جوان آنلاين: جان بینر، رهبر کنگره آمریکا، برای
دعوت از بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر رژیم صهیونیستی، نه با رقبای دموکرات خود در
کنگره مشورتی کرده بود و نه با کاخ سفید و به همین جهت، دعوت او هم برخلاف پروتکل‌ها
بود و هم خارج از عرف سیاسی خود آمریکا که سیاست خارجی و از جمله دعوت از مقام‌های
دیگر کشورها به آمریکا بر عهده کاخ سفید است. همین سر و صدایی در واشنگتن به راه
انداخت که محدود به آمریکا نشد و حتی انتقادهای تندی هم در رژیم صهیونیستی به
همراه داشت.
حالا، نتانیاهو بعد همه آن سر و صداها
به کنگره رفت و سخنرانی خود را ایراد کرد و باید دید که آیا او با این سخنرانی می‌تواند
به خواسته‌های خود برسد یا آن که نتیجه کار دست برخلاف نیت او در خواهد آمد.
ارزیابی این موضوع از سه وجه به دست می‌آید که یکی مربوط می‌شود به فضای داخلی
آمریکا، دوم فضای مذاکرات در حال انجام در سوییس و سوم فضای سیاسی در رژیم
صهیونیستی. یک نگاه کلی به هر سه فضا نشان می‌دهد که سخنرانی نتانیاهو با تمام آن
سر و صداها یک شکست تمام عیار برای او بوده و نتیجه درست برخلاف آن چیزی خواهد بود
که او یا متحدان آمریکایی‌اش انتظارش را داشتند.
توهین به آمریکايي‌ها
فضای داخلی آمریکا بعد از سخنرانی حدود
40 دقیقه‌ای نتانیاهو به سرعت پاسخ خود را داد که جالب توجه‌ترین پاسخ از سوی
رهبر دموکرات‌ها در مجلس نمایندگان بود. «در
طول سخنرانی نتانیاهو نزدیک بود اشکم در بیاید از توهینی که به شعور آمریکایی‌ها شد.»
این اولین واکنش به سخنرانی بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر رژیم صهیونیستی، در کنگره
آمریکا بود که از سوی نانسی پلوسی، رییس سابق کنگره و رهبر فعلی دموکرات‌ها در مجلس
نمایندگان، و تنها دقایقی بعد آن سخنرانی بیان شد. شاید این تندترین واکنشی باشد که
در تاریخ آمریکا نسبت به یک نخست وزیر متحد آمریکا شده است و البته پلوسی در این واکنش تنها نبوده و برخی از
دیگر نمایندگان هم در مقام پاسخ به نتانیاهو برآمده‌اند. رد هافمن نماینده دیگری است
که گفته نتانیاهو در تشخیص و قضاوت، مشکل جدی دارد و یان شاکوفسکی هم سخنرانی نتانیاهو
را در جهت کشاندن آمریکا به جنگی دیگر ارزیابی کرده است.
نتانیاهو به کنگره آمد تا فضای داخلی
آمریکا را علیه مذاکرات هسته‌ای ملتهب کند و حتی جبهه‌ای متحد در کنگره برای تخریب
این مذاکرات به راه بیاندازد. این واکنش‌های تند آن هم درست در لحظات بعد از
سخنرانی نشان داد که او موفقیتی به دست نیاورده است. کاری که او کرد فقط این بود
که مسئله مذاکرات و توافق هسته‌ای را به صورت کامل مبدل به یک موضوع جناحی در داخل
آمریکا کرد. برخی از نمایندگان دموکرات به دلیل ملاحظات مالی یا شخصی موافق شدت
عمل در برابر این مسئله بودند اما حالا با جناحی شدن این موضوع مجبور می‌شوند تا
در صف دیگر هم‌حزبی‌های خود و در مقابل جمهوری‌خواهان بایستند. پس، نتانیاهو با
این سخنرانی نه تنها جبهه متحدی در کنگره ایجاد نکرد بلکه باعث شد تا آن دسته از
موافقین خود در کنگره را هم از دست بدهد.
جنبه دیگر فضای داخلی آمریکا مربوط می‌شد
به افکار عمومی در این کشور. نتایج یک نظرسنجی توسط دانشگاه مریلند آمریکا نشان می‌دهد
که 61 درصد جمهوری‌خواهان، 66 درصد دموکرات‌ها و 54 درصد افراد مستقل از توافق
هسته‌ای با ایران حمایت می‌کنند و تنها 36 درصد از پاسخ‌دهندگان به نظرسنجی از
گزینه پایان دادن به مذاکرات و تشدید تحریم‌ها علیه ایران حمایت کرده‌اند. این
نظرسنجی به روشنی گویای جو عمومی در بین شهروندان آمریکایی است و باید گفت که حرف‌های
نتانیاهو فقط علیه این جو نبود بلکه به قول پلوسی، او با این حرف‌ها به افکار
عمومی و شعور آمریکایی‌ها توهین کرد.
