
نویسنده: هادی محمدی
از پاييز سال گذشته كه امريكا درگير مبارزات انتخاباتي شد، ديپلماسي در واشنگتن در محاق رفت و در ادامه نيز با شعارهاي ترامپ، مشكلات جديدي در عرصه داخلي و سياست خارجي امريكا بروز كرد كه تا به حال راهبرد مستحكمي براي غرب آسيا و به ويژه سوريه اتخاذ نكرده است. در مقابل امريكا، روسيه در يك ابتكار عمل دپيلماتيك، نشستهاي آستانه براي آتشبس و كاهش تنش در سوريه كه عملاً به توليد مزيت و فرصتهاي زماني براي پرداختن به اولويت مبارزه با داعش و شرايط تأخيري براي بقيه تروريستها منتهي ميشد، اهتمام گرديد. روسها فرصبطلبي طلايي كردند و از تضادهاي مرحلهاي بين تركيه و امريكا و غرب نيز به خوبي استفاده كردند و واگرايي تركيه و غرب را مديريت و به نفع پروژه آستانه كه پيوندي منطقي با ژنو پيدا ميكرد، بهره جستند. حاصل اين روند در شرايط فعلي، حذف سطح بازيگرداني امريكا در بحران سوريه شد.
بدينگونه كه در آستانه فقط ناظر است و در ژنو امكان مديريت و پيشبرد موضوعي ندارد، لذا براي ترامپ، بازگشت به سطحي از مديريت بحران و شراكت با روسيه در اولويت قرار گرفت و مذاكرات پنهاني را در اروپا آغاز كردند كه از كليات عبور نكرد. بلوغ اين مذاكرات كه در ماههاي گذشته تحت تأثير ديگر پروندههاي بحراني بين امريكا و روسيه قرار داشت در حاشيه نشست گروه20به اعلام آتشبس در جنوب سوريه انجاميد كه جغرافياي آتشبس و ديگر جزئيات مربوط به چگونگي نظارت بر آن به اتمام نرسيده است. در نشست اخير آستانه، از سوي ايران به روسها تأكيد شد كه آتشبس در شهر درعا مورد تأييدات و بقيه مناطق و به ويژه در قنيطره و جولان كه در اختيار النصره (القاعده) و داعش است، اجرا نخواهد شد.
امريكاييها كه از مدتي قبل آموزش برخي از عشاير جنوب حوران را در كنار به كارگيري ارتش آزاد در جنوب مديريت ميكردند، بخشهايي از شرق سويدا و حومه درعا و قنيطره را نيز با روسها در ميان گذاشتند كه هنوز نهايي نشده است. صهيونيستها با اين تصور كه تروريستهاي داعش را در جولان و قنيطره حفظ كرده و ارتش لحد جديدي را با آتشبس تحكيم خواهند كرد، ابتدا ابراز خوشحالي كردند ولي وقتي متوجه شدند كه مواضع ايران در رويكرد مذاكراتي روسها مورد احترام است در بالاترين سطح و از زبان نتانياهو، نسبت به اين طرح ابراز نگراني كردند. در واقع صهيونيستها نگران هستند كه اگر آتشبس شود، مواضع حزبالله و ارتش سوريه و همپيمانان در حاشيه جولان و قنيطره تقويت و گسترش خواهد يافت و اگر آتشبس هم نشود، بايد ارتش لحد تروريستي داعش و النصره را از دست بدهند. نكته مهمتر اين است كه براي امريكا، اولويت در شريك شدن در پروسه امنيتي است و نميتوانند ملاحظات اسرائيلي را به شكل جدي دنبال كنند، يعني هدف و اولويت امريكاييها با صهيونيستها متفاوت است.