نظارت بر حسن اجرای سیاستها، بر اساس متن قانون اساسی است و چیزی خارج از قانون اساسی نیست و این وظیفهای است که قانون اساسی مستقیماً یا به واسطه به عهده رهبری قرار داده است.
قربانعلی دری نجف آبادی عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام در گفتوگو با باشگاه خبرنگاران جوان، مجمع تشخیص مصلحت نظام را یکی از یادگاریهای ارزشمند حضرت امام خمینی (ره) خواند و گفت: خوشبختانه در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و در فصل دوازدهم آن به صورت مستقل به مجمع تشخیص مصلحت نظام اشاره شده و مورد توجه قرار گرفته است، در همین راستا هم مسئولیتهای گوناگونی به عهده این مجمع گذاشته شد.
دری نجف آبادی با بیان اینکه سه مسئولیت جزو وظایف ذاتی مجمع تشخیص مصلحت نظام است، ادامه داد: اولین وظیفه مجمع، حل اختلاف بین مجلس شورای اسلامی و شورای محترم نگهبان است، در صورتی که مجلس شورای اسلامی بر مصوبات خود چه از نظر قانون اساسی و چه از نظر شرع مقدس اسلام اصرار و پافشاری داشته باشد و شورای نگهبان هم در مرحله اصرار، نظر مجلس را نپذیرد، طبیعی است که طبق اصل ۱۱۲ موضوع باید به مجمع تشخیص مصلحت نظام بیاید و این مجمع تصمیم نهایی را اتخاذ کند. اعضای مجمع تشخیص مصلحت نظام هم ۴۷ نفر از بزرگان، علما، اندیشمندان و مستشاران عالی مقام معظم رهبری هستند. دری نجفآبادی با بیان اینکه مجمع تشخیص مصلحت نظام دو وظیفه ذاتی دارد، در تشریح این دو وظیفه گفت: یک وظیفه این مجمع تطبیق مصوبات نهادهای قانونگذار با قانون اساسی است. وظیفه دیگر مجمع تشخیص مصلحت نظام، بررسی تطبیق قوانین با سیاستهای کلان نظام است و اگر قانونی با سیاستهای کلان مغایر بود به طور کلی مخالف قانون اساسی است.
عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام سیاستهای کلان نظام را همان متن قانون اساسی دانست و افزود: نظارت بر حسن اجرای سیاستها، بر اساس متن قانون اساسی است و چیزی خارج از قانون اساسی نیست. این وظیفهای است که قانون اساسی مستقیماً یا به واسطه به عهده رهبری گذاشته؛ رهبری معظم هم این وظیفه را چه در سیاستگذاریها و چه در امر نظارت به عهده مجمع تشخیص مصلحت نظام گذاشته است. در امر سیاستگذاری مقام معظم رهبری نظر خود را به مجمع میفرمایند و در امر نظارت هم یک روش و شیوهای پیشبینی شده که مجمع مصوبات را با سیاستها منطبق کند. دری نجفآبادی با اشاره به اینکه اگر مصوبهای برخلاف سیاستهای کلان نظام بود، از طریق شورای نگهبان به مجلس ابلاغ میکنیم، افزود: تمام این موارد در حالی است که افرادی همچون رئیس مجلس، وزیر مربوط و نمایندگان دولت در مجمع حضور دارند یا باید حضور داشته باشند. غالباً طوری است که کارشناسان دیگری هم متناسب با موضوع حضور دارند. وی با تأکید بر اینکه اقدامات هیئت عالی نظارت برای این نیست که مجلس بیخاصیت شود، گفت: این وظیفه را قانون اساسی به مجمع محول کرده است. برای اینکه هر دستگاهی و هر ارگانی باید در چارچوب قانون اساسی و شرع و سیاستهای کلان نظام انجام وظیفه کنند. اگر واقعاً مجلس اصرار بر موضوعی داشت و حتی نظرات هیئت عالی نظارت را هم به هر دلیل قبول نکرد، این موضوع به صحن مجمع میآید. نمونه آن را هم چندین بار در سالهای اخیر مشاهده کردهایم. یک مورد در خصوص استان یزد داشتیم یا در مورد پیمان مودت با شرق دور چنین اختلاف نظری پیش آمد.
وی با تأکید بر اینکه ممکن است گاهی موضوعی را خلاف سیاستهای کلی نظام تصویب کنیم، گفت: همان طور که بر اساس مصلحت نظام در برخی موارد خلاف شرع یا خلاف قانون موضوعی را تصویب میکنیم، ممکن است موضوعی را هم به رغم تضاد با سیاستهای کلی نظام تصویب کنیم. باید این موضوع را در نظر بگیریم که این مصلحتها، مصلحت نظام است نه مصلحت فلان حزب یا فلان گروه. اگر تشخیص دادیم چیزی مصلحت نظام است طبق آن عمل میکنیم. همانگونه که در قرآن هم خداوند به حلال و حرام اشاره میکند، اما در موارد اضطرار میفرماید، هر کس که مضطر است و ناچار به انجام حرام خدا میشود، گناهی برای وی نیست. نماینده اسبق مجلس شورای اسلامی یاد آور شد: نظارت مجمع با وظیفه مصلحت اندیشی منافات ندارد، هر دو باید انجام شود، هر دو وظیفه مجمع است و هیچ کدام از آنها هم به معنای محدود کردن نهاد یا ارگانی نیست.
دری نجف آبادی ابراز امیدواری کرد عناصری که در بیرون یا داخل کشور بهانهجویی میکنند دست از این بهانه گیریها و جوسازیها بردارند و این موضوع را بدانند که همه ما در یک راستا و در خدمت مردم، انقلاب و کشور هستیم، باید صادقانه و خالصانه وظیفه دینی و قانونی خود را ادا کنیم و در پیشگاه خداوند جوابگو باشیم.