حال و هوای سوئیس
یکی از مقام‌های ارشد تیم مذاکراتی
آمریکا در سوئیس گفته که جان کری، وزیر خارجه آمریکا، به سخنرانی نتانیاهو گوش
نکرده است. گوش نکردن کری فقط دلیل شخصی یا سیاسی ندارد بلکه مسئله اصلی در
مذاکراتی است که در مونترو سوییس جریان دارد و او باید تمرکز اصلی‌اش بر این
مذاکرات باشد تا آنچه که نتانیاهو در کنگره می‌گوید. دیگر افراد حاضر آمریکایی در
مونترو هم وضعیت مشابهی دارند و می‌دانند که متحدان اروپایی از آنها انتظار توجهی
به این سخنرانی ندارند بلکه انتظار توجه و تمرکز بر مذاکرات را دارند. این انتظار
در اظهارات فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اروپا، قبل از سخنرانی نتانیاهو و
بیانیه اتحادیه اروپا هم‌زمان با آن انعکاس یافته است.
موگرینی اسمی از نتانیاهو نبرد اما
تصریح کرد که ترویج نگرانی در مورد توافق هسته‌ای با ایران در این مرحله و به
ویژه در شرایطی که ما به نتیجه نزدیک می‌شویم، هیچ کمکی نخواهد کرد. اتحادیه اروپا
یک گام از موگرینی جلوتر گذاشت و در بیانیه خود ایجاد نگرانی درباره توافق هسته‌ای
را «غیر مفید» دانست. در واقع، نگاه‌ها در اروپا و به خصوص در مونترو سوییس متوجه
چگونگی پیش‌برد مذاکرات برای رسیدن به توافق در مهلت تعیین شده است و به همین جهت
است که می‌توان گفت صدای نتانیاهو در کنگره گوش شنوایی در مونترو ندارد حتی از سوی
جان کری.
رقابت انتخاباتی
نگاه در داخل رژیم صهیونیستی به
سخنرانی نتانیاهو بر مدار رقابت انتخاباتی است که قرار است تکلیف آن دو هفته دیگر
در روز 17 مارس مشخص شود. نتایج نظرسنجی‌ها از رقابت نزدیک نتانیاهو با جناح مخالف
می‌گویند که رهبری این جناح با آیزاک هرزوگ و زیپی لیونی است و کار نمادین هرزوگ
به روشنی قرار گرفتن سخنرانی نتانیاهو زیر سایه رقابت انتخاباتی را معلوم کرد.
هرزوگ هم‌زمان با این سفر نتانیاهو به واشنگتن، به شهرک صهیونیست‌نشین در نزدیکی
مرز با غزه رفت و گفت که «من می‌توانستم امشب جای دیگری باشم اما اینجا را انتخاب
کرده‌ام و ترجیح می‌دهم اینجا باشم تا در واشنگتن». همه در این رژیم می‌دانند که
نتانیاهو برای بهره‌برداری انتخاباتی به واشنگتن رفته و هرزوگ هم با رفتن به این
شهرک پاسخ او را داد.
مشکل نتانیاهو این است که رقابت را از
زاویه تنگ تهدید خارجی و اتهام‌زنی به توافق هسته‌ای به ایران می‌بیند در حالی که
نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد حدود 10 درصد از اهالی این رژیم توجه به این موضوع دارند
در حالی که توجه عمده به مسائل و مشکلات داخلی و به خصوص مشکلات اقتصادی است. بنابر
این، حرکت انتخاباتی نتانیاهو در این سفر نمی‌تواند در رقابت انتخاباتی برگ برنده‌ای
برای او باشد و در داخل رژیم صهیونیستی هم این نمایش او باعث پاک کردن مسائل اصلی
نمی‌شود، مسائلی که مورد توجه عموم رای‌دهندگان است.
تمام این زوایا نشان می‌دهد که سخنرانی
نتانیاهو در کنگره فقط نمایشی بود که می‌تواند مورد خوش‌آیند نمایندگان جمهوری‌خواه
در کنگره باشد و در اصل مسئله مذاکرات و توافق هسته‌ای تاثیری ندارد تا برسد که به
رقابت انتخاباتی در داخل رژیم صهیونیستی که قاعده بازی بر مدار دیگری است. شاید
طنز جان استوارت، کمدین مشهور آمریکایی، در برنامه تلویزیونی دیلی‌شو گویای وضعیت
او باشد که گفت: «فکر می‌کنم ما باید برای او یک معلم خصوصی بگیریم».
