
روحالله صالحي
دهها هزار نفر از معترضان امريکايي که از خشونتهاي نژادي اخير در ويرجينيا خشمگين بودند، به دعوت گروههاي حقوق بشري در شهرهاي مختلف اين كشور به خيابانها آمدند و نژادپرستي، برتريطلبي سفيدپوستان و نازيسم را محکوم کردند. اين تظاهرات هرچند به صورت مسالمتآميز برگزار شد، اما پليس 30 نفر را دستگير كرد.
ماه آگوست در امريكا همچون سالهاي گذشته با اعتراضات گسترده عليه نژادپرستي همراه است. يک هفته پس از خشونتهاي نژادپرستانه در شهر شارلوتزويل در ايالت ويرجينياي امريکا، دهها هزار نفر در اعتراض به نژادپرستي در شهرهاي «بوستون، دالاس، هيوستون، ونيز، کاليفرنيا و دورهام» تظاهرات ضدنژادپرستي برگزار کردند.
به گزارش شبكه ايبيسينيوز، شهر بوستون در ايالت ماساچوست صحنه يکي از بزرگترين تظاهرات ضدنژادپرستي در سالهاي گذشته در امريکا بود و اين تظاهرات که در واکنش به گردهمايي گروههاي راست افراطي تحت عنوان «گردهمايي آزادي بيان» برگزار ميشد، سبب شد صدها فعال راستگرا زودتر از موعد مقرر بساط خود را جمع و محل تجمع خود را ترک کنند. طبق برآورد پليس، در بوستون ۴۰ هزار تن در اعتراضات مشارکت داشتند. حضور نيروهاي امنيتي خصوصاً پس از انتقاداتي که به آنها درخصوص حادثه شارلوتزويل مطرح شد، به شدت سنگين بود. رئيس پليس بوستون از بازداشت 27 نفر در جريان درگيريها خبر داد. وي گفت: «تعداد زيادي از نيروهاي پليس که سعي در برقراري امنيت داشتند با اشياي مختلف مورد حمله قرار گرفتند.» شبکه سيبياس، از حضور گسترده پليس در بوستون با هدف حفظ امنيت خبر داد. بر اين اساس، نيروهاي امنيتي مجبور به جدا کردن تظاهراتکنندگان و مخالفان آنها به منظور جلوگيري از هرگونه درگيري شدند. به گزارش خبرگزاري آسوشيتدپرس، در تظاهرات بوستون برخي از معترضان شعار «نه به نازيها، نه به کوکلاسکلانها، نه به فاشيستها» سر ميدادند.
آنها همچنين پلاکاردهايي در دست داشتند که روي آنها نوشته شده بود: «به ترکيب وطنپرستي با نژادپرستي خاتمه دهيد.» بسياري از مخالفان نژادپرستي نمادهايي با تصاوير هيتر هيير، زني که در جريان وقايع شارلوتزويل کشته شد، روي سينه خود نصب کرده بودند. كوكلاسكلان به معني «طايفه حلقهاي» پس از پايان جنگهاي داخلي امريكا توسط جمعي از نژادپرستان متعصب تروريست و با هدف نابودي و ارعاب سياهپوستان در جنوب امريکا تأسيس شد. اين سازمان به سرعت توسعه يافت و گروه گروه مردمي که از بردهداري محروم شده بودند به اين سازمان مخوف پيوستند پس از مسلح شدن، به جان سياهان افتادند و صدها تن را به شكل فجيعي كشتند و اين روند تاكنون ادامه داشته است و حمايت دولت امريكا از اين گروهها سبب شده آزادانه به فعاليتهاي نژادپرستانه خود ادامه دهند.
تظاهرات در شهرهاي ديگر
علاوه بر بوستون، بيش از هزار معترض در ايالت اورگان امريکا هم به خيابانها آمدند. در ايالت آرکانزاس گرچه گروهي اندک از حاميان کنفدراسيون جنوب يعني سفيدبرترپندارها در خيابانها حضور داشتند اما مخالفان آنها هم به خيابانها آمدند و دونالد ترامپ، رئيسجمهور امريکا و نژادپرستي را محکوم کردند. در اين اعتراضات دستکم سه تن بازداشت شدند. صدها تن از مردم مانتين کيو در ايالت کاليفرنياي امريکا هم در اعتراض به نژادپرستي و سياستهاي دولت ترامپ در اين خصوص تظاهرات کردند.
