد‌ها به نحوه اجرای قانون مربوط به وضعیت واریز یارانه نقدی است؛ سیاستی که قرار بود پنج سال ادامه داشته باشد، اما با این حال هر سال بدتر از سال قبل اجرا شد تا جایی که مورد نقد حتی خود مسئولان کشوری نیز قرار گرفت.
به گفته صاحبنظران، امروز و با گذشت ۹ سال نه‌تن‌ها به اهداف قانون نرسیدیم، بلکه مبلغ ۴۵ هزار و ۵۰۰ تومان یارانه نیز قدرت خرید آنچنانی ندارد و تورم حاصل از هدفمندی یارانه‌ها را شاهد بودیم. اساساً یارانه برای حمایت از اقشار کم‌درآمد و آسیب‌پذیر در نظر گرفته می‌شود و بر‌اساس آمار‌ها بین ۶۰۰ تا هزار و ۳۰۰ هزار میلیارد تومان یارانه انرژی در سال پرداخت می‌شود، اما این یارانه به هدف که همان قشر آسیب‌پذیر است، نمی‌رسد و شاهد نا‌عدالتی در توزیع این یارانه هستیم.
از این رو، سال گذشته در خلال تصویب بودجه سال ۹۸، مقرر شد که دولت این‌بار و برخلاف سال‌های قبل که صرفاً از روی کاغذ اقدام به اجرای قانون می‌کرد، غربالگری را به صورت دقیق‌تر و با ثبات‌تر در دستور کار قرار دهد.
از اوایل تابستان نیز با مصوبه دولت، قرار شد با تشکیل کمیته‌ای چهارجانبه بین سازمان برنامه و بودجه کشور، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، دستورالعمل حذف یارانه‌بگیران تهیه و از ابتدای پاییز اجرا شود؛ در همین راستا نیز شریعتمداری، وزیر تعاون در اوایل شهریورماه با اعلام اینکه قرار است یارانه افراد «پرمصرف» حذف شود، زمان اجرای این سیاست را مهر ماه عنوان کرد.
پیش از این قرار بود در مهرماه ۸۰۰ هزار نفر از مرفهین از لیست یارانه‌بگیران حذف شوند، اما بنا به دلایلی حذف یارانه پردرآمدها به تدریج انجام می‌گیرد. در این خصوص یک مقام مسئول در گفتگو با مهر با تأیید حذف دهک‌های بالای درآمدی از شمول دریافت یارانه نقدی در جریان واریز یارانه‌های نقدی شهریورماه گفت: «لیست افراد واقع در دهک‌های پردرآمد توسط وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی به سازمان هدفمندی یارانه‌ها تحویل داده شد. سازمان هدفمندی یارانه‌ها نیز در واریز دیشب یارانه نقدی، لیست ارسالی از سوی وزارت تعاون را از شمول دریافت یارانه حذف کرد.»
یارانه ۸۰۰ هزار نفر قطع شد یا ۲۰۰ هزار نفر؟
درخصوص تعداد حذف‌شدگان؛ یک مقام مسئول در وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی در پاسخ به پیگیری‌های مهر در مورد تعداد افرادی که یارانه نقدی آن‌ها دیشب قطع شده است، گفت: در این مرحله فعلاً یارانه نقدی ۲۰۰ هزار نفر قطع شده است و مابقی به تدریج درماه‌های آتی حذف می‌شوند.»
ربیعی: یارانه طبقات متوسط و پایین جامعه قطع نمی‌شود
همچنین سخنگوی دولت با بیان اینکه قطع یارانه‌ها قطعاً شامل طبقات متوسط و پایین نمی‌شود، گفت: «اجرای تصمیم مجلس به زمینه‌های اجتماعی نیاز دارد و الان زمینه برای قطع یارانه سه دهک فراهم نیست.»
علی ربیعی در حاشیه جلسه هیئت دولت در پاسخ به سؤالی در خصوص آخرین تصمیمات برای قطع یارانه دهک‌های بالای جامعه اظهار داشت: «یارانه حدود ۷۰۰ الی ۸۰۰ هزار نفر که درآمد بالای میلیاردی در سال دارند، قطع می‌شود. برای شناسایی این افراد کار دقیقی انجام شده است و مجموعه هزینه‌هایی که دارند و شاخص‌هایی همچون خودرو، مسکن و هزینه‌های خانوار مدنظر قرار گرفته است.» ربیعی افزود: «من آمار دقیق افرادی که یارانه آن‌ها قطع خواهد شد را در اختیار رسانه‌ها قرار می‌دهم، اما قطع یارانه‌ها قطعاً شامل طبقات متوسط و پایین نمی‌شود و عدد ۳۰ میلیون نفر مدنظر ما نیست.»
وی با اشاره به اینکه حذف یارانه ثروتمندان از اول مهر اجرایی می‌شود، گفت: «تأکید می‌کنم طبقات متوسط مطمئن باشند ما تصمیم غلطی نمی‌گیریم که تأثیر منفی بر درآمد آن‌ها داشته باشد. پایگاه اطلاعاتی ایرانیان بسیار دقیق بوده و اطلاعات دقیقی در آن ثبت شده است. ما با آرامی در این زمینه حرکت کردیم.»
این اظهارات در حالی است که در سال‌های گذشته به دلیل اطلاعات غلط سازمان هدفمندی یارانه‌ها از وضعیت درآمدی خانوارها؛ یارانه اقشار متوسط نیز در میان مرفهین و پردرآمدها حذف شد و پیگیری آن‌ها برای برقراری مجدد یارانه‌ها بی‌نتیجه ماند. امید می‌رود که در دوره جدید حذف یارانه مرفهین، اقشار متوسط قربانی مرفهین نشوند.