زد و خورد مخالفان و موافقان
تظاهرات ضدنژادپرستي در برخي شهرها با دخالت پليس به خشونت کشيده شد و پليس برخي از تظاهراتکنندگان را با باتوم و تجهيزات ضدشورش سرکوب کرد. به گزارش روزنامه نيويورک تايمز، در پي بروز درگيري ميان صدها تن از شرکتکنندگان در تظاهرات ضدنژادپرستي در يک گورستان مربوط به جنگ داخلي امريکا در شهر «دالاس» و گروهي از طرفداران برتري نژادي سفيدپوستها بر سر حفظ يک بناي نماد نژادپرستي، مأموران پليس ضدشورش وارد محل شدند و معترضان را از گورستان بيرون کردند. برخي از افراد از ميان هر دو گروه ضدنژادپرستي و طرفداران برتري نژادي سفيدپوستها در دالاس با خود سلاح حمل ميکردند، ولي گزارشي از وقوع تيراندازي در اين تظاهرات منتشر نشده است. هفته گذشته تظاهرات راستگرايان و طرفداران برتري نژاد سفيد و مخالفان آنها در شارلوتزويل به خشونت كشيده شد و در اين زد و خودروها يکي از راستگرايان با خودرو مخالفان را زير گرفت که در نتيجه آن يک زن 32 ساله کشته شد و دهها نفر ديگر زخمي شدند.
ترامپ هم با محکوميت نكردن نژادپرستان بهخاطر حمله به مردم، هر دو طرف را به دليل اعمال خشونت عليه يکديگر مذمت کرده بود و همين مسئله خشم بخش گستردهاي از مردم امريکا را برانگيخته است. گفته ميشود بخشي از رشد اخير گروه «سفيدبرترپندارها» ناشي از شعارهاي تبليغاتي مهاجرستيز و نژادپرستانه دونالد ترامپ در دوران مبارزات انتخاباتياش است. هرچند ترامپ وابستگي راست افراطي به خود را رد کرده، اما ناظران سياسي با بيان اينكه گروههاي سفيدبرترپندار بعد از رياست جمهوري ترامپ در صحنه سياسي و اجتماعي امريکا فعالتر شدهاند، حوادث شارلوتزويل را آغاز خيزش نژاد راست و نقطه عطف نبرد نژادها در امريکا ميدانند.
پيامهاي ضد و نقيض ترامپ
دونالد ترامپ که به دنبال درگيريها در شارلوتزويل به دليل محکوم نکردن قاطع طرفداران نژادپرستي، مورد انتقادات شديد قرار گرفته، به تظاهرات موافقان و مخالفان نژادپرستي واکنش نشان داده است. به گزارش سيانان، ترامپ در صفحه خود در توئيتر در پيامي از معترضان در بوستون که عليه «تعصب و تنفر» به خيابانها آمدند، ابتدا آنها را «اخلالگر» خواند و ساعتي بعد با اصلاح اظهارات خود از معترضان تشکر کرد و نوشت: کشورمان به زودي يکپارچه ميشود. ترامپ که پس از واقعه شارلوتزويل همه طرفهاي درگير را مسئول دانسته و متحمل موج گستردهاي از انتقادها شده بود، شنبه در پيام ديگري تأکيد کرد: «کشور بزرگمان چندين دهه است دچار تفرقه شده است. گاهي به اعتراض نياز است تا مرهمي شود و ما بهتر ميشويم و قويتر از هميشه!»
تظاهرات در كانادا و اروپا
اظهارات جانبدارانه رئيسجمهور امريکا درباره نژادپرستان «سفيدبرتر پندار» و تظاهرات خشونتبار آنان در شهر شارلوتزويل ايالت ويرجينيا موج جديدي از اعتراضها را در داخل و خارج امريکا به راه انداخته است. شهر «ونکوور» در ايالت «بريتيش کلمبيا» کانادا نيز ديروز صحنه تظاهرات گروهي از مخالفان نژادپرستي در مرکز شهر بود. در برلين آلمان نيز ديروز دو گروه نئونازيها و مخالفان آنها با برپايي تجمعاتي، تظاهرات کردند که پليس تلاش داشت از برخورد دو گروه با هم جلوگيري کند. در لندن نيز ديروز در اعتراض به موضعگيري ترامپ در قبال رويدادهاي اخير در ويرجينياي امريکا (شهر شارلوتزويل) تظاهراتي برپا شد. اين تظاهرات و تجمع در مقابل ساختمان سفارت امريکا انجام شد و گروههاي ضدجنگ عليه ترامپ شعار سر دادند. در ماههاي اخير بسياري از مردم در سراسر جهان با انتقاد از سياستهاي ضدمهاجرتي و نژادپرستانه ترامپ، بارها عليه وي تظاهرات كردهاند